پاکستان در حال ورود به روند تقابل با ایران است
در ماه های اخیر و به ویژه پس از رسیدن نواز شریف به سمت نخست وزیری پاکستان، روند نزدیکی روابط این کشور با دولت های عرب حاشیه خلیج فارس شدت گرفته است. در این میان، برخی تحلیلگران بر این باورند که این روند، ناشی از عوامل منطقه ای خاصی بوده و شاید پاکستان را مستقیم وارد گروه بندی های فرقه ای در سطح منطقه کند.
به گزارش «تابناک»، سایت ژاپنی «دیپلمات» در مطلبی به بررسی روابط پاکستان با کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس پرداخته و اشاره می کند، در چند ماه گذشته، اسلام آباد میزبان شمار بسیاری از مقامات این کشور ها بوده، به گونه ای که این امر، پرسش هایی را درباره جهت گیری کلی نواز شریف نسبت به مسائل منطقه پدید آورده است.
در ادامه این مطلب آمده است: جمعیت ۱۹۰ میلیونی پاکستان، شامل حدود ۲۶ میلیون شیعه مذهب است که سبب شده این کشور پس از ایران، دارای بزرگ ترین جمعیت از شیعیان باشد. در حالی که پاکستان از جنبه رسمی در دهه های اخیر، تلاش داشته تا خود را از روند درگیری های شیعه ـ سنی در سطح منطقه دور نگه دارد، توافقات پشت پرده با کشورهای پادشاهی عربی، از جمله مواردی که به تازگی صورت گرفت، از چشم ناظران دور نمانده است.
پاکستان هم اکنون نیز درگیری های فرقه ای بی سابقه ای را تجربه می کند، به گونه ای که از سال ۲۰۰۸ تاکنون، بیش از ۱۷۰۰ تن در این درگیری ها جان باخته اند. گروه های شبه نظامی مسئول این خونریزی ها، حاصل تنش های فرقه ای در عرصه وسیع تر جهانی هستند که شیعیان را هدف خود قرار داده است.
اما اکنون که با گذشت بیش از سه سال از آغاز درگیری ها در سوریه، عملاً دو جبهه شیعه و سنی در این کشور تشکیل شده، این نگرانی وجود دارد که پیوستن پاکستان به این جبهه بندی، اوضاع داخلی این کشور را از آنچه هست نیز بد تر کند.
این روز ها با گذری در خیابان های پاکستان، می توان تصاویر بزرگی از حمد بن عیسی آل خلیفه، پادشاه بحرین را دید که در مناطق گوناگون نصب شده و یادآور سفر ماه پیش وی به اسلام آباد است؛ این نخستین سفر پادشاه بحرین به پاکستان در چهل سال گذشته بود.
در حاشیه این تصاویر، جملاتی با مضمون «پاکستان به تو خوشامد می گوید» به چشم می خورد.
به هر حال، جزئیات دستور کار دیدار آل خلیفه از اسلام آباد، عمداً پنهان نگه داشته شد و وزارت خارجه پاکستان تنها اعلام کرد که مذاکرات دو طرف در این دیدار، پیرامون مسائل دوجانبه، منطقه ای و جهانی مربوط به طرفین بوده است. همین پنهان نگه داشته شدن اطلاعات، به همراه وعده مقامات پاکستانی برای «فرستادن نیروی انسانی بیشتر به بحرین»، برخی از پاکستانی ها را نگران کرده، زیرا این تجربه ای است که در گذشته نتیجه خوبی نداشته است.
در سال ۲۰۱۱ و زمانی که تظاهرکنندگان شیعه بحرینی، خواستار اصلاحات سیاسی در این کشور شدند، هزاران سرباز و افسر پلیس سابق پاکستانی از سوی دولت بحرین به خدمت گرفته شده و به آن ها تابعیت بحرینی داده شد. به این ترتیب، این نیرو ها در سرکوب تظاهرکنندگان شیعه بحرینی نقش داشتند.
اما هم اکنون موضوع سوریه مهم تر و پیچیده تر از بحرین است. در سوریه، اوضاع به ضرر نیروهای شورشی تغییر پیدا کرده و آن ها نیاز شدیدی به اسلحه و همچنین تدابیر نظامی مناسب دارند. عربستان سعودی، اردن و قطر اردوگاه هایی برای آموزش شورشیان سوری راه اندازی کرده اند؛ اما همچنان نیاز به راهنمایی و تجهیزات وجود دارد.
احتمالاً همین عامل بود که سبب شد در ماه فوریه، شاهزاده سلمان بن عبدالعزیز، ولیعهد عربستان سعودی ـ که وظیفه وزارت دفاع این کشور را نیز بر عهده دارد ـ به اسلام آباد سفر کند. در سه روز اقامت در اسلام آباد، سلمان با نواز شریف، نخست وزیر پاکستان و همچنین رئیس جمهور و دیگر مقامات بلندپایه پاکستانی دیدار کرد.
نتیجه این سفر، چرخش ۱۸۰ درجه ای سیاست پاکستان نسبت به سوریه بود که تا پیش از آن، بر مبنای بی طرفی بود. در این زمینه، بیانیه ای مشترک از سوی پاکستان و عربستان صادر شد که بر شکل گیری یک هیأت حاکمه انتقالی با قدرت اجرایی کامل به منظور اداره امور سوریه تأکید داشت؛ به عبارت دیگر، پاکستان اکنون با عربستان سعودی همسو شده و خواستار کنار رفتن بشار اسد است.
تنها چند هفته بعد، ۱. ۵ میلیارد دلار از سوی یک «کشور دوست و برادر» که نام آن اعلام نشد، به حساب بانک دولتی پاکستان ریخته شد و هنگامی که افشا شد، این مبلغ از سوی عربستان فرستاده شده، بسیاری در پاکستان ضمن وصل کردن نقطه ها به یکدیگر، به این نتیجه رسیدند که سیاست پاکستان در حال تغییر است.
از سوی دیگر، پروژه خط لوله ای که قرار بود گاز ایران را به پاکستان انتقال دهد، عملاً از سوی دولت نواز شریف کنار گذاشته شد. پاکستان هیچ بخشی از ۷۸۱ کیلومتری را که متعهد شده بود از این خط لوله راه اندازی کند، نساخته، در حالی که قرار بود این خط لوله تا پایان سال ۲۰۱۴ به بهره برداری برسد.
در همین حال، شایعاتی وجود دارد، مبنی بر اینکه پاکستان در حال ارزیابی طرحی جهت فراهم کردن آموزش نظامی و تجهیزات برای شورشیان سوری است. در ماه فوریه، سخنگوی وزارت خارجه پاکستان تأیید کرد که قرار است این کشور جت جنگی «تندر جی اف ۱۷» و شماری دیگر از تجهیزات نظامی را در اختیار عربستان گذارد.
از سوی دیگر، انتظار می رود هزاران تن از نیروهای نظامی پاکستانی به منظور آموزش دادن شورشیان سوری به عربستان سعودی رهسپار شوند. این در حالی است که نمایندگان پارلمان پاکستان نسبت به نقش آفرینی احتمالی کشورشان در جنگ داخلی سوریه ابراز نگرانی می کنند.
اما حجم شایعات حتی از این نیز فرا تر رفت و اخباری منتشر شد، مبنی بر اینکه پاکستان به عربستان وعده داده در صورت دستیابی ایران به سلاح هسته ای، اسلام آباد نیز سلاح های هسته ای در اختیار ریاض قرار دهد. البته این مورد مشخصاً از سوی دولت پاکستان تکذیب شد.
در این میان، باید به این نکته نیز اشاره کرد که از سال ۱۹۹۸ تاکنون، عربستان سعودی روزانه ۵۰ هزار بشکه نفت رایگان به پاکستان می دهد که ارزش آن، سالانه به دو میلیارد دلار می رسد.
به هر حال، به نظر می رسد مجموعه این عوامل در حال حاضر شرایطی را فراهم کرده که پاکستان ضمن تغییر جهت سیاست خارجی خود، به سمت درگیر شدن در بحران سوریه و همچنین تشدید سیاست های ضد شیعی متمایل شود. امری که به نوبه خود مستلزم تقابل روزافزون با ایران و نزدیکی هر چه بیشتر به عربستان سعودی است.
نظر شما :