واشنگتن دوباره دست به دامان اعراب شد

دیپلماسی ایرانی: با وجود تلاش ایالات متحده به حفظ روابط نزدیک و خوب با کشورهای عربی حوزه خلیج فارس و تلاشش برای حفظ همکاری ها با آنها در تمامی زمینه ها و پایبندی اش به امنیت این کشورها و ثبات آنها، عوامل متعددی نشان می دهند که سخنرانی اخیر رئیس جمهوری امریکا در خود نوعی از نگرانی واقعی نسبت به جایگاهش در منطقه دارد.

به گزارش روزنامه العرب، چاپ لندن، در طول هفته های گذشته به طور مرتب پیام هایی از ایالات متحده متوجه هم پیمانانش در کشورهای عربی شده که در آنها بر حفظ روابط نزدیک میان دو طرف و پایبندی به امنیت و ثبات آن کشورها تاکید شده است.

این در حالی است که روابط دو طرف به دلیل وجود اختلاف مواضع بر سر قضایای مهم و حساس منطقه ای از جمله پرونده سوریه و پرونده هسته ای ایران شاهد تنش هایی بوده است.

ناظران مسائل سیاسی می گویند که سخنرانی دیپلماتیک رئیس جمهوری ایالات متحده در خصوص کشورهای عربی حوزه خلیج فارس که بسیاری آن را ایجابی دانسته اند در حقیقت بازگو کننده این احساس واشنگتن است که نسبت به تضعیف جایگاهش در منطقه نگران است و از این که کشورهای عربی حوزه خلیج فارس به طور جدی به فکر جایگزینی برای امریکا در جهان به ویژه در میان کشورهای رقیب آسیایی می گردند، احساس خطر می کنند.

اوباما در حالی بر لزوم نزدیکی روابط و گسترش همکاری ها با کشورهای عربی حوزه خلیج فارس تاکید کرد که در مکالمه تلفنی چاک هیگل، وزیر دفاع ایالات متحده امریکا با شیخ محمد بن زاید آل نهیان، ولیعهد ابوظبی که چند روز پیش انجام شد، طرف امریکایی بر گسترش همکاری ها با امارات متحده عربی در زمینه های دفاعی با هدف ایجاد ثبات در منطقه تاکید و تصریح کرد که ایالات متحده خود را ملزم به حمایت از کشور امارات می داند.

بر اساس بیانیه ای که وزارت دفاع امریکا، پنتاگون منتشر کرده است، هیگل بر ضرورت تقویت همکاری های دو جانبه در زمینه های دفاعی با هدف برقراری ثبات و امنیت در خاورمیانه با این توصیف که این مساله هدفی مشترک برای دو کشور است، تاکید کرد.

در سایه این رویکرد ایجابی ایالات متحده امریکا در قبال کشورهای عربی حوزه خلیج فارس، متیو تویلر، سفیر امریکا در کویت نیز گفت که کشورش بر حفظ امنیت منطقه و ثبات آن پایبند است و وجود پایگاه های نظامی امریکایی در منطقه نشانه ای قوی و مستقیم علیه هر گونه تهدید خصمانه که می تواند کویت و کشورهای منطقه را هدف قرار دهد، محسوب می شود.

تویلر که در یک کنفرانس مطبوعاتی در مقر سفارت امریکا در کویت به مناسبت پایان دوران کاری اش در این کشور شرکت کرده بود، در صحبت های خود به یمن اشاره کرد و گفت: «ما می فهمیم و می دانیم که باید در استمرار همکاری ها و ایجاد زمینه های امنیتی و نظامی حقیقی در منطقه مشارکت داشته باشیم و باید بتوانیم که از دوستان و مصالحمان در منطقه دفاع کنیم.»

سفیر امریکا در کویت تاکید کرد، همکاری های امنیتی و نظامی مهمترین زمینه های همکاری میان امریکا و کویت محسوب می شوند که سند روشن آن نیز توافق نامه امنیتی امضا شده میان دو کشور است.

ناظران بر این اعتقادند که ناآرامی هایی که منطقه خاورمیانه شاهد آن بوده و همچنین اختلافاتی که بر سر آینده پرونده مصر و مذاکرات غرب با ایران و همچنین منازعات بر سر چگونگی مسلح کردن مخالفان سوری در میان بوده است، باعث ایجاد نوعی بی اعتمادی و نگاهی منفی نسبت به امریکا در میان هم پیمانان عرب خاورمیانه ای اش شده است.

در ماه های اخیر ایالات متحده هدف انتقادهای تند رهبران عرب خلیج فارس به دلیل سیاست های خلاف انتظار این کشورها در قبال تحولات خاورمیانه بوده است. پایتخت های عربی از واشنگتن انتقاد می کنند که نسبت به مخاطراتی که متوجه کشورهای عربی این حوزه به ویژه در زمینه تهدیدهای مستقیم امنیتی می شود، توجهی نمی کند و نسبت به نیازهای اعراب بی تفاوت است.  

در عین حال ناظران می گویند که افزایش تماس های واشنگتن با مسئولان عرب شورای همکاری خلیج فارس در ماه های اخیر بازگوکننده نگرانی امریکا مبنی بر از دست دادن شرکایش در منطقه است. واشنگتن از این بیم دارد که کشورهای عربی این منطقه به جای حفظ رابطه نزدیک با امریکا از این کشور دور شده و به سمت قدرت های دیگر جهان به ویژه در آسیا از جمله چین و هند و پاکستان بروند. سفرهایی که اخیرا مقام های عالی رتبه کشورهای شورای همکاری خلیج فارس به کشورهای آسیایی انجام داده اند باعث شده است تا ایالات متحده از انجام این سفرها احساس نگرانی کند. آخرین این سفرها تور دیپلماتیک ولیعهد ابوظبی، شیخ محمد بن زاید آل نهیان بود که در اواخر ماه فوریه به کره جنوبی و ژاپن سفر کرد.

قبل از او نیز امیر سلمان بن عبدالعزیز، ولیعهد عربستان در تور آسیایی به کشورهای پاکستان و هند و ژاپن و جزایر مالدیو و چین سفر کرده بود که در سفر خود به چین بر تقویت روابط میان ریاض – پکن و ایجاد شراکتی استراتژیک میان دو کشور تاکید کرده بود. پکن رقیبی جدی در حوزه های اقتصادی و نظامی برای واشنگتن محسوب می شود.

هم زمان پادشاه بحرین نیز از چند کشور آسیایی دیدار کرده بود و توافق نامه های همکاری با آن کشورها امضا کرده بود.

تحلیلگران می گویند که دولت اوباما دریافته است که مواضعش در قبال درگیری های سوریه و تغییر ناگهانی واشنگتن در قبال پرونده هسته ای ایران و تلاش برای عقد توافقاتی با تهران باعث شده است تا کشورهای عربی منطقه اعتماد خود را نسبت به امریکا از دست بدهند و گمان کنند که نزدیکی روابط تهران – واشنگتن به حساب دوری از آنها نوشته می شود.

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11