لغو تحریم ایران، راه فشار بر روسیه؟

فرارو- آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان پس از تماس تلفنی اخیرش با ولادیمیر پوتین ابراز تردید کرد که پوتین ارتباطی با جهان واقع داشته باشد و عنوان کرد که به نظر می رسد رئیس جمهوری روسیه «در جهانی دیگر» است.

به گزارش سرویس بین الملل فرارو نقل از مسکو تایمز، غرب واقعا چه اقدامی می تواند داشته باشد؟ یکی از گزینه ها، مسدود کردن حساب های خارجی مقامات عالی رتبه است. این رویکرد ممکن است به سرنگونی رژیم ویکتور یانوکوویچ، رئیس جمهوری سابق اوکراین کمک کند اما اصلا مشخص نیست که تاثیری بر رفتار کرملین داشته باشد. بهترین گزینه این است که قیمت نفت و گاز را کاهش دهند و از این طریق رژیم ناکارآمد و غیرقابل پیش بینی روسیه را مجبور به سرنگونی کنند. این همان کاری است که رونالد ریگان، رئیس جمهوری سابق آمریکا در پی حمله شوروی به افغانستان، با کمک عربستان انجام داد.

غرب می تواند تولید گاز شل در اوکراین و لهستان را تقویت کند. شورون، یکی از شرکت های مهم نفتی آمریکا قصد دارد تولید گاز شکل در غرب اوکراین را تا پایان سال 2014 آغاز کند. حتی یانوکوویچ پیشتر مدعی شده بود که اوکراین تا سال 2020 وابستگی خود به گاز روسیه را پایان خواهد داد.

چنین اقدامی نه تنها باعث می شود شرکت گازپروم به طور سالانه از حدود 14 میلیارد دلار درآمد محروم بماند بلکه روسیه را از بازار گاز اروپایی دور خواهد کرد. همین استراتژی در مورد لهستان نیز کارساز است.

همین امر در مورد نفت شل صدق می کند. آمریکا نه تنها در سال 2009 به عنوان بزرگترین تولیدکننده گاز طبیعی از روسیه پیشی گرفت بلکه در سال 2013 توانست در تولید نفت و گاز ترکیبی، روسیه را پشت سر گذارد. در نتیجه واردات نفت آمریکا طی پنج سال اخیر 15 درصد کاهش یافته است.

یک راه بسیار ساده تر نیز وجود دارد: غرب می تواند تحریم تجاری خود علیه ایران را کنار بگذارد. از دیدگاه سیاست خارجی، ایران در حال حاضر قابل پیش بینی تر از روسیه پوتین است. اگر تحریم ها برداشته شود، ورود ناگهانی نفت اران به بازارهای جهانی به کاهش قیمت ها کمک خواهد کرد. علاوه بر این، ایران از نظر ذخایر گازی پس از روسیه در جایگاه دوم جهان است. درست است که در حال حاضر ایران صادرات گاز ندارد اما گاز ایرانی بسیار نزدیک تر از میدان گازی نووی اورنگوی در سیبری به اروپا است.

سوال اصلی اینجا است که آیا غرب اراده سیاسی اجرای چنین سناریویی را دارد. از یک سو، رژیم کاملا غیرقابل پیش بینی پوتین چنین پاسخی را طلب می کند. مشکل تنها اوکراین نیست، مشکل این است که غرب هرگز نخواهد دانست که پوتین دفعه بعد، چه وقت و چطور ضربه خواهد زد. خطرات سیستمیک، راه حل های سیستمیک هم نیاز دارند.

غرب با کمبود موسسات توانمند برای اجرای تصمیمات استراتژیک است یا دست کم نمی تواند اطلاعات قابل اعتمادی را در اختیار رهبران کشورها قرار دهد تا آنها بر این اساس تصمیم گیری کنند. این امر زمانی کاملا آشکار شد که سرویس اطلاعات آمریکا به باراک اوباما اعلام کرد که احتمال هیچ گونه جنگی در کریمه نمی بیند و این در حالی بود که مردان مسلح پارلمان اوکراین را تصرف کرده بودند.