میقاتی دوست تجاری ایران و فواد سنیوره دشمنی از حلقه حریری

دیپلماسی ایرانی: دوست و دشمن عرب ایران را بشناسید، مجموعه تازه ای است که در آن تلاش می شود دوستان و دشمنان عرب به استناد اظهارات، حرف های درگوشی و خصوصی شان با مقامات مختلف، ایده ها، نظریاتشان و اسناد مختلف منتشر شده مثل ویکی لیکس به خوانندگان معرفی شوند. البته بدیهی است که تعریف و توصیفی که از افراد در این مجموعه می شود، مطلق نیست و نمی توان به صرف آن گفت که فلان فرد دوست یا دشمن ایران است. به ویژه که در دنیای سیاست مصالح حرف اول را می زنند و افراد در خور وضعیت و جایگاهشان و آن چه در آن مقطع فکر می کنند، فورا از دوست به دشمن و از دشمن به دوست تبدیل می شوند که نمونه های آن در تاریخ فراوان است. در این جا چهاردهمین بخش از این مجموعه در اختیارتان قرار می گیرد:

نجیب میقاتی، دوست تجاری ایران

نجیب میقاتی، نخست وزیر مستعفی لبنان که به رغم استعفا از این سمت به دلیل بحران جاری در لبنان، همچنان ریاست دولت این کشور را بر عهده دارد، یکی از بارزترین چهره های نزدیک به ایران محسوب می شود. البته میقاتی در گذشته از افراد نزدیک به ایران نبود. اگر چه مراودات تجاری و سیاسی با ایران داشت اما بیشتر این مراودات از طریق سوریه انجام می شد. گفته می شود که وی از طریق شرکت ام تی ان با ایرانسل ایران شریک است. به این معنا که از سهامداران مهم این شرکت مخابراتی در افریقای جنوبی است و به این ترتیب طرف اقتصادی شرکت ایرانسل ایران محسوب می شود. قبل از آن که در 25 ژانویه 2011 نخست وزیر لبنان شود، در جریان 14 مارس عضویت داشت و حتی اظهاراتی ضد جریان 8 مارس بیان می کرد. اگر چه روابط بسیار نزدیکی با حکومت سوریه و تجار نزدیک به این حکومت داشت. او از افراد نزدیک به خانواده مخلوف، خانواده مادری بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه محسوب می شود.

بعدا طی تعاملی که میان جریان 8 مارس به رهبری حزب الله و پا در میانی سوریه صورت گرفت، توانست نخست وزیر لبنان شود و دولت این کشور را به نمایندگی از حزب الله تشکیل دهد. پس از آن رفته رفته از ارتباطات خود با جریان 14 مارس کاست و از متحدان حزب الله شد. جریان 14 مارس نیز از این تاریخ به بعد از دشمنان او شد و وی را متهم به خیانت کرد.

میقاتی از جمله چهره های موثری است که در دور زدن تحریم ها و انتقال پول از طریق سیستم بانکی کمک شایانی به ایرانی ها و حزب الله، متحد ایران کرده است. امریکایی ها همیشه بر سر این موضوع از او گلایه داشته اند و آن طور که منابع خبری لبنانی می گویند، بازرسان خزانه داری امریکا برای بررسی این موضوع سفرهای مکرری را به بیروت و جلسات طولانی و البته بی نتیجه ای با او داشته اند. با این حال میقاتی همواره به دنبال راهکارهای لازم برای دور زدن تحریم ها به سود ایران و حزب الله بوده است. همکاری ای که هنوز هم ادامه دارد.* وقتی که از نخست وزیری لبنان استعفا داد، امریکایی ها گمان کردند که در نبود او آسانتر می توانند ایران و حزب الله را تحت فشار بگذارند اما با گذشت نزدیک به 8 ماه از انتخاب نخست وزیر جدید و ناکامی وی در تشکیل دولت اکنون درک می کنند که محاسباتشان اشتباه از کار در آمده است. برای همین به اعتقاد بسیاری از تحلیلگران یکی از دلایل اصلی تغییر رویکرد امریکا در قبال حزب الله همین مساله است. در خبرها آمده است که امریکایی ها به کمک انگلیسی ها درصدد ارتباط گرفتن با حزب الله و همکاری با آن بر آمده اند.

محمد نجیب عزمی میقاتی، زادهٔ ۲۴ نوامبر ۱۹۵۵ در طرابلس لبنان است. وی که سنی مذهب است علاوه بر کسوت سیاست مداری بازرگانی بارز نیز محسوب می شود و به همراه برادرش طاها از ثروتمندان لبنان محسوب می شوند. به اعتقاد بسیاری از ناظران اقتصادی لبنان بازار پوشاک و مخابرات لبنان در دست آنها است. فارغ التحصیل دانشگاه آمریکایی بیروت است و دوره های تکمیلی تحصیلی خود را در مرکز اروپایی امور بازرگانی در فرانسه و دانشگاه هاروارد در امریکا گذرانده است. علاوه بر زبان عربی به دو زبان انگلیسی و فرانسه تسلط کامل دارد و هر دوی آنها را بسیار روان صحبت می کند.

وی در سال 1982 شرکت مخابراتی اینوست کام را به همراه برادرش طاها در اوج جنگ های داخلی لبنان تاسیس کرد و توانست بازار خوبی در سودان، لیبریا و یمن کسب کند. پس از آن در ژوئن 2006 این شرکت را به ارزش 5.5 میلیارد دلار به شرکت ام تی ان افریقای جنوبی فروخت. نشریه فوربس ثروت او را در سال 2008 در حدود 2.6 میلیارد دلار برآورد کرد و او را جزء صد ثروتمند عرب و چهارصد و چهل و ششمین ثروتمند جهان دانست.

میقاتی همچنین رهبری جنبش مجد را بر عهده دارد که در حال حاضر دو کرسی پارلمان لبنان در اختیار آن است. پیش از این در سال ۲۰۰۵ در دوران ریاست جمهوری امیل لحود به مدت حدود سه ماه از ۱۵ آوریل تا ۱۹ ژوئیه نیز نخست وزیری لبنان بود.

همسر او می دومانی است که از او سه فرزند به نام های  ماهر، میرا و مالک دارد.

فواد سنیوره، دشمن ایران از جریان 14 مارس

شاید بتوان گفت در مقابل نجیب میقاتی متحد فعلی ایران فواد سنیوره، نخست وزیر سابق لبنان قرار دارد که به پشتیبانی از عربستان با ایران دشمنی می ورزد. وی در جریان جنگ 34 روزه لبنان نخست وزیر دولت لبنان بود که به گفته حزب الله از هیچ کاری برای شکست حزب الله در برابر اسرائیل دریغ نکرد. حتی در اسناد ویکی لیکس منتشر شد که وی اطلاعاتی را به طرف های امریکایی می داده که در اختیار اسرائیل قرار دهند تا حزب الله در آن جنگ شکست بخورد. سنیوره همواره از ایران به دلیل حمایت از جریان مقاومت و حزب الله انتقادهای آتشینی کرده است. در زمان نخست وزیری اش به رغم دعوت هایی که از او شد و توصیه هایی که سیاستمداران لبنانی به او می کردند از سفر به ایران خودداری می کرد و در محافل خصوصی می گفت سفر به ایران به ضرر منافع دوستان عرب لبنان محسوب می شود. بارها گفته که لبنان عربی است و نباید در دامن ایران بیفتد. عربستان سعودی حمایت ویژه ای از او می کند و در بسیاری مواقع او را علیه ایران و حزب الله و دیگر جریان های شیعی طرفدار ایران مثل جبنش امل تحریک کرده است. از معدود چهره های لبنانی است که به طایفه گری سیاسی تمایل دارد و در تعاملاتش نزاع های شیعه و سنی را لحاظ می کند. علی رغم این که خود پایبندی چندانی به اصول مذهبی ندارد و فرد مذهبی ای محسوب نمی شود.

فواد سنیوره متولد 14 آوریل 1943 در قضاء صیداء لبنان است. از نزدیکان رفیق حریری، نخست وزیر فقید لبنان محسوب می شود که در دوران نخست وزیری او بارها وزیر دارایی دولتش بود. بارها متهم به فساد مالی شد به گونه ای که سلیم الحص، نخست وزیر وقت تلاش کرد او را تحت پیگرد قضایی قرار دهد که به دلیل نبود اسناد کافی امکان این کار را نیافت. او را از چهره های بارز سیاسی – اقتصادی لبنان به ویژه در یک دهه اخیر می دانند. سنیوره همچنین یکی از چهره هایی است که در بدهکار کردن کشورش نقشی موثر داشته، اگر چه در دوران نخست وزیری اش توانست لبنان را از بحران های اقتصاد جهانی دور نگه دارد. او یکی از چهره های بارز و از ارکان اصلی جریان 14 مارس محسوب می شود.

فواد سنیوره از 19 ژوئیه 2005 تا 19 ژوئیه 2006 نخست وزیر لبنان بود. قبل از او نجیب میقاتی به مدت سه ماه و عمر کرامی نخست وزیر لبنان بودند. دولت او به دلیل یک بار سقوط و انتقادهای بسیار به عملکردش یکی از دولت های پر فراز و نشیب دو دهه اخیر لبنان محسوب می شود.

همسر فواد سنیوره هدی البساط است که از او سه فرزند به نام های وائل، می و زینه دارد.

*این موضوع در سلسله های یادداشت سرکیس نعوم، روزنامه نگار سرشناس لبنانی با یکی از مقامات امریکایی که هر هفته دیپلماسی ایرانی آنها را منتشر می کند، به طور مفصل توضیح داده شده است. علاقه مندان می توانند برای خواندن این یادداشت به آرشیو دیپلماسی ایرانی مراجعه کنند.