نصرالله متحد ایران و حریری متخاصم مردد

دیپلماسی ایرانی: "دوست و دشمن عرب ایران را بشناسید" مجموعه تازه ای است که در آن تلاش می شود دوستان و دشمنان عرب به استناد اظهارات، حرف های درگوشی و خصوصی شان با مقامات مختلف، ایده ها، نظریاتشان و اسناد مختلف منتشر شده مثل ویکی لیکس به خوانندگان معرفی شوند. البته بدیهی است که تعریف و توصیفی که از افراد در این مجموعه می شود، مطلق نیست و نمی توان به صرف آن گفت که فلان فرد دوست یا دشمن ایران است. به ویژه که در دنیای سیاست مصالح حرف اول را می زنند و افراد در خور وضعیت و جایگاهشان و آن چه در آن مقطع فکر می کنند، فورا از دوست به دشمن و از دشمن به دوست تبدیل می شوند که نمونه های آن در تاریخ فراوان است. در این جا نخستین بخش از این مجموعه در اختیارتان قرار می گیرد:

سید حسن نصرالله، متحد ایران

سید حسن نصر الله، دبیر کل حزب الله لبنان را می توان از نزدیک ترین افراد به ایران برشمرد که اعتماد کامل دو طرفه ای میان او با نظام جمهوری اسلامی ایران از ابتدای انقلاب اسلامی وجود داشته است. حزب الله لبنان از مهمترین جریان های متحد ایران است که از حمایت مالی و سیاسی و نظامی ایران برخوردار است. سید حسن نصرالله خود بارها اعلام کرده است که به ولایت فقیه اعتقاد کامل دارد و پیرو خط امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری است و ایشان را مرشد و رهبر خود می داند.

سید حسن نصرالله در 31 اوت سال 1960 در شهرک البازوریه از محله های فقیر نشین شرق صور در جنوب لبنان به دنیا آمد. وی سه برادر و پنج خواهر دارد که سید حسن فرزند ارشد خانواده است. سید حسن از کودکی شدیداً به امام موسی صدر علاقه مند بوده است.

سید حسن نصرالله تحصیلات مقطع ابتدائی را در زادگاهش سپری کرد و دوره راهنمایی را در محله ای به نام سن الفیل در شرق بیروت گذراند. مقطع دبیرستان را در روستای البازوریه در جنوب لبنان به پایان رساند و در سال 1976، در سن 16 سالگی برای تحصیلات حوزوی به شهر نجف در عراق رفت و بعد از 2 سال اقامت و تحصیل در این شهر، مجددا به لبنان باز گشت و در مدرسه الامام منتظر در بعلبک مشغول به فراگیری علوم حوزوی شد. مشوق اصلی وی برای عزیمت به نجف و فراگیری علوم اسلامی سید محمد غروی، امام جمعه شهر صور بود. نصرالله در سال 1989 برای تکمیل دروس حوزوی به قم رفت، اما با گذشت یک سال، به دلیل شدت تنشها در لبنان، به درخواست شورای حزب الله به بیروت بازگشت.

در دیداری که سید حسن نصرالله در سال 1360 با امام خمینی (ره) در تهران داشت، از جانب ایشان به عنوان نماینده در لبنان منصوب شد. سید حسن نصرالله در زمان دریافت این حکم ۲۱ ساله بود و اولین کسی از رهبران حزب الله لبنان بود که چنین حکمی را از امام خمینی (ره) دریافت می کرد.

سید حسن نصر الله به گفته منابع مختلف خبری از جمله فوربس عربی در سال 2012 جزء پنچ چهره محبوب جهان عرب بود. بسیاری از مردم عرب به ویژه در فلسطین، مصر، لبنان، لیبی و برخی کشورهای عربی حوزه خلیج فارس به دلیل علاقه ای که به او دارند اسم فرزندانشان را به نام وی گذاشته اند. با این حال به دلیل بحران سوریه و جانبداری او از بشار اسد و تنها به دلیل جو طایفه ای ضد شیعی ای که به وجود آمده، سید حسن نصرالله نزد برخی از گروه های سنی مورد انتقاد قرار گرفته است.

سعد حریری، متخاصم مردد

سعدالدین رفیق حریری، رقیب سیاسی سید حسن نصرالله و از رهبران برجسته طایفه سنی در لبنان رابطه چندان حسنه ای با ایران ندارد. البته این خصومت شخصی نیست بلکه بیشتر سیاسی و برگرفته از فضای سیاسی حاکم بر منطقه است برای همین وی همیشه در ابراز این خصومت مردد بوده است. کما این که وی در سال 2011 و قبل از تحولات سوریه به ایران سفر کرده بود و مورد استقبال محمود احمدی نژاد، رئیس جمهوری سابق کشورمان نیز قرار گرفته بود. در آن سفر وی خودروی سفارشی سمند با تزئینات ویژه به عنوان هدیه از طرف ایرانی دریافت کرده بود.

همان طور که گفته شد سعد حریری به تنهایی شاید نظر منفی ای درباره ایران نداشته باشد. اما به دلیل فضای سیاسی حاکم بر منطقه به ویژه پس از کنار گذاشته شدنش از پست نخست وزیری که توسط جریان 8 مارس به رهبری حزب الله صورت گرفت، رویکرد خصمانه ای نسبت به ایران اتخاذ کرد. در عین حال به دلیل حمایت های قاطع عربستان از او و وجود تنش در روابط تهران و ریاض، حریری نیز روابطش را با ایران تیره کرد. تا آن جا که نطق های آتشین و انتقادهای تندی را از تریبون های مختلف علیه ایران و حزب الله و سوریه بیان کرده است.

این در حالی است که پدرش، رفیق حریری در عین رابطه حسنه ای که با عربستان داشت رابطه نزدیکی نیز با ایران برقرار کرده بود که این مساله را جزء ویژگی های های زیرکانه او قلمداد می کردند. مساله ای که در حال حاضر سعد حریری فاقد آن است و انتقادهای بسیاری در این زمینه به او می شود. بسیاری معتقدند که سعد حریری تجربه سیاسی کافی ندارد و در عالم سیاست بچه گانه رفتار می کند. اظهار نظری که یک مقام امریکایی در دیدار با سرکیس نعوم، نویسنده و روزنامه نگار مشهور لبنانی بیان کرده است.

سعد حریری زاده 18 آوریل 1970 در ریاض است. وی زمانی که پدرش با اوج گرفتن تنش های سیاسی و متعاقب آن جنگ های داخلی لبنان ساکن عربستان شده بود، در آن جا به دنیا آمد. پدرش قبل از ورود به دنیای سیاست بازرگانی موفق بود که موفقیتش در تعامل با عربستانی ها و سرمایه گذاری در صنایع آهن و آلومینیوم عربستان به دست آمد. مادر سعد حریری نضال بستانی، عراقی الاصل است. مجله فوربس ثروت وی را در سال 2006 معادل 4.1 میلیارد دلار برآورد کرد و او را در رده یک صدوپنجاه وهشتم ثروتمندترین انسان های دنیا قرار داد. در سال 2012 این مجله گزارش داد که ثروت وی به نزدیک دو میلیارد دلار کاهش یافته که ماحصل تجارت های ناموفق وی است اما با این حال وی همچنان جزء ثروتمندترین افراد لبنان محسوب می شود.