واکاوی یک تهدید
صباح زنگنه *
شرق: تحولات اخیر خاورمیانه حکایت از یک سناریوی فراگیر منطقه ای دارد. تهدید کارل لیزین و جان مک کین، سناتورهای آمریکایی درخصوص ضرورت اقدام جدی نظامی آمریکا در سوریه در این شرایط قابل تامل است. در تحولات منطقه خاورمیانه شاهد مسایل متعددی هستیم که یکی از آنها موضوع فلسطین و تلاش وزیر خارجه آمریکا برای نزدیک کردن دیدگاه های دولت خودگردان فلسطین با دولت اسراییل و توافق برای آغاز آنچه به آن عنوان مذاکرات دو طرف داده شده، هستیم. در یکجا تداوم بحران تشکیل دولت لبنان و در جای دیگر توسعه درگیری های میان گروه های مخالف دولت اسد. این مجموعه ای از بحران ها در کنار افزایش ترور و کشتار شیعیان در عراق و از طرف دیگر ابراز نارضایتی ترکیه از تحولات منطقه کردنشین سوریه حکایت از یک سناریوی فراگیر منطقه ای دارد. با تلاش های مستمر بندر بن سلطان و سفرهای متعدد ایشان به کشورهای اروپایی و برخی کشورهای منطقه مسوولیت جدید عربستان در کمک به مدیریت بحران سوریه روشن می شود. منشأ این موضوعات و تحولات بعد از پیروزی های القصیر قابل ردیابی است که در آن مقامات غربی از برهم خوردن توازن قوا در سوریه سخن گفتند و پس از آن سلسله ای از اقدامات را شاهد بودیم و بر مبنای این برهم خوردن توازن قوا تلاش کردند وضعیت را به شرایط سابق برگردانند، آن هم قبل از تشکیل اجلاس ژنو 2. در بازگرداندن آن شرایط تسلط کردهای سوریه در شهر راس العین برای ترکیه و جبهه النصره غیرقابل انتظار بود و این وضعیت برای آمریکا و اسراییل و کشورهای متحد آنها هشدار جدی تلقی شد که منشأ تشکیل دولت های قومی یا دینی و مذهبی در سوریه خواهد شد و خطر چنین دولت هایی برای منافع آمریکا، اسراییل، ترکیه، اردن، لبنان و عراق خطر بزرگی محسوب می شود. از این نقطه به بعد طرح استفاده از تسلیحات موثر در شکستن تعادل و توازن مطرح شد و دادن سلاح های پیشرفته به مخالفان دولت اسد قوت گرفت اما این سلاح ها می توانست به اروپا و کشورهای غربی برگردد و در آنجا باعث تهدید امنیت کشورهای اروپایی شود. به رغم توافق گروه کشورهای توسعه یافته (گروه 8) مبنی بر اخراج نیروهای تندرو و تروریست ها از سوریه، عملا ادامه جنگ و درگیری فرسایشی در سوریه مشهود بوده و ادامه یافته است. دعوت سناتورهای آمریکایی برای خروج از این حالت و ورود به مرحله ایفای نقش فعال آمریکا در عملیات نظامی مطرح شد اما با پاسخ ژنرال دمپسی مواجه شد که ایجاد منطقه پرواز ممنوع نیاز به صدها هواپیمای نظامی و یک میلیارددلار هزینه ماهانه خواهد داشت و تازه معلوم نیست نتیجه بخش باشد. زیرا معادلات نظامی سوریه بیشتر مبتنی بر سلاح های زمینی مانند توپ و تانک است و منطقه پرواز ممنوع در این جهت توفیری نخواهد داشت. در مجموع این تحولات به نظر می رسد منطقه سوریه آبستن مسایل جدیدی است گرچه روسیه با دادن منظومه سلاح های ضدهوایی در مقابل طرح منطقه پرواز ممنوع و گزینه نظامی و هم در صحنه شورای امنیت سازمان ملل ایستادگی خواهد کرد و در نهایت تداوم جنگ فرسایشی با شدت بیشتر در سوریه پشتیبانی می شود.
*کارشناس خاورمیانه
نظر شما :