حمایت معنادار کردها از اردوغان

دیپلماسی ایرانی: همین چند سال پیش بود که اربیل و در خیابان های منتهی به کنسولگری ترکیه شاهد تظاهرات ضد ترکی در اعتراض به رفتارهای دولت رجب طیب اردوغان بودند. اعتراض هایی که گفته می شد در اعتراض به رفتارهای اردوغان و آن چه دخالت دولت ترکیه در امور داخلی عراق با به رسمیت نشناختن حقوق کردها است، انجام می شود. اما امروز همه چیز تغییر کرده است. بعد از آن که ترکیه از در دوستی با کردها در آمد و پذیرفت که حقوق کردها را در خاک خود بپذیرد رابطه کردها با ترک ها دوستانه شد. تا آن جا که اکنون که خیابان های شهرهای مختلف ترکیه شاهد تظاهرات اعتراض آمیز علیه دولت رجب طیب اردوغان و حزب عدالت و توسعه، حزب وابسته به او است، کردها در خیابان های اربیل عراق در تایید او دست به تظاهرات می زنند و شعارهایی که علیه او در میان شهروندان معترض ترک زده می شود را محکوم می کنند.

به گزارش وبسایت المانیتور، اکنون نگرانی از آن است که سقوط دولت اردوغان بر روابط کردی – ترکی تاثیر بگذارد. برای همین مجموعه ای از کردها و ترک های عراقی عصر روز شنبه در اربیل دست به تظاهرات زدند و سیاست های سرکوب گرانه رجب طیب اردوغان علیه تظاهرکنندگانش را تایید کردند.

به نظر می رسد اگر در گذشته کردها در اعتراض به بمباران مناطق مرزی کردنشین توسط جنگنده ها و توپ خانه های ترکیه نگرانی داشتند و در دفاع از حزب کارگردان کردستان و دفاع از حقوق قومی و فرهنگی کردی در خیابان های اربیل و سلیمانیه دست به تظاهرات می زدند، این بار دیگر این نگرانی را ندارند و در اتفاقی کاملا مغایر نگران کنار رفتن دولت فعلی ترکیه از قدرت هستند.

لوند میرانی که به دو زبان کردی و ترکی صحبت می کند در بیانیه ای که برای تظاهرکنندگان در اربیل خواند، تاکید کرد که کردها نگران به هم خوردن روابط کردی – ترکی هستند که ممکن است در پی سقوط حزب عدالت و توسعه در ترکیه به وجود آید.

میرانی در گفت وگو با المانیتور نیز می گوید: «ما معتقدیم که اردوغان اولین نخست وزیر ترکیه است که حقوق قومی ملت کرد را در ترکیه به رسمیت شناخت، به کردستان عراق آمد و با برخی رهبران کرد دیدار کرد. این گامی مهم است. ما خوب می دانیم که اپوزسیون ترکیه می خواهد همه این دستاوردها را که دو ملت ترک و کرد با هم به دست آوردند، از بین ببرد.»

میرانی همچنین به روابط شکوفای اقتصادی حاکم بر روابط ترکیه با کردستان عراق در زمان اردوغان اشاره می کند و این که چگونه شرکت های ترکی وارد اقلیم شدند و برای هزاران نفر از مردم کردستان عراق شغل ایجاد کردند. وی در این باره می گوید: «حالا اپوزسیون ترکیه می خواهد که به بهانه قطع کردن چند درخت در یکی از میدان های عمومی شهر استانبول همه این دستاوردها را از بین ببرد.»

روابط سیاسی و اقتصادی ترکیه با کردستان عراق در سال های اخیر شاهد تحولی بزرگ و ملموس بوده است. شاید نقطه عطف این تحول در سفر رجب طیب اردوغان به شهر اربیل در روزهای پایانی ماه مارس در سال 2011 رقم خورد که در آن فرودگاه بین المللی و کنسولگری ترکیه و دو بانک ترکی در اربیل را افتتاح کرد. وی در آن سفر با مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق نیز دیدار و گفت وگو کرد.

بنا به آمار منتشر شده از سوی وزارت بازرگانی و صنعت اقلیم کردستان، در اقلیم دو هزار و 250 شرکت خارجی فعالیت می کنند که نزدیک به 50 درصد آنها شرکت های ترکی هستند، همچنین هزاران کارگر ترک در پروژه های مختلف ساختمان سازی، هتل داری، رستوران داری و مراکز تجاری اقلیم فعالیت می کنند. همچنین روابط بسیار مستحکمی میان اقلیم کردستان عراق در بخش نفت با دولت ترکیه و شرکت های ترکی وجود دارد که انتظار می رود تا پایان سال 2014 یا ابتدای سال 2015 این ارتباطات به ثمر بنشینند.

تحلیلگران امور روابط ترکیه با کردستان بر این اعتقادند که تظاهرات و اعتراض های داخلی در ترکیه علیه دولت رجب طیب اردوغان می تواند تاثیر مستقیمی بر این روابط بگذارد. ایاد عجاج، استاد دانشگاه دهوک و یکی از کارشناسان فعال در روابط ترکیه – کردستان در این باره می گوید: «اعتراض های داخلی و مخالفت شدیدی که در حال حاضر در داخل ترکیه علیه سیاست های اردوغان شاهدیم تاثیری مستقیم بر روابط ترکیه با کردها می گذارد. به ویژه که از گذشته حزب جمهوری و قومی ترکیه رابطه چندان حسنه ای با کردها نداشت.»

وی تاکید می کند، در این میان حلقه اقتصادی مرتبط میان اقلیم کردستان با ترکیه بیش از پیش تحت تاثیر این اعتراضات قرار گرفته است. اصولا هر اعتراض و تظاهراتی در ترکیه تاثیری مستقیم بر روابط اقتصادی ترکیه با کردستان می گذارد.  

حکومت کردستان عراق ترکیه را تنها شریان ارتباطی خود با کشورهای اروپایی و بازارهای تجاری جهان از طریق دریای مدیترانه می بیند، به ویژه بعد از آشفتگی ای که در اوضاع سوریه به وجود آمده است و عدم امکان انتقال کالا از آن کشور به دیگر نقاط جهان وجود دارد.

این تحلیلگر سیاسی کرد همچنین می گوید: «این تاثیر نه تنها بر اقلیم کردستان بلکه بر همه کشورهایی که روابط اقتصادی بسیار نزدیکی با ترکیه دارند، تاثیر خواهد گذاشت.»

این در حالی است که ادریس رمضان، تحلیلگر مسائل اقتصادی و استاد کردی دانشگاه در این باره می گوید: «تا زمانی که اعتراض ها و تظاهرات بر سر قضایای داخلی ترکیه و دفاع از حقوق مردم این کشور، چه کردی چه ترکی باشد، تاثیری بر روابط نمی گذارد. اما اگر بنا باشد این تظاهرات علیه حزب عدالت و توسعه و سرنگونی دولت اردوغان باشد بی شک بر روابط اقتصادی ترکیه با اقلیم کردستان نیز تاثیر خواهد گذاشت.»

وی تاکید می کند، سیاست و اقتصاد دو روی یک سکه هستند، روابط اقلیم کردستان با ترکیه در دوران اردوغان گسترش یافت، هر گونه تغییری در حکومت حاکم بر ترکیه باعث دگرگونی روابط ترکی – کردی نیز خواهد شد.