خوش بینی سلطانیه، بدبینی غرب

دیپلماسی ایرانی: درحالی که نماینده ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی امیدوار است در نشست روز چهارشنبه در وین، پیشرفتی در مذاکرات هسته ای حاصل شود، دیپلمات های غربی امید اندکی به برون رفت از بن بست بر سر مساله هسته ای ایران دارند.

به گزارش رویترز، آژانس بین المللی انرژی اتمی بیش از یک سال است که برای دسترسی به سایت نظامی پارچین واقع در جنوب شرق تهران تلاش می کند، اما تا کنون موفق نشده از این سایت که احتمال انجام فعالیت های هسته ای در آن مطرح شده، بازدید کند.

مذاکرات روز چهارشنبه در مقر آژانس بین المللی انرژی اتمی، دهمین دور از این مذاکرات است که از اوایل سال 2012 تا کنون با محوریت دسترسی به پارچین انجام می شود. اما مقامات آژانس همچنان نتوانسته اند مجوز ورود به پارچین یا افراد و اسناد مورد نظر را دریافت کنند.

علی اصغر سلطانیه در گفت و گو با رویترز ابراز امیدواری کرد که نشست آتی با پیشرفت همراه باشد. وی تاکید کرد ایران در مذاکرات جدی است.

اما یک دیپلمات غربی در وین می گوید دلیلی برای خوش بینی وجود ندارد. چرا که در 17 ماه گذشته مذاکرات همواره شکست خورده است. از سوی دیگر شماری از دیپلمات ها نیز می گویند امیدی به هیچ گونه توافق یا مصالحه ندارند.

در ماه می گذشته، یوکیا آمانو؛ مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی پس از سفری یک روزه به ایران از احتمال حصول توافق با تهران خبر داد و گفت به زودی مجوز بازرسی از پارچین صادر می شود. اما چند روز بعد تمامی این امیدواری ها با اظهارات مقامات ایرانی علیه بازرسی از پارچین، رنگ باخت.

مقامات غربی ایران را متهم می کنند که در مذاکرات با آژانس وقفه ایجاد کرده و می خواهد نحوه دسترسی بازرسان آژانس به تاسیسات هسته ای را طبق خواست جمهوری اسلامی هدایت کند.

این در حالی است که ایران می گوید دسترسی به پارچین فراتر از تعهداتی است که ایران دارد. همچنین مقامات تهران ادعاها در مورد انحراف در برنامه های هسته ای را نیز بی اساس می دانند.

هرچند مذاکرات ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی جدا از مذاکرات تهران و گروه 1+5 (آمریکا، انگلیس، فرانسه، چین، روسیه و آلمان) انجام می شود، اما در واقع این مذاکرات یک منشاء مشترک دارند و آن جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته ای و درگرفتن جنگی دیگر در خاورمیانه است. اسرائیل و آمریکا تا کنون بارها در مورد احتمال درگیری نظامی با ایران در صورت شکست دیپلماسی هشدار داده اند.

از سویی دیگر مذاکرات هسته ای ایران و گروه 1+5 که از آوریل گذشته پس از وقفه ای 15 ماهه از سرگرفته شده نیز مانند مذاکره با آژانس دستاوردی به همراه نداشته است. آخرین دور از این مذاکرات اوایل آوریل سال جاری در آلماتی، پایتخت قزاقستان برگزار شد.

در روز چهارشنبه علاوه بر مذاکراتی که در وین در جریان خواهد بود، کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و سعید جلیلی عضو ارشد مذاکرات هسته ای ایران در کنسولگری جمهوری اسلامی واقع در استانبول ملاقات می کنند. اما تحلیلگران می گویند با توجه به پیش رو بودن انتخابات ریاست جمهوری 24 خرداد، احتمال توافق در نشست استانبول نیز بسیار اندک است.

این در شرایطی است که سعید جلیلی، که ریاست شورای عالی امنیت ملی را نیز بر عهده دارد، برای انتخابات ریاست جمهوری نام نویسی کرده و برخی از تحلیلگران در گذشته با پیش بینی نامزدی وی برای ریاست جمهوری مدعی شده بودند جلیلی با توجه به  پیامد های مصالحه هسته ای، با غرب توافق نمی کند.

برخی دیگر از تحلیلگران نیز ادعا می کنند ایران از اهرم مذاکره با آژانس برای پیش برد گفت و گو ها با گروه 1+5 استفاده می کند که به جز آلمان بقیه عضو دایم شورای امنیت هستند و توانایی لغو تحریم های جاری را دارند.

این در حالی است که اولویت آژانس دسترسی به پارچین است. سلطانیه در واکنش به پرسشی در این زمینه اظهار داشت : ایران نخست باید در مورد نحوه بارزسی ها با آژانس به توافق برسد. وی افزود: قبل از اینکه ایران و آژانس به یک چارچوب مذاکره ای دست پیدا نکنند، هیچ اتفاقی نخواهد افتاد.

تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10