سکوتی که برای آمریکا گران تمام شد

دیپلماسی ایرانی: جهان اسلام همچنان در آتش خشم نسبت به ساخت فیلم موهن توهین کننده به رسول اکرم می سوزد.ابعاد پیدا و پنهان چگونگی شکل گرفتن این داستان از ابتدا و پخش و انتشار این فیلم را شاید باید در زمره داستان هایی دانست که تاریخ از حقایق آنها پرده برداری خواهد کرد. در حال حاضر کمترین اطلاعات در خصوص سازندگان و پخش کنندگان این فیلم در اختیار است و این در حالیست که کاخ سفید هنوز نمی داند چگونه با تبعات این داستان در داخل از جمله تلاش های تبلیغاتی رقیب جمهوری خواه یعنی میت رامنی مبارزه کند و از سوی دیگر چه نسخه ای برای رابطه خود با جهان اسلامی بپیچد که به تازه گی در بسیاری از کشورهای آن برگی به نام انقلاب یا خیزش های عمومی ورق خورده است. دیپلماسی ایرانی در گفتگو با دکتر فواد ایزدی کارشناس مسائل امریکا در خصوص ریشه های تکرار چنین اتفاق های اسلام ستیزانه ای در امریکا و دلایل سکوت واشنگتن در قبال این مساله گفتگویی داشت که در زیر می خوانید:

جزئیات فیلمی که در توهین به پیامبر اسلام ساخته شده چه بوده است و چه عواملی پشت پرده آن قرار دارد؟

اخباری که در این مورد منتشر شده، خبرهای شفافی نبوده است. درباره نام فیلم و کارگردان و تهیه کننده آن اسامی متعددی مطرح شده است. برخی گفته اند این فرد اسرائیلی مقیم امریکا بوده و برخی دیگر صحبت از مسیحی یا قبطی- مصری بودن فردی مقیم امریکا کرده اند. اما آنچه مسلم است این بوده که فیلم مذکور در امریکا تولید شده، ولی این موضوع که این افراد دقیقا چه کسانی بودند، مشخص نیست.
همچنین در اخبار آمده صد نفر از افرادی که طرفدار اسرائیل و یهودی بودند، پنج میلیون دلار پول جمع آوری کردند تا این فیلم ساخته شود.
درباره نمایش این فیلم هم گفته شده که در ماه ژوئن و جولای به شکل بسیار محدودی اکران شده که حدود دو ساعت است و از این دو ساعت حدود 14 دقیقه به شکل گزینشی در یکی از سایت های مشهور پخش ویدئو در اینترنت قرار داده شده است. این برنامه توسط افراد متعددی دیده شده که یکی از شکبه های عربی نیز خبر پخش فیلم را پوشش داده است. پس از این خبر در مصر تظاهراتی برپا شد و مقابل سفارت امریکا در این کشور تظاهرات ادامه پیدا کرد. در ابتدای این ماجرا بود که سفارت امریکا نیز اعلام برائت از فیلم کرد، اما زمانی که این حرکت ها تندتر شده و در لیبی هم حادثه سفارت امریکا رخ داد، امریکا نه به شکل رسمی اما برائت سفارت را هم پس گرفت. یعنی اگر به سخنان هیلاری کلینتون، وزیرامور خارجه امریکا و یا اوباما رئیس جمهوری امریکا دقت کنید، هیچ کدام عذرخواهی نکردند و تنها موضوعی که مطرح شده این بوده است که این فیلم خوب نبوده است. خبر دیگری هم که درباره یکی از دست اندرکاران این فیلم پخش شده این بوده است که این فرد را دستگیر نکردند، بلکه این فرد را به دفتری منتقل کرده و از ابتدا اعلام کرده اند که این فرد به دلیل فیلم دستگیر نشده، بلکه به دلیل تخلفی که قبلا انجام داده و سابقه کار خلاف داشته، قصد داشتند که با او صحبت کنند.
این مورد را می توان با مساله سلمان رشدی مقایسه کرد، در مورد سلمان رشدی فرد نویسنده کاملا مشخص بود. اما به این کلیپ  نمی توان عنوان فیلم را داد، چراکه آن نه سناریوی درست و نه هنرپیشه های خاصی دارد.  این فیلم از ابتدا تا انتها اهانت بوده و بسیار فیلم ضعیفی است. بنابراین خصوصیات اولیه یک فیلم را هم دارا نیست. آنچه که درباره دلیل اصلی ساخت این فیلم گفته شده ضربه زدن به باورهای اصلی مسلمانان و صدمه زدن به اسلام بوده است.
اینکه چه کسانی پشت پرده ساخت این فیلم بوده اند، مشخص نیست، آنچه که واضح بوده این است که این فیلم در امریکا بوده و امریکا هم از ساخت و پخش آن جلوگیری نکرده است. چراکه برای امریکا این قابلیت وجود دارد تا اگر بخواهد به راحتی می تواند با هر سازمان و یا مجموعه ای برخورد کند. با توجه به اینکه پنج میلیون دلاری که برای ساخت این فیلم هزینه شده، میزان کمی نبوده است. به عنوان مثال وقتی امریکا قصد دارد با گروه فلسطینی در داخل امریکا مقابله کند، اگر فرد یا مجموعه ای بخواهد حتی یک دلار هم برای یتیم فلسطینی و نه کمک سیاسی جمع کند با او حتما برخورد خواهد شد. بنابراین دولت امریکا در حوزه هایی که قصد برخورد داشته باشد، بسیار توانمند برخورد می کند. اما در مورد این فیلم تصمیم بر آن داشته تا برخورد نکند.
همچنین قوانینی در امریکا با عنوان ""Hate Speech به معنای "سخنان نفرت انگیز" وجود دارد. به عنوان مثال زمانی که فردی راجع به هولوکاست صحبت می کند، با او برخورد می شود. این برخورد بر اساس همان قانون "سخنان نفرت انگیز" است. دولت امریکا تصمیم گرفته که نه تنها اقدامی در مورد افراد دست اندر کار این فیلم انجام ندهد، بلکه این قانون را نیز اعمال نکرده است.

چرا این فرد دستگیر نشده و یا دلیل اصلی عدم توجه امریکا با وجود چنین اعتراض هایی به این مساله چیست؟

این مساله به بحث اسلام هراسی در امریکا بر می گردد، یعنی کشوری را داریم که در حال جنگ با دنیای اسلام است. همانطور که شاهد هستید این کشور هر روز در پاکستان، سومالی، یمن و یا افغانستان در حال درگیری با مسلمانان است که در این درگیری ها بسیاری از افراد غیرنظامی هم کشته می شوند. قاعدتا باید این سوال ایجاد شود که چرا دولت امریکا هر روز مسلمانان را قتل عام می کند؟ برای اینکه چنین سوالی برای افکارعمومی ایجاد نشود، آنچه که امریکا در سال های اخیر به ویژه پس از یازده سپتامبر انجام داده این بوده است که برای مردم خود، مسلمانان را پایین تر از انسان جلوه دهند. یعنی این تصور را ایجاد می کند که اگر مسلمانان کشته می شوند، انسان کامل نیستند و بنابراین بمباران آنها و یا کشته شدن تعداد زیادی از مسلمانان ایرادی ندارد.
در نتیجه این ادبیاتی است که توسط دولت امریکا تبلیغ و ترویج شده است و در چنین شرایطی هم امریکا نمی تواند با فردی که این فیلم را ساخته برخورد کند، چراکه او هم در راستای منافع امریکا این کار را انجام داده است.

تا چه اندازه می توان این داستان را دست پخت صهیونیست ها خواند؟

در این مساله که صهیونیست ها پشت این مساله چه به شکل مستقیم و یا غیرمستقیم بوده اند، شکی وجود ندارد. چرا که مسلمانان که چنین فیلمی نمی سازند، مگر آنکه مسلمان صهیونیست باشد. یهودی و مسیحی عادی هم دست به چنین اقدامی نمی زنند. اما صهیونیست های یهودی، مسیحی و یا مسلمان ممکن است به سراغ چنین اقدام هایی بروند. اما این مساله که لزوما دولت اسرائیل پشت سر این ماجرا باشد، قطعی نیست.

تاثیر این مساله بر فضای انتخاباتی امریکا به چه شکل خواهد بود؟

میت رامنی رقیب جمهوری خواه اوباما از این مساله استفاده تبلیغاتی کرده و باراک اوباما را متهم می کند که  کارتر دوم است. او ادعا می کند به همان شکلی که در دوران کارتر ایران انقلاب شد، امروزه هم خاورمیانه از هم پاشیده به دلیل ضعیف بودن اوباماست. یعنی استفاده تبلیغاتی می شود و ممکن است تاثیرگذار هم باشد و یا شاید هم مجموعه مرتبط با رامنی پشت ماجرای این فیلم بوده اند. اما تمامی این مسائل تنها گمانه زنی هایی است که مطرح می شود، به دلیل آنکه شواهدی وجود ندارد و نمی توان به شکل قطعی موضوعی را مطرح کرد.
تحریریه دیپلماسی ایرانی/14