گفتار مبالغه آمیز آقای رئیس جمهور
نویسنده خبر:
دکتر علی بیگدلی
گفتاری از دکتر علی بیگدلی، استاد دانشگاه شهید بهشتی و تحلیل‌گر مسائل سیاست خارجی برای دیپلماسی ایرانی
محمود احمدی نژاد در یک گفتگوی زنده تلوزیونی گفت که سفرش به لبنان همه معادلات سیاسی منطقه را تغییر داده و فصل جدیدی در زندگی منطقه و جهان گشود. احمدى‌نژاد با اشاره به استقبالى که مردم لبنان از وى داشتند گفت: «ما وقتى به کشورهاى ديگر مى‌رويم مردم احساس نزديکى و همبستگى مى‌کنند.» او همچنین با اشاره به این که هم اکنون دو ابرقدرت در دنیا وجود دارد گفت: ایران تا سال 1404 از همه لحاظ به درجه‌ای می‌رسد که با دیگران قابل مقایسه نخواهد بود.
گفتاری از دکتر علی بیگدلی، استاد دانشگاه شهید بهشتی و تحلیل‌گر مسائل سیاست خارجی برای دیپلماسی ایرانی.
این اولین بار نیست که آقای احمدی نژاد از ادبیات غلوآمیز در گفتار خود استفاده می‌کند و ایشان همواره از این نوع ادبیات استفاده می‌کند. در گفتگوی تلويزيونی ایشان با مردم که از شبکه یک سیما پخش شد نیز در چند مورد ایشان به نوعی به مبالغه در مسائل پرداختند.
سفر آقای احمدی نژاد به لبنان
استقبال از آقای احمدی نژاد در این سفر از طرف حزب الله بوده و به دلیل روابط ایران با حزب الله و حمایت‌ها از این کشور طبیعی بوده که باید چنین استقبالی انجام دهند. به نظر من سفر ایشان به لبنان در این حد و حدود که در گفتگوی تلويزیونی خود اشاره کرد نبوده است. ممکن است که بگوییم که این سفر از جهاتی قابل پیش بینی نبود آن هم از این جهت که شاید پیش از آن منطقه و جهان نمی‌دانستند که ایران از حزب الله تا این اندازه و به این صراحت حمایت می‌کند.
از این رو باید گفت به دلیل فشارهایی که بر حزب الله و سید حسن نصرالله وجود دارد، سفر آقای احمدی نژاد به لبنان به نوعی اعلام حمایت ایران از حزب الله در این شرایط بود. با این حال به نظر من این سفر مقداری مشکل حزب الله را در لبنان به دلیل دادگاه رفیق حریری زیادتر کرده است و پیش بینی می‌شود که این دادگاه حزب الله را مقصر اعلام کند و به تبع آن ایران هم در این ماجرا دخالت داده می‌شود.
از سوی دیگر این دادگاه ممکن است مقداری موجب به هم خوردن رابطه ایران و سوریه شود چرا که احتمالا سوریه را که زمانی در این موضوع متهم بود از این ماجرا خارج خواهند کرد، به این شرط که سوریه روابط خود را با دنیای عرب بهبود بخشد.
قدرت ایران در جهان
این که ما دومین ابرقدرت جهان هستیم یا خیر و جایگاه ایران در جهان در کجاست موضوعی است که باید دیگران هم تائید کنند و صرف بیان رئیس جمهور آن را مشخص نمی‌کند. از جهت سیاسی ابرقدرت به کشوری گفته می‌شود که قابلیت نفوذ بالایی برخوردار است. کشورهایی که صاحب نفوذ هستند می‌توانند نظام بین الملل را تغییر دهند و این مشخصه برجسته یک ابرقدرت است؛ یعنی به اعتبار توانمندی‌های اقتصادی و نظامی قابلیت نفوذ جدی در نظام بین المللی دارد.
زمانی جمعیت و سرزمین عوامل اصلی قدرت شناخته می‌شدند در حالی که در جهان کنونی دیگر این عوامل عوامل اصلی محسوب نمی‌شوند و کشوری هرچند کوچک چنانچه بتواند در نظام بین المللی تاثیربگذارد آن کشور قدرتمند محسوب می‌شود. به عنوان مثال ژاپن با وجود وسعت کمی که دارد دومین اقتصاد جهان محسوب می‌شود و می‌تواند بر نظام بین الملل تاثیر بگذارد. به این دلیل می‌توانیم بگوییم ژاپن و یا آلمان ابرقدرت‌های اقتصادی هستند. با این حال آمریکا به دلیل توانمندی‌های نظامی و پشتوانه‌های صنعتی و ذخایر اقتصادی گسترده و سیستم تولید وسیع، می‌تواند بر مسیر نظام بین المللی تاثیر بگذارد و ابرقدرت محسوب می‌شود.
هرچند به دلیل بحرانی که بر اقتصاد آمریکا هست این تاثیرگذاری کاهش پیدا کرده ولی با وجود اين هنوز آمریکا، از جهت توانمندی‌های اقتصادی، پشتوانه‌های نظامی و سطح سرمایه‌گذاری‌های صنعتی قوی‌ترین کشور جهان محسوب می‌شود. پس امروزه سه شاخصه نظامی، اقتصادی و صنعتی تعیین کننده قدرت یک کشور و جایگاه آن در نظام بین الملل هستند. بنابراین ابرقدرت بودن نیازمند مولفه‌هایی است که ما هنوز فاقد این مولفه‌ها هستیم.
ممکن است ما به دلیل توانمندی‌های نظامی در منطقه خاورمیانه به قدرتی تبدیل شده باشیم ولی از نظر اقتصادی دارای مولفه‌های قدرت نیستیم. انتظار آقای احمدی نژاد برای این که ایران روند مدیریت جهان را تغییر دهد ممکن است درست باشد ولی چندان واقع بینانه نیست؛ به این دلیل که کشورهایی که توانمندی‌های آنها در نظام بین الملل کنونی بسیار بیشتر است. مدت ها است که در انتظار این هستند که ساختار شورای امنیت را به عنوان یکی از نمادهای مدیریت جهان تغییر دهند. به عنوان مثال آلمان، هند و برزیل که کشورهایی هستند که از هم ازلحاظ سه مولفه اصلی قدرت دارای توانمندی زیادی هستند و هم محبوبیت خوبی در سطح جهان دارند هنوز نتوانسته‌اند این ساختار را تغییر دهند و نقش جدی در مدیریت جهان بیابند.
میزان محبوبیت ایران
ما اگرچه در سال‌های گذشته از لحاظ نظامی قدرتمند شده‌ایم ولی باید گفت به همان میزان از لحاظ محبوبیت ما در سطح جهان کاسته شده است. در طی این سال‌ها سطح مناسبت‌های بین المللی بسیار محدود شده است.
این درست است که مردم کشورها به ويژه در منطقه خاورمیانه از آقای احمدی نژاد به دلیل مواضع ضد آمریکایی و ضد اسرائیلی ایشان استقبال کنند ولی در نظام سیاسی بین الملل مردم دخالتی در تعیین روند امور ندارند و این دولت‌ها هستند که مسیر سیاسی را مشخص می‌کنند. به هر حال طی سال‌های گذشته به دلیل تحریم و دلایل دیگر تعداد سفر‌های بین المللی مقامات کشورمان کاهش یافته است و این مشخص نیست که آیا مردم دیگر کشورها نیز همانند مردم لبنان یا دیگر کشورهای خاورمیانه نیز چنین نگاهی دارند یا خیر.
نظر شما :