آمریکا

محور آستانه منشا اثری جدی در تحولات سوریه نخواهد بود

سفر پوتین به ایران ارتباطی به حضور بایدن در خاورمیانه ندارد

نعمت الله ایزدی در گفت وگویی معتقد است که پوتین محاسبات خاص خود را برای حضور در تهران دارد و بر اساس منافع ملی روسیه عمل می کند؛ اینکه ما بر اساس یک محاسبه غلط و نگاه ایدئولوژیک، تقارن حضور بایدن و پوتین در خاورمیانه را به هم ارتباط دهیم و آنها در مقابل هم بگذاریم فقط باعث آن می شود که روسیه بهره برداری و سوء استفاده خود را از این تحلیل و پروپاگاندای داخلی ما داشته باشد.

ادامه مطلب

به مناسبت ششمین سالگرد کودتای ترکیه و در آستانه سفر اردوغان به ایران

آنکارا، دشمن تمام عیار تهران

احمد نقیب زاده در گفت وگویی تاکید دارد: این یک اشتباه راهبردی است که تصور کنیم اگر اردوغان با میزان رای کمتر در انتخابات مجددا پیروز شود، چون در موضع ضعیف‌تر قرار دارد می‌تواند به نفع ایران باشد. ببینید مسئله پیروزی اردوغان با رای ضعیف یا قوی برای سیاست داخلی ترکیه اهمیت، معنا و کاربرد دارد، کما اینکه نحوه پیروزی و میزان رای رئیسی در انتخابات ریاست جهموری سال قبل برای سیاست داخلی ایران معنا دارد. اما اگر اردوغان با هر میزان رایی که مجدداً به رئیسی ریاست جمهوری ترکیه برگزیده شود در سیاست خاجی به معنای آن است که اردوغان، رئیس جمهور ترکیه است و می تواند همان سیاست های قبلی را در قبال ایران، منطقه و جهان پی می گیرد و قطعا همین کار را هم خواهد کرد.

ادامه مطلب

دیوار سفارتخانه ها محل انتقاد نیست

احیای روابط با عربستان و مصر نسخه جایگزین احیای برجام نخواهد بود

سیدعبدالامیر نبوی در گفت وگویی معتقد است که جمهوری اسلامی ایران اگر می¬خواهد روابط پایداری را با عربستان، مصر و دیگر کشورهای عربی کلید بزند باید به همان اندازه که نسبت به منافع و امنیت خود در خلیج فارس حساس است بداند که قاهره، ریاض و هر بازیگر عربی در منطقه هم به روابط سیاسی، نظامی و امنیتی خود در قالب روابط راهبردی با آمریکا اهمیت می¬دهد. اگر جمهوری اسلامی ایران و کشورهای عربی به خصوص عربستان سعودی و مصر بتوانند حساسیت¬های یکدیگر را درک کنند می¬توان این امید را داشت که روابط تهران با ریاض، قاهره و دیگر کشورهای عربی خاورمیانه روابطی جدی و اثربخش باشد. 

ادامه مطلب

دوباره قطر، دوباره برجام

چرا دوحه به صرافت احیای توافق هسته ای افتاده است؟

محمدعلی سبحانی در گفت وگویی معتقد است که اینکه قطر به پرونده تنش ایران و آمریکا و احیای برجام ورود کرده است چندان غیرعقلانی نیست؛ چون دوحه از یک طرف به عنوان متحد استراتژیک واشنگتن در میان کشورهای حاشیه خلیج فارس عمل می‌کند و از طرف دیگر روابط گرم و حسنه‌ای هم با تهران دارد. بنابراین لازمه یک دیپلماسی میانجیگرایانه موفق برخورداری از رابطه درست و مناسب با هر دو طرف مناقشه است که قطر از این امتیاز برخوردار است.

ادامه مطلب

تهران و تلاش برای جلوگیری از تصاعد بحران جدید

اردوغان در هر صورتی به سوریه حمله خواهد کرد

در حالی ارتش ترکیه خود را برای حمله جدید و گسترده به خاک سوریه با هدف اشغال حلب آماده می کند، حسین امیرعبداللهیان از انتقال نگرانی های امنیتی رجب طیب اردوغان به بشار اسد در جریان سفرش به سوریه خبر داد؛ این تلاش های دیپلماتیک تهران حاکی از آن است که ایران سعی دارد از انجام این حمله ترکیه با گرفتن بهانه از آنکارا و رئیس جمهوری ترکیه جلوگیری کند.

ادامه مطلب

دلایل ناکامی دیپلماسی اقتصادی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی چیست؟

دیپلماسی اقتصادی، از رویا تا واقعیت

سیدجلال دهقانی فیروزآبادی در گفت وگویی معتقد است که یکی از الزامات شکل‌دهی دیپلماسی موفق، این است که جمهوری اسلامی ایران جایگاه تثبیت‌شده‌ای را در زنجیره ارزش جهانی برای خود تعریف کند که در شرایط کنونی بعد از جنگ اوکراین، این شرایط مهیا‌‌ست. البته این نگاه میان‌مدت و بلندمدت است نه کوتاه‌مدت.

ادامه مطلب

به احیای برجام امیدی نیست

دود سیاه در دوحه!

آنگونه که از ظواهر امر پیداست به نظر نمی رسد که برگزاری نشست‌های بعدی هم بتواند گره کار را باز کند. پس با وجود اخباری از جانب بلومبرگ مبنی بر احتمال از سرگیری مذاکرات غیرمستقیم برجامی میان ایران و آمریکا با تسهیل‌گری اتحادیه اروپا پس از سفر جو بایدن به به خاورمیانه هم نمی توان به رفع اختلافات فی مابین امید چندانی داشت.

ادامه مطلب

نشست دوحه شکست نیست

از وین تا دوحه، چرا بایدن دیپلماسی آونگی برجامی دارد؟

امیرعلی ابوالفتح در گفت وگویی تصریح کرد که شاید این مذاکرات در وین و دوحه خروجی لازم را نداشت، ولی امکان دارد طی چند هفته یا چند ماه دیگر با ترکیب جدیدی و با دستور کار جدیدی در یک کشور جدید مذاکرات از سر گرفته شود. بنابراین ایران، آمریکا و هیچ طرف دیگری رسما از کلمه شکست و توقف کامل مذاکرات سخن نگفتند. حتی شاید مذاکره تا ۶ ماه آینده نشستی صورت نگیرد، اما باز هم شکست اعلام نمی‌شود چون اعلام شکست به معنای آغاز پلن B برای آمریکا خواهد بود؛ اما واقعیت این است که نه جمهوری اسلامی ایران به دنبال پلن B است و نه آمریکایی ها.

ادامه مطلب

تهران هم چنان سرسپرده کرملین

چرا با خلوت شدن میز مذاکرات در دوحه، برجام هم چنان نافرجام ماند؟!

حشمت الله فلاحت پیشه در گفت وگویی معتقد است که شکست مذاکرات دوحه را فراتر از اختلاف نظر دو پایتخت تهران و واشنگتن بود. چون ایران کماکان در یک عالم توهم خود را در کنار چین روسیه در یک قطب بندی و بلوک بندی می بیند و در این راستا رسانه های جریان رادیکال در داخل ایران نشست دوحه را که بدون حضور چین و روسیه پی گرفته شد را نوعی دور زدن پکن و مسکو می دانستند و به همین دلیل پیش از انجام مذاکرات در دوحه، شکست آن را قطعی می دانستند. پس اگر چه در قطر میز از نظر فیزیکی و ظاهری خلوت بود، ولی سایه و روح منافع روسیه و چین باعث شکست مذاکرات شد.

ادامه مطلب

دوحه به دنبال احیای برجام است

قطر، دوست یا رقیب؟!

محمدطاهر ربانی در گفت وگویی معتقد است که واکنش مثبت جمهوری اسلامی ایران برای نشست دوحه اقدامی مثبت بود. چون کشورهای همسایه ایران هم سعی دارند برای تقویت امنیت منطقه‌ای به حل و فصل زودتر این مذاکرات کمک کنند. لذا قطر هم با حسن نیت میزبان مذاکرات غیرمستقیم دو روزه ایران و آمریکا بود.

ادامه مطلب

آنکارا و گسل با تهران

ترکیه قید ایران را زده است؟!

سیداسدالله اطهری در گفت وگویی معتقد است که شرایط حساس کنونی در منطقه که یک فرصت مغتنم برای افزایش نفوذ ترکیه در خاک سوریه است تا بتواند مناطق بیشتری را تحت کنترل خود درآورد و در عین‌حال نیروهای مسلح کرد را هم محدود کند. نکته مهم دیگر به وضعیت داخلی در ترکیه باز می گردد. به هر حال این کشور خود را برای انتخابات ریاست جمهوری و مجلس در سال آینده آماده می‌کند. اردوغان با توجه به شرایط اقتصادی و تورم شدید در این کشور سعی می‌کند با اقداماتی در سوریه یک ابزار انتخاباتی برای خود ایجاد کند.

ادامه مطلب

سیاست فشار هوشمند بایدن به جای سیاست فشار حداکثری ترامپ جواب می دهد؟

واشنگتن و تحریم های نقطه زن

حسن مرادی در گفت وگوی معتقد است که اساساً اقتضائات تولید صادرات و فروش صنایع پتروشیمی متفاوت از صنعت نفت کشور است. لذا سیاست به صفر رساندن فروش نفت ایران در خصوص صنعت پتروشمی محقق نمی شود. 

ادامه مطلب

برجام، مرده ای که دولت سیزدهم جرات دفن آن را ندارد

حتی اگر به باور، خواست و فشار جریان داخلی ضد توافق هسته ای بخواهیم برجام را پس از صدور قطعنامه شورای حکام مرده فرض کنیم دولت رئیسی جرات دفن آن را ندارد. لذا این دولت، نه تمایل و نه اساساً توانی برای خروج از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، خروج از NPT و به طریق اولی اعلام خروج رسمی جمهوری اسلامی ایران از مذاکرات وین را ندارد، چرا که به خوبی با تبعات منفی آن آشناست.

ادامه مطلب

درباره مدیریت رقابت منطقه‌ای میان ترکیه و ایران

تهدید آنکارا برای تهران جدی است

علی رغم اینکه ترکیه و ایران دو قدرت منطقه‌ای هستند، مدتهاست که بر سر دستیابی به نفوذ در بسیاری از کشورهای همسایه یعنی کشورهایی که آن‌ها را حیاط خلوت خود می‌دانند، بایکدیگر رقابت می‌کنند؛ اما این رقابت تحت سیطره بود و به بحرانی در روابط تبدیل نشد؛ اما جهش جدید ترکیه برای جنگ علیه حزب کارگر کردستان و شاخه سوری آن (یگان‌های مدافع خلق) در کنار نرمش اخیر آنکارا در روابطش با کشورهای منطقه پرسش‌هایی را درباره آینده هم‌زیستی ترکیه و ایران برانگیخته است.

ادامه مطلب

راه رفته را نباید دوباره رفت

مادورو، تهران را به واشنگتن می فروشد

هادی اعلمی فریمان در گفت وگویی تاکید دارد که طبق گفته آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده اگر مذاکرات دولت مادورو با جریان اپوزیسیون در مکزیک به نتیجه برسد امکان لغو بخشی از تحریم های ونزوئلا وجود دارد. در چنین شرایطی قطعاً برای کاراکاس بهترین و عقلانی ترین سناریو آن است که به سمت براقری روابط با آمریکایی‌ها برود.

ادامه مطلب

بازگشت به نقطه صفر؟

برخورد دراماتیک تهران!

آن گونه که پیش بینی می شد اواخر وقت چهارشنبه گذشته شورای حکام آژانس بر مبنای پیش نویس مشترک ایالات متحده و تروئیکای اروپایی رای به صدور قطعنامه علیه ایران دادند. به نظر می رسد برخورد جمهوری اسلامی با قطعنامه مذکور را بتوان برخورد «دراماتیک» نامید. چرا که سطح واکنش های ایران و شدت اقدامات صورت گرفته از سوی تهران به مراتب پررنگ تر از متن قطعنامه شورای حکام است.پیرو این نکته بی شک تبعات این واکنش اگزجره تهران مهمتر از دلایل بروز آن است.

ادامه مطلب

گره کار کجاست؟

برجام در مسلخ تندروها

جلال خوش چهره در نوشتاری تاکید دارد که گره کار در بروز تنش جاری نه در قطع‌نامه‌ای است که چهارشنبه گذشته شورای حکام آژانس صادر کرده، بلکه این قطع‌نامه به مثابه ابزار فشار طرف‌های غربی به تهران برای عقبگرد در مواضع حداکثری آن در مذاکرات وین است.

ادامه مطلب

چرا موتور دوحه و مسقط خاموش نشده است؟

رفتار قطری ها توهین آمیزتر از عربستان است

احدرضایان قیه باشی در گفت وگویی معتقد است که دوحه از هر فرصت، روزنه و همه توش و توان خود استفاده می کند که ایران را کنترل کند؛ خواه از طریق گسترش روابط اقتصادی و تجاری، خواه از مسیر تلاش میانجی گرایانه برای احیای برجام و ...؛ اینجا منافع قطر ایجاب می کند که ایران کنترل شود، همین و بس.

ادامه مطلب

لحن قطعنامه از نفس آن مهمتر است

از وین تا وین

اهمیت قطعنامه احتمالی شورای حکام آژانس علیه پرونده فعالیت های هسته ای جمهوری اسلامی ایران بیش از آنکه به نفس صدور آن وابسته باشد با محتوا، متن، درونمایه و صد البته لحن آن سنجیده می‌شود. کما اینکه علیرغم صدور قطعنامه ۱۹ ژوئن ۲۰۲۰/ ۳۰ خرداد ۱۳۹۹ در شورای حکام علیه ایران دور جدید مذاکرات وین با هدف احیای برجام از ۱۳ فرودین سال گذشته آغاز شد. پس صرف صدور قطعنامه نیز به تنهایی اهمیت ویژه‌ای ندارد. آنچه مهم است به متن و لحن قطعنامه باز می گردد.

ادامه مطلب

پرونده ویژه نشست شورای حکام

واشنگتن با صدور قطعنامه به دنبال فشار بر تهران برای آغاز مذاکرات از موضع قوی تر است

علی نوری پور در گفت وگویی تاکید داشت اگر به متن پیش‌نویس مشترک ایالات متحده و سه کشور اروپایی نگاه کنید به نظر می‌رسد که قطعنامه احتمالی شورای حکام بر اساس این پیش نویس قطعنامه ای باشد که خواستار همکاری بیشتر ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در خصوص ابعاد مختلف فعالیت های هسته ای است که محوریت آن پاسخ لازم و همکاری پیرامون یافتن ذرات اورانیوم در سه مرکز هسته ای خواهد بود. لذا با وجود آنکه صدور قطعنامه علیه ایران در شورای حکام آژانس تبعات دیپلماتیک خاص خود را برای جمهوی اسلامی در پی دارد و می‌تواند مذاکرات را با چالش مواجه کند، اما اگر قطعنامه احتمالی بر اساس این پیش‌نویس مشترک صادر شود صرفا ایران را به پاسخگو کردن سوالات آژانس وادار می کند. پس بعید است که تهران بخواهد معادلات را برهم بزند.

ادامه مطلب

اسلام آباد، دهلی نو و پکن از طریق بندر گوادر، تهران را دور زدند

دیوارکشی پاکستان، گسل با ایران یا کنترل مرزها؟!

محسن روحی صفت در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که شاید دولت آقای رئیسی بخواهد سیاست خارجی منطقه ای و فرامنطقه ای خود و توسعه روابط اقتصادی و تجاری با همسایگان را به برجام گره نزند، اما مطمئن باشید هم همسایگان و هم کل کشورهای منطقه و فرامنطقه برقراری هرگونه رابطه اقتصادی و تجاری با ایران را به آینده برجام گره زده اند. 

ادامه مطلب

شرایط سختی در پیش است

برجام، پادرهوای لفاظی های تهران – واشنگتن

در این بین لفاظی های دیپلماتیک دو طرف طی ۸۳ روزی که از ترک وین می گذرد کمکی به بهبود شرایط نکرده است. انداختن توپ در زمین یگدیگر توسط تهران و واشنگتن عملا تاخیر در احیای برجام، دور شدن فضای حصول توافق و تعمیق گسل را به دنبال دارد؛ بارها گفته شده است فارغ از اینکه کدام طرف مسئول ایجاد چنین شرایطی است بی شک تداوم این وضعیت بیش از آنکه به ضرر غرب و آمریکا باشد، ایران را در مخمصه جدی تری قرار می دهد.

ادامه مطلب

جنگ دیپلماتیک شروع می شود؟

نشست داغ!

انتشار خبر تلاش مشترک اروپایی‌ها و ایالات متحده برای تدوین پیش نویس صدور قطع‌نامه در نشست شورای حکام علیه ایران در دل خود حکایت از شکست سفر باقری کنی به اسلو هم دارد. به هر حال تا همین جای کار هم گسل تهران – واشنگتن به دلایل متعدد برای از سر گیری مذاکرات و احیای برجام پرشدنی نبود، اگر نشست شورای حکام نیز به صدور قطع‌نامه‌ای علیه ایران منجر شود تنش دو طرف عملا وارد نقطه برگشت ناپذیری خواهد شد که می‌تواند آبستن تحقق هر سناریویی باشد. پیرو این نکته به عینه رجعت به دوران ترامپ را شاهد خواهیم بود

ادامه مطلب

گزارش آژانس و تکمیل پازل فشار

باید منتظر صدور قطعنامه علیه ایران بود؟

یوسف مولالیی در گفت وگویی تاکید دارد که تا پیش از بن بست مذاکرات وین، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی سعی می‌کرد یک نقش مثبت و سازنده برای حصول هر چه زودتر توافق و احیای برجام داشته باشد. اما بعد از بن بست مذاکرات و شدیدتر شدن اختلافات تهران – واشنگتن شاهد فضایی هستیم که به نظر می‌رسد احتمال شکست مذاکرات قوی تر از موفقیتش است. لذا به نظر من آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با درک چنین فضایی یا از ادامه مذاکرات ناامید شده و سعی کرده است با این دو گزارش خود به جمهوری اسلامی ایران فشار بیاورد تا در خصوص مواضع و خطوط قرمز خود انعطاف نشان دهد یا در یک سناریوی بدبینانه آژانس از اساس با این برداشت که مذاکرات به شکست کامل رسیده است تلاش دارد با این گزارشات زمینه برای صدور قطعنامه علیه ایران در نشست شورای حکام فراهم شود.

ادامه مطلب

اهداف سفر باقری کنی به نروژ چیست؟

بازی تهران با تهدید زرد و قرمز

محسن جلیلوند در گفت وگویی معتقد است: یکی از پارامترهای مهم در تعیین فضای مذاکرات به همین فضای سیاسی - اجتماعی در ایران باز می گردد. اتفاقا به همین دلیل است که دولت بایدن نوعی تعلل و تاخیر در بازگشت به برجام را از همان ابتدای دولتش در دستور کار قرار داده بود و اکنون هم تمایلی به توافق با ایران ندارد. چون می‌دانست تحریم و سیاست فشار حداکثری وضعیت سیاسی - اجتماعی ایران را به یک نقطه بحرانی و شکننده رسانده است. با این به اصطلاح جراحی اقتصادی دولت رئیسی و همچنین حوادث تلخ متروپل آبادان، واشنگتن به دنبال تعلل در مذاکرات است که فضای سیاسی - اجتماعی بیشترین تاثیر خود را بر کاهش توان چانه زنی دیپلماتیک ایران بگذارد. متاسفانه اقدام دولت رئیسی در حذف ارز ترجیحی معادلات را برهم زد.

ادامه مطلب

اقدامات پرهزینه و چالش های پیش رو

تغییر معادلاتی فراتر از شکست برجام!

سیدوحیر کریمی در گفت وگویی تاکید دارد که آن چه که در سایه توقیف نفتکش روسی با محموله نفتی ایران توسط یونان و مصادره آن به دست آمریکا و واکنش متقابل تهران برای توقیف دو نفتکش یونانی در آب های خلیج فارس صورت گرفته است تنها بخشی از تبعات اجتناب ناپذیر تغییر فضای نظم جهانی بعد از جنگ اوکراین است. از این منظر مسئله تحت الشعاع قرار گرفتن یا نگرفتن مذاکرات برجامی، توقیف نفتکش یونانی یا مصادره محموله نفتی ایران توسط آمریکا با فشار واشنگتن به آتن و .... جزو تبعات ثانویه خواهد بود که فضای وقوع حتمی آن پیشتر به دلیل تقابل روسیه و آمریکا شکل گرفته بود. پس اینجا شکست مذاکرات وین معنا ندارد. بلکه آنچه مهم است وزن کشی هر کدام از ابرقدرت ها و بازیگران جهانی است که سعی دارند در این نظم نوین جهانی پساجنگ اوکراین برای خود حوزه نفوذ جدیدی تعریف کنند.  

ادامه مطلب

ایران و تغییر رفتار بایدن

آیا احیای برجام دیگر محلی از اعراب دارد؟

کوروش احمدی در گفت وگویی معتقد است که اگرچه اتفاقات متعددی طی هفته‌های گذشته روی داده که به تصاعد تنش منجر شده است، اما هنوز نسبت به ادامه مذاکرات وین و حصول توافق خوش‌بین هست. چون حداقل طرفین در مواضع رسمی خود خواهان ادامه گفت و گوها برای احیای برجام هستند. اما در عین حال نمی‌توان مسائلی مانند توقیف محموله نفتی ایران توسط آمریکا، توقیف نفتکش های یونانی توسط ایران، تصمیم بایدن برای عدم خروج سپاه از لیست گروه های تروریستی، اعمال تحریم چهارشنبه گذشته علیه فروش نفت ایران یا اقدامات اسرائیل برای ترور صیادخدایی و دیگر اقدامات علیه امنیت ایران را نادیده گرفت. بی شک این اقدامات با شدت و ضعف روی فضای مذاکرات اثر مخرب دارند، ولی نمی‌توان گفت که قطعاً مذاکرات به شکست رسیده است. چون در گذشته هم علیرغم وجود توقیف نفتکش ها و محموله های نفتی، ترور، جاسوسی، خرابکاری کماکان مذاکرات در دستور کار قرار داشت.

ادامه مطلب

برجام رو به موت

تغییر رفتار واشنگتن و تدوام سوء محاسبه های تهران

رجعت بایدن به سیاست توقیف محموله های نفتی و نیز به صفر رساندن فروش نفت ایران گواه آن است که ایران دیگر دست بازی برای فروش نفت ندارد، هر چند که خنجر از پشت روسیه و ونزوئلا در ارزان فروشی نفتی به مشتریان اصلی ایران بعد از جنگ اوکراین هم معضل مضاعفی بود که تهران در یک منگنه قرار گیرد، آن هم در شرایط که دولت سیزدهم با ابربحران اقتصادی و معیشتی در داخل دست و پنجه نرم می کند و به شدت به درآمدهای نفتی نیاز دارد. حال باید دید با تغییر فضای کنونی سوء محاسبه های تهران هم پایان خواهد یافت یا خیر؟

ادامه مطلب

تهران در چارچوب طرح جایگزین حرکت می کند

توافق هسته‌ای، هشدارهای آمریکا و آرامش ایران

ایران می‌داند عدم دستیابی به توافق هسته‌ای پیامدهای فاجعه‌باری نه تنها برای این کشور بلکه برای جامعه بین المللی دارد. گواه ما اینکه تهران معادله شکست دستیابی به توافق را از راهبرد خود کنار نگذاشته است. به ویژه با هشدارهایی که غرب صادر می‌کند؛ اما در مقابل با وجود هیاهوی جامعه جهانی ایران همچنان به خطوط قرمز خود اصرار دارد و نمی‌پذیرد از اصول و حقوق هسته‌ای خود عقب نشینی کند. این مسئله موضع مذاکراتی ایران را تقویت کرده است.

ادامه مطلب

سایه روشن های از سرگیری مذاکرت وین

باقری کنی و روزه سکوت برجامی!

در فضای گُنگ و مبهم فعلی به واقع نمی توان ارزیابی دقیقی از سرانجام مذاکرات وین داشت. چون به همان میزان که دلایل و شواهد برای احیای برجام وجود دارد می توان به پالس های منفی و تحولات چند روز اخیر پس از ترور هم برای شکست مذاکرات یا حدقل تداوم بن بست کنونی استناد کرد. اینجاست که خلاء روشنگری امیرعبداللیهان و شکست مُهر سکوت باقری کنی بیش از پیش خودنمایی می کند

ادامه مطلب