مذاکره بر سر چه؟

دیپلماسی ایرانی: در حالی که قرار است طی روزهای آینده مذاکرات ایران و گروه 1+5 انجام شود همچنان در مورد چارچوب و محتوای مذاکرات ابهام وجود دارد. طی روزهای گذشته خبرهایی از بسته پیشنهادی غرب به ایران منتشر شده است با این حال منوچهر متکی، وزير امور خارجه امروز (جمعه) با تأکید بر اینکه تهران پیشنهادی جدیدی برای مبادله سوخت دریافت نکرده است، گفت:«اعلاميه تهران چگونگى و چارچوب اين مراودات و تبادل سوخت را بيان کرده است.»

او روز چهارشنبه نیز در نشست مطبوعاتى مشترک با گريگول واشادوه همتاى گرجى خود گفت: «رايزنى‌ها براى نهايى شدن محتواى مذاکرات ايران و ۱+ ۵ ادامه دارد و اين موضوع براى ما مهم تر از زمان برگزارى آن است.» او همچنین افزود: «بهترین شرایط برای مذاکرات زمانی است که بر روی محتوا و دستورکار مذاکرات یک تفاهم طرفینی حاصل شود. ما نباید درگیر شکل و فرم یک مذاکره شویم، اینکه محل و تاریخ مذاکره کجا باشد؛ بلکه آنچه که مهم است این است که ما بر سر دستور کار و محتوای مذاکرات به تفاهم برسیم تا مذاکرات ثمربخش باشد.»

با این حال وی در مورد زمان مذاکرات گفت: طرف مقابل ‪ ۱۵نوامبر را براى مذاکرات پيشنهاد کرده، اما طرف ايرانى براى ‪ ۱۰نوامبر اعلام آمادگى کرده است. وى تصريح کرد : محل‌هاى ديگرى غير از وين، همچون ژنو و استامبول براى مذاکره مطرح شده که هنوز نهايى نشده است.

گفت‌وگوهای ایران با غرب بر سر برنامه هسته ای ایران بیش از یک سال است که متوقف شده است. یکم اکتبر سال ۲۰۰۹ هیات ایرانی با نمایندگان 1+5 دیدار کرد و بر سر مبادله بخش اعظم اورانیوم غنی شده ایران با سوخت هسته ای راکتور پژوهشی تهران به توافق کلی دست یافتند. اگرچه این توافق نیز با شکست روبرو شد و به مرحله اجرا در نیامد.

هرچند مدتی است که دو طرف آمادگی خود را برای آغاز مجدد مذاکرات اعلام کرده اند با این حال به طور مشخص بر سر محتوای مذاکرات و دستور کار این گفتگوها توافقی وجود ندارد. ایران معتقد است بسته پیشنهادی اش می‌بایست مبنای مذکرات باشد هرچند غرب با ایران در این موضوع اختلاف نظر دارد.

هفته گذشته روزنامه آمریکایی نیویورک‌ تایمز اعلام کرد ایالات متحده آمریکا و متحدانش پیشنهاد تازه‌ای را برای مبادله سوخت هسته‌ای با ایران آماده کرده‌اند.

روزنامه آمریکایی نیویورک‌تایمز در گزارش خود نوشته بود که ایالات متحده و متحدان اروپایی‌اش بسته پیشنهادی تازه‌ای را برای مبادله اورانیوم غنی شده با سوخت اتمی مورد نیاز رآکتور تحقیقاتی تهران آماده کرده‌اند که بر اساس آن ایران باید حدود دو هزار کیلوگرم از اورانیوم کمتر غنی‌شده خود را به خارج از کشور منتقل کند. میزان اورانیوم کمتر غنی‌شده ایران که باید در چارچوب پیشنهاد تازه کشورهای غربی از ایران خارج شود، حدود ۸۰۰ کیلوگرم بیشتر از میزان در نظر گرفته شده در پیشنهاد قبلی این کشورها به جمهوری اسلامی است.

در پاسخ به این گزارش منوچهر متکی، وزير امور خارجه با تاکيد بر اين نکته که هيچ منطقى در اين حرف حاکم نيست، ادعاى ارايه اين پيشنهاد به ايران را نادرست دانست و گفت: چنين موضوعى به ما منعکس نشده است . او اضافه کرد که اين موضوع، بازى تبليغاتى رسانه‌اى است.

پیش از آن رابرت گیبس، ‌سخنگوی کاخ سفید نیز تائید کرده بود که در این پیشنهاد در مقایسه با پیشنهاد سال گذشته، شرایط دشوارتری برای ایران در نظر گرفته شده است. او گفته بود که چنانچه ایران به دنبال لغو تحریم‌های اعمال شده علیه این کشور است، باید شرایط سخت‌تری را برای مبادله سوخت هسته‌ای برآورده سازد.

در واکنش به این موضوع نخست رامین مهمان‌پرست، سخنگوی وزارت خارجه نیز دریافت پیشنهاد تازه از سوی غرب را رد کرده و تأکید کرده که ایران در مورد مبادله سوخت تنها با گروه وین (متشکل از آمریکا، روسیه و فرانسه) گفت‌وگو می‌کند.

منوچهر متکی نیز در این مورد روز جمعه گفت: « گروه وین که به دنبال این موضوع بودند مدتی است گامی را که می‌بایست بر دارند، برنداشته‌اند و درصورتی که آنها نخواهند، ما هم نیازمند این تبادل نیستیم زیرا جمهوری اسلامی ایران در حال طی کردن مسیر خود است.»

پس از شکست مذاکرات و توافقات سال گذشته ایران با 1+5 در مورد تبادل سوخت ایران اعلام کرد که خود اقدام به تولید اروانیوم با غنای 20 درصد و تولید سوخت خواهد کرد. با این حال در اردیبهشت ماه ایران، برزیل و ترکیه توافقنامه تهران را منتشر کردند که چارچوبی را برای مبادله سوخت تعیین می کرد ، هرچند غرب این توافق را نادیده گرفت و چند روز پس از آن قطعنامه تحریم ایران را صادر کرد.