چرا مصر بر روى حزب‌الله شمشير کشيد؟

این روزها تنش میان حزب الله و مصر به صدر اخبار رسانه های عربی تبدیل شده است. اتفاقی نادر که تا کنون مشابه آن را هیچ گاه نداشتیم. تا کنون کشورهای عربی به رویارویی با حزب الله برنخواسته اند با این هدف که بخواهند این جنبش را از پیش رو بردارند. پیش از این کشورهای عربی با حزب الله به مشکل برخورده بودند به گونه ای که در جریان جنگ 33 روزه نه تنها از این جنبش در برابر حملات اسرائیل حمایت نکردند بلکه حتی این جنبش را عامل اصلی جنگ دانستند و از آن لب به انتقاد گشودند. اما با این حال هیچ گاه نیز درصدد تخریب حزب الله با هدف تضعیف آن نیز برنیامدند. به ویژه این که بخوبی می دانند حزب الله از چه جایگاهی برخوردار است و میزان مقبولیت آن در سطح جامعه به ویژه پس از جنگ 33 روزه تا چه اندازه بالا رفته است. برای اثبات این ادعا کافی است به تظاهرات ضد مصری طرفداران حزب الله در خیابان های قاهره اشاره کنیم که پس از دستگیری 49 مظنون به همکاری با حزب الله انجام شد. اخوان المسلمین دولت مصر را به غلوگویی متهم کرد و حزب لیبرال نیز خواستار حل مسالمت آمیز قضیه و جلوگیری از ایجاد تنش میان مصر و حزب الله شد.

اما با گذشت چند روز و ارائه گزارش لحظه به لحظه دولت مصر از روند بازجویی­ها و اعتراف­ها از میزان انتقادها کاسته شد و در مقابل این ایده به ذهن همگان خطور کرد که دسیسه­ای در جریان است. بنا به نظرسنجی که سایت مصری محیط که یک سایت معتبر مصری محسوب می­شود، انجام داد، 99/50 درصد رای دهندگان اظهار عقیده کرده­اند دسیسه­ای در کار است پشت پرده توطئه­ای در حال انجام است و 93/26 درصد نیز ابراز عقیده کرده اند که این اتفاق تصفیه حسابی از گذشته با حزب الله است. شیوه برخورد دولت مصر با حزب الله بر سر این قضیه نیز خود پرسش­های بسیاری را مطرح می­کند که نشان می­دهد این اتفاق برنامه ریزی شده و در چارچوب یک سیاست هدف دار انجام شده است. به ویژه این که برخی منابع خبری گزارش می­دهند مشابه این برنامه را عربستان سعودی و کویت نیز در برنامه خود دارند.

 هدف چیست؟

بسیار واضح است که این حرکت فارغ از جنجال یا حقیقت، یک هدف عمده را بیشتر دنبال نمی­کند، آن هم تخریب حزب الله. دولت مصر و متعاقب آن دیگر کشورهای عربی از این که ایران روز به روز قدرت می­گیرد و در میان جامعه سنی عرب جایگاه ویژه ای یافته است، در هراسند. اگر تا دیروز از احتمال تغییر حکومتشان از سوی امریکا و غرب نگران بودند اکنون از این نگرانند که بافت اجتماعیشان تغییر کند و به شدت تحت تاثیر ایران و اندیشه های شیعی قرار گیرد. پیروزی حزب الله در جنگ 33 روزه و مقاومت سرسختانه حماس در برابر حملات بی نتیجه اسرائیل این ایده را در میان جامعه عربی تقویت کرده که ایران یک تکیه گاه قابل توجه و مستحکم در برابر اسرائیل است که نه تنها در برابر اسرائیل از حقوق ضایع شده اعراب حمایت می­کند بلکه علیه آن هم وارد عمل می شود و در سخنرانی­ها و مجامع بین­المللی به نفع اعراب و مسلمانان شدیدترین انتقادها و سخنرانی­ها را علیه اسرائیل انجام می­دهد. این باعث تقویت روز به روز جایگاه حزب الله، ایران و تشیع در میان اعراب شده به گونه­ای که گرایش به تشیع در کشورهای عربی حتی در مناطقی که تصورش را هم نمی­توان کرد، به شدت در حال افزایش است.

به هر حال این موضوع باب میل اعراب نیست. مقام­های عربی در تمام مراحل ایران را به ترویج تشیع متهم کرده و علنا خواستار رویارویی با ایران هستند.

موضوع برخورد با حزب الله را از دو زاویه باید دید. نخست از زاویه فلسطین و جنبش مقاومت و دیگری از زاویه عربی. از زاویه فلسطین و جنبش مقاومت باید گفت، اعراب به هیچ وجه مایل نیستند کشوری غیر عربی رهبری جریان مقاومت در برابر اسرائیل را بر عهده بگیرد. ایران رفته رفته به فرمانده جنگی مقاومت در برابر اسرائیل تبدیل شده و تنها کسانی را به جمع خود می­پذیرد که به مقاومت در برابر اسرائیل ایمان داشته باشند. ایران رسما در امور فلسطین دخالت می­کند، استراتژی تعریف می­کند و از رهبران مقاومت حمایت همه جانبه می­کند. علاوه بر آن دایره حمایت از مقاومت را خود گسترش می­دهد و کشورهای عربی را با آن همراه می­سازد. سوریه و قطر با رهبری ایران به جمع حامیان مقاومت پیوسته­اند. مقاومت از چنان قدرتی برخوردار شده که در بسیاری از مواقع رهبران آن در برابر رهبران کشورهای عربی که عمدتا با روند مقاومت مخالفند تمام قد می­ایستند و آنها را به سبب رفتارهای اسرائیل پسندشان متهم می­کنند.

اما این موضوع زاویه دیگری هم دارد. زاویه عربی؛ حزب الله به معنایی وجهه عربی ایران است. جنبشی عربی در قلب سرزمین مقاومت عرب که تنها ایران حمایت همه جانبه و تمام و کمالی از آن می­کند. این جنبه با زاویه نخست ارتباط مستقیم دارد. کشورهای عربی برای این که به ایران ضربه بزنند از این زاویه وارد عمل می­شوند. چرا که این روزها حزب الله و حماس دو بال ایران در جهان عرب به حساب می­آیند که آسیب وارد کردن به آن به معنای زخمی کردن بال­های ایران است.

اگر به نتیجه رفتار دولت مصر در برابر بحران به وجود آمده با حزب الله نگاهی بیندازیم به نکات جالبی بر می­خوریم. حسنی مبارک رئیس جمهوری مصر اظهار داشته در صورتی که سید حسن نصرالله به طور رسمی از دولت مصر عذرخواهی کند و بپذیرد که می­خواسته به امنیت ملی مصر خدشه­ای وارد کند، حاضر است پرونده را مختومه اعلام کند. بلافاصله پس از اظهارات مبارک دادستانی عالی مصر اعلام کرد، تقاضای حکم اعدام برای متهمان ردیف اول مظنون به همکاری با حزب الله دارد. این بدان معنا است که نخست دولت مصر قصد دارد به هر صورتی که شده به حزب الله خدشه وارد کند و دیگر این که می­خواهد دبیر کل این جنبش را در برابر دو راه مسدود قرار دهد که در صورت پذیرش هر کدام از آنها به وی ضربه­ای وارد شود.

دولت مصر پس از آن تصور می­کند، بدین ترتیب خوش خدمتی به دولت عربستان کرده و با این کار توانسته در انتخابات سراسری لبنان که چندان زمان زیادی به برگزاری آن باقی نمانده به نفع متحدان لبنانی عربستان خوش خدمتی کند.

بی­شک رهبران حزب الله بهتر از همه ما از سیاست­بازی­های دولت مصر آگاه هستند. یقینا آنها هم در اتاق­های فکر خود نشسته­اند و تلاش دارند بهترین تصمیم را در برابر رفتارهای کینه­توزانه مصر و دیگر متحدان عربش اتخاذ کنند. این که در نهایت حزب الله چه تصمیمی خواهد گرفت، باید نشست و دید. عقلای حزب الله خوب می­ دانند چگونه این بحران را از سر رفع کنند.