سازمان ملل عراق
ايالات متحده اهميت جهانى ايجاد ثبات در عراق را به رسميت شناخته و از رويکرد رو به جلويِ افزايش نقش سازمان ملل حمايت ميکند. سازمان ملل از مزاياى نسبى معينى برخوردار است که ميتواند در تلاشهاى ميانجيگرانه پيچيده داخلى و منطقهاى از آن بهره بجويد، اين سازمان ميتواند رويکرد تلاش براى ثبات در عراق را درعرصهى بينالمللى دنبال کند.
در هفتههاى پيشرو، سازمان ملل فرستاده جديدى را براى عراق تعيين خواهد کرد و حکم شوراى امنيت سازمان ملل براى مأموريت در بغداد را تمديد خواهد کرد.
من به عنوان فرستاده ويژه و سفير سازمان ملل به افغانستان از سال 2003 تا 2005 شاهد بودم که چگونه سازمان ملل ميتواند نقش بسيار مؤثرى ايفا کند به خصوص اگر فرستادگان دانشآموخته و با استعدادى انتخاب کرده و احکام بجا و مناسبى صادر کند و درعين حال از حمايت قدرتهاى بزرگ برخوردار باشد. در عراق ايالات متحده از نقش سازمان ملل بيشتر حمايت ميکند چون ما بر اين باور هستيم که فرستادن سفير و حکم مناسب بهترين وسيله براى پرداختن به دو موضوع اساسى است که محرک اصلى بحران در عراق است.
اول، سازمان ملل قدرت بيهمتا و متقاعدکنندهاى دارد که ميتواند به جوامع اصلى در عراق کمک کند تا بر سر توزيع عادلانه قدرت سياسى و اقتصادى به توافق ملى برسند. سازمان ملل در نقش يک ميانجى، از نوعى مشروعيت ذاتى و نوعى انعطافپذيرى براى گفت و گو با احزاب و طرفهاى مختلف در عراق و حتى عناصرى خارج از فرايندهاى سياسى در اين کشور برخوردار است.
فرستاده جديد سازمان ملل به عراق بايد اقتدار کافى براى کمک به تکميل کارهاى باقيمانده در عراق در موضوعات مختلف داشته باشد. از جمله موضوعهاى مهمى نظير: قوانين مربوط به توزيع منابع هيدروکربنى [منظور نفتى]، اصلاح قوانين مربوط به تحريم حزب بعث از مشاغل سياسى و دولتى، بازنگرى قانون اساسى، طرح خلع سلاح شبهنظاميان و رسيدن به توافق با شورشيان و متقاعد کردن آنان براى دست کشيدن از تقلاى نظامى براى رسيدن به خواستههايشان.
فرستاده سازمان ملل بايد قدرت کافى براى حل وضع کرکوک، وضعيت مرزهاى داخلى مورد مناقشه و آمادگى لازم براى نظارت بر انتخابات استانى داشته باشد. همچنين اين حکم بايد براى سازمان ملل امکانى فراهم کند تا راههاى محتملى بجويد و با کمک تضمينهاى یک طرف سوم بين فرقههاى مختلف در عراق آشتى برقرار کند.
سازمان ملل در اين نقش مزيت بيشترى دارد چون نقش همکار حکومت عراق در هدايت کشور را پيدا خواهد کرد تا توافق معروف به "پيمان بينالمللى براى عراق" حاصل شود، توافقى که رهبران عراقى را ملزم ميکند گامهاى سياسى کليدى و اصلاحات سياسى در تبادلات اقتصادى بردارند به گونه ای که از حمايت جوامع بينالمللى برخوردار باشند. چون سازمان ملل اختيار کمکهاى بينالمللى را در دست دارد ميتواند از آن به عنوان اهرمى مهم براى ايجاد مصالحه و مصلحتانديشى در بين رهبران عراقى استفاده کند.
دوم، سازمان ملل از اين جهت نقش بينظيرى دارد که آن را براى کار کردن در چارچوب منطقهاى در جهت ايجاد ثبات در عراق مناسب ميسازد. ايالات متحده از حکم جديدى حمايت ميکند که به وجودآورنده فرايندى ديپلماتيک چندجانبه به رهبرى سازمان ملل براى مهار رقابت منطقهاى باشد چون اين رقابت، به مثابه شعله ورتر کردن بحران داخلى در عراق است.
اين فرايند ديپلماتيک بايد بر اساس روندی انجام شود که در کنفرانس شرمالشيخ مصر در ماه مه با حضور چند همسايه ديگر عراق صورت گرفت، کنفرانسى که با حضور قدرتهاى منطقه از جمله اعضاى شوراى امنيت سازمان ملل و هشت کشور صنعتى برگزار و در آن گفتمان بر سر مسئله عراق آغاز شد و گروههاى کارى در مورد مسائلى مانند امنيت، انرژى و وضعيت آوارگان ايجاد کرد.
براى حرکت به جلو، بايد اين گفتمان در سطح وزارت و به رهبرى دبيرکل سازمان ملل نهادينه شود. همچنين فرستاده سازمان ملل در عراق بايد ميانجى به وجود آمدن گروه تماس در يک سطح پايينتر از وزارت شود. اين گروه تماس بايد به طور مرتب جلسه تشکيل دهند تا مشخص شود در چه وضعيتهايى توافق به دست آمده است.
براى دستيابى به اين هدف، سازمان ملل به حمايت بيشتر ايالات متحده در همه زمينهها از جمله سياسى، مالى، لجستيک و امنيتى نیاز دارد تا منافعش نيز در منطقه تأمين شود. به علاوه، نيروهاى ائتلافى بايد در عراق باقى بمانند تا نتايج امنيتى مثبت و بر اساس استراتژيهاى جديد عراق به دست آيد، اين نيروها بايد با سازمان ملل همکارى کنند تا اطمينان حاصل شود استراتژيهاى نظامى نيروهاى ائتلاف در عراق در راستاى تلاشهاى داخلى و منطقهاى است. ايالات متحده مسئوليتهاى خويش را به رسميت ميشناسد و آماده است سهم خود را ايفا کند.
در حالى که مردم منطقى ميتوانند در مورد مداخله نيروهاى ائتلاف در سرنگونى صدام عقايد متضاد داشته باشند اما در اين نقطهاى که اکنون به سر ميبريم روشن است آينده عراق تأثير عميقى بر منطقه خواهد داشت که به نوبه خود بر صلح و ثبات در دنيا مؤثر است.
ايالات متحده از تقاضاى بان کى مون مبنى بر افزايش نقش سازمان ملل در عراق حمايت ميکند تا به بازگشت صلح و ثبات به این کشور کمک کند، عراقى که به يک شريک مسئوليتپذير در جامعه بينالمللى و نيرويى براى اعتدال در منطقه تبديل خواهد شد.
نظر شما :