انتظار تغييرات شگرف ساده‌انگارى است
گفت‌وگو با دکتر ناصر هادیان، استاد دانشگاه و متخصص مسائل امریکا
بسیاری بر این باورند که کابینه باراک اوباما ادامه دهنده راه دولت کلینتون، آخرین رئیس جمهور دموکرات پیش از اوبامااست و افراد این کابینه را محافظه کارترین دموکرات ها تشکیل می دهند.
گفت‌وگوی دیپلماسی ایرانی با دکتر ناصر هادیان، استاد دانشگاه و متخصص مسائل امریکا:
- با گمانه زنی هایی که پیرامون برخی از وزیران کابینه باراک اوباما وجود دارد، آیا این کابینه متشکل از دموکرات های تند رو خواهد بود؟
نمی توان افراد کابینه اوباما را دموکرات های تند رو نامید. آنها دموکرات هایی هستند که در مرکز سیاست قرار دارند. آقای کلینتون در دوران ریاست جمهموری خود سیاست امریکا را به سوی مرکز سوق داد، اما انتقادی که به افراد انتخابی در کابینه اوباما می شود این است که به هر حال این افراد پیشتر در کابینه آقای کلینتون حضور داشتند. به اعتقاد من این امر، مسئله عجیبی نیست.
از آنجایی‌که در سیستم امریکا، سیاست به حزب بر می گردد، انتخاب افرادی که درون حزب دموکرات بوده اند، مسئله عجیبی نیست، علاوه بر این انتخاب افرادی که تجربه و سابقه کار در دولت های قبلی را داشتند نیز امری غیر متعارف و عجیب نیست.
درست است که آقای اوباما در شعارهای تبلیغاتی خود سخن از تغییر زده است اما عقل حکم می کند که در کابینه از افراد باتجربه استفاده کند. اما از آنجا که قشر جوان جامعه امریکا و حتی فراتر از قشر جوان، علاقمند به روی کار آمدن چهره های جدید هستند؛ به نظر می رسد باید به مطالبات این گروه های نیز توجه شود.
نکته دیگر که مورد توجه آقای اوباما در انتخاب افراد کابینه است، تغییر سیاست ها و نه تغییر افراد بوده. ممکن است افراد قبلی به‌واسطه تجربیاتی که در عمل دارند، بهتر بتوانند سیاست های جدید را اجرا و مدیریت کنند.
- آیا خواست تغییر چهره و وجهه امریکا در داخل و خارج از ایالات متحده امریکا با انتخاب افرادی که در دولت دموکرات کلینتون فعال بوده اند، محقق خواهد شد؟
سیاست ها به سادگی قابل تغییر نیستند، این‌گونه نیست که رئیس جمهور امریکا توانایی انجام هر کاری را داشته باشد، محدودیت های متفاوتی در داخل و خارج از امریکا وجود دارد. در داخل، ساختارهای اقتصادی و مالی، محدودیت های جامعه مدنی، سیستم فدرالی، وجود کنگره، سنا، قوه قضاییه و سیستم بوروکراسی درون هر وزارت خانه و نهاد برای رئیس جمهور محدویت هایی ایجاد می کنند.
به عنوان مثال در شرایط کنونی که بحران مالی در جامعه امریکا موضوع اصلی است، رئیس جمهور هرقدر هم که بخواهد به سیاست خارجی بها داده و بپردازد، مجبور به قرار دادن مسئله بحران در اولویت اول کاری خود است چراکه اقتصاد امریکا منتج از بازار آزاد است.
یا در خصوص بوروکراسی درون سازمانی، دیگر انتخاب یک وزیر نمی تواند چندان تغییری در سیاست‌های وزارتخانه ایجاد کند چراکه در ساختار بروکراسی هر دستگاه یک خرد انباشته ای موجود است که نتیجه سالیان سال کار و تجربه است، زمانی‌که وزیر تعاملی با بدنه کارشناسی و تجربیات و دانش اندوخته شده برقرار ساخت؛ اشرافش بر مسائل افزایش می یابد و در این صورت در نظراتش تعدیل ایجاد خواهد کرد، این تعدیلات به کاخ سفید منتقل شده و در نهایت می توان شاهد تغییراتی در سیاست های دولت بود.
در بعد خارجی نیز امریکا به عنوان یک ابرقدرت متاثر از محدودیت ها و الزامات نیروهای سیستمی، زیرسیستمی، ائتلاف ها، نهادهای بین المللی، ساختار اقتصادی و سیاسی دیگر کشورها و ... است. بر این اساس انتظار تغییرات شگرف با روی کار آمدن رئیس جمهور جدید در سیاست های داخلی و خارجی ایالات متحده امریکا، ساده انگاری است.
- بر این اساس رویکرد کابینه اوباما در قبال خاورمیانه چگونه خواهد بود؟
به نظر می رسد که تمرکز این دولت در خاورمیانه خواه ناخواه بروی عراق و افغانستان خواهد بود چراکه قول های فراوانی در این خصوص به مردم داده است، به اعتقاد من اوباما به سراغ صلح اعراب و اسرائیل نیز می رود و در این راستا بر سوریه و اسرائیل برای وقوع صلحی میان این دو کشور فشار خواهد آورد. با تحقق این صلح، از نفوذ نیروهای داخل لبنان و فلسطین کاسته خواهد شد.
- آیا دیدگاه های هیلاری کلینتون به عنوان وزیر امور خارجه امریکا با رئیس جمهور جدید در مورد مسائل خاورمیانه یکسان است؟
فرقی میان دیدگاه این دو وجود ندارد، هر دو در مسئله اعراب و اسرائیل نظر مشابهی دارند، در مورد عراق هم نظر نهایی، نظر ژنرال ها بروی زمین یعنی آنهایی که در عراق حضور دارند خواهد بود، تلاش اوباما در خصوص عراق عملی ساختن قول های خود به مردم کشورش- تاجایی که امکان دارد -است اما در نهایت مشاوره ژنرال ها در تصمیم گیری های دولت در خصوص عراق بسیار موثر خواهد بود.
باراک اوباما در مورد عراق به سوی توافق نامه امنیتی می رود و تلاش دارد نیروهای خود را از این کشور خارج و بسوی افغانستان هدایت کند. در واقع تلاش می کند بروی مسئله افغانستان تمرکز داشته باشد.
نظر شما :