رفتارهای متناقض امریکایی‌ها همچنان ادامه دارد
مذاکرات دور چهارم زیر سایه تهدید
دیپلماسی ایرانی: دور چهارم مذاکرات ایران و عمان در حالی روز یکشنبه آغاز می‌شود که فضایی آکنده از تهدید و بی‌اعتمادی بر آن سایه انداخته است.
در حالی که بنا بود یک هفته پیش مذاکرات در رم از سر گرفته شود، ناگهان اعلام شد که مذاکرات به تعویق افتاده است. منابع آگاه می‌گفتند که اختلاف در درون دولت امریکا، هم‌زمان با تغییراتی که رئیس جمهوری این کشور در کابینه خود ایجاد کرد، دلیل اصلی این تعویق بوده است.
در حالی که خبر تعویق مذاکرات با پست پیت هگسث، وزیر دفاع امریکا علیه ایران و تهدیدی که او متوجه کشورمان بر سر حوثی‌ها در شبکه اجتماعی ایکس کرد، هم‌زمان شد و استیو ویتکاف، مذاکره‌کننده ارشد امریکایی نیز آن را بازنشر کرد. این اتفاق سبب شد تا بسیاری گمان کنند میان پیام وزیر دفاع و بازنشر آن توسط مذاکره‌کنند ارشد امریکایی با تعویق مذاکرات ارتباطی وجود داشته باشد. اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان در نشست مطبوعاتی روز دوشنبه ۱۵ اردیبهشت خود گفت: «تعویق زمان گفت‌وگوها به پیشنهاد میانجی‌گر یعنی دولت عمان بود. دلیل آن هم همان چیزی است که هم وزیر امور خارجه عمان و هم وزیر امور خارجه کشورمان بیان داشتند. تصمیم برای تعویق مذاکرات، فنی و لجستیکی بود و نباید بخشی از بازی مذاکراتی باشد.»
غلبه تهدید بر ترغیب
طی یک هفته گذشته، اظهارات ضد و نقیضی از سوی مقامات امریکایی نسبت به مذاکرات با ایران بیان شد. امریکایی‌ها از یک سو بر تداوم مذاکرات تاکید می‌کردند و از پیشرفت در گفت‌وگوها سخن می‌گفتند و از سوی دیگر آشکارا از گزینه نظامی و تهدید و لفاظی علیه ایران استفاده می‌کردند.
روز سه شنبه تصویری منابع خبری گزارش دادند که تصاویر ماهواره‌ای نشان میدهد که ۶ بمب‌افکن پنهان‌کار آمریکایی در یک پایگاه هوایی در جزیره دیه‌گو گارسیا مستقر شده‌اند. این هواپیماها به دلیل شکل ویژه بال‌های‌شان به سادگی قابل تشخیص هستند. هم‌زمان خبر آمد که ترامپ یک ناو هواپیمابر دیگر را هم به خاورمیانه فرستاده و قرار است تعداد بیشتری سامانه ضد موشک در اسرائیل مستقر کند. بلین هولت، ژنرال بازنشسته نیروی هوایی آمریکا به نیوزمکس گفت: «معنای اعزام بمب‌افکن‌ها به دیه‌گو گارسیا این است که آمریکا چنگ و دندان نشان میدهد. هر یک از این بمب‌افکن‌ها توانایی حمل ۲۰ تن بمب دارند و سامانه‌های دفاع هوایی ایران کار زیادی در مقابل آنها نمی‌توانند انجام دهند. اما هم‌زمان بمباران ایران از آسمان، جلوی ساخت بمب هسته‌ای را نمی‌گیرد.»
خود ترامپ روز پنج‌شنبه ۱۸ اردیبهشت گفت: «ما به‌دنبال حل‌وفصل موضوع با ایران هستیم بدون اینکه موضوع به بمباران ایران ختم شود. من نمی‌خواهم این کشور را بمباران کنم. من می‌خواهم ایران کشور بسیار موفقی باشد.» او در اینجا بازهم به موضوع بمباران ایران اشاره کرد!
توافق امریکا با حوثی‌ها
در حالی که انتظار می‌رفت بعد از توافقی که میان امریکا با حوثی‌ها به دست آمد و بنا به ادعای رسانه‌های امریکایی ایران نقشی مؤثر در حصول آن داشت که می‌تواند به معنای جدیت ایران در مذاکرات دور چهارم باشد و تلاش برای رسیدن به توافق و به گفته سی‌ان‌ان پیشران مذاکرات دور چهارم خواهد بود، اما عملا مشاهده شد که طرف امریکایی این نشانه مثبت را نادیده گرفت و اظهارات تهدیدآمیزی را از سوی مقامات مختلف امریکایی شنیدیم.
از یک سو، خبرگزاری آسوشیتدپرس که رسانه شبه‌دولتی امریکا محسوب می‌شود و گفته می‌شود اخبارش را از دولت امریکا مستقیما دریافت میکند، خبر داد که رئیس جمهوری امریکا قصد دارد در سفر به منطقه نام خلیج فارس را به نام «خلیج ع ر ب ی» تغییر دهد و اعلام کند که امریکا در مکاتبات رسمی خود دیگر از این نام استفاده خواهد کرد؛ از سوی دیگر شبکه فاکس نیوز، که رسما رسانه رسمی دونالد ترامپ محسوب می‌شود تا آنجا که بسیاری از مقامات دولت ترامپ از جمع آنها انتخاب شده‌اند، با استناد به ادعاهای بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل اعلام کرد که به کمک منافقین به تصاویر ماهواره‌ای دست یافته است که نشان میدهد ایران تاسیسات اتمی اعلام نشده‌ای در مکانی نزدیک به سمنان دارد.
تام کاتن، سناتور جمهوریخواه جنگ‌طلب و ضد ایرانی مجلس سنای امریکا که از حامیان جدی ترامپ محسوب می‌شود در جمع خبرنگاران در حالی که خبرنگاری از واژه صحیح خلیج فارس استفاده کرد و موضع او را در این زمینه خواستار شد، گفت: «حرفت را تصحیح می‌کنم آنجا خلیج ع ر ب ی است.» اظهاراتی که آشکارا غیرسازنده و تحریک‌کننده در آستانه مذاکرات غیرمستقیم ایران و امریکا و چند روز قبل از سفر رئیس جمهوری امریکا به خاورمیانه محسوب می‌شود.
روز جمعه ۱۹ اردیبهشت نیز استیو ویتکاف، مذاکره‌کننده ارشد امریکایی در مواضعی ۱۸۰ درجه‌ای مغایر با آنچه بعد از هر مذاکره با ایران بیان می‌کرد، در بخشی از مصاحبه خود با پایگاه خبری محافظه‌کار «بریتبارت» گفت: «ایران نباید بمب داشته باشد. آنها هم گفته‌اند نمی‌خواهند بمب داشته باشند. حرف آنها را جدی می‌گیریم و فرض می‌کنیم که واقعا چنین قصدی ندارند. اگر این موضع واقعی آنهاست، باید تاسیسات غنی‌سازی برچیده شوند. نباید سانتریفیوژ داشته باشند. باید تمام سوختی را که دارند به سطحی پایین‌تر بیاورند و آن را به مکانی دور ارسال کنند. و اگر می‌خواهند برنامه هسته‌ای داشته باشند، باید آن را به برنامه‌ای صرفا غیرنظامی تبدیل کنند. اکنون آنها در بوشهر یک راکتور غیرنظامی دارند. در این مکان توانایی غنی‌سازی ندارند و اگر حرف آنها را بپذیریم، چرا سایر تاسیسات آنها هم مثل بوشهر نشود؟» ویتکاف تاکید کرد که جمهوری اسلامی ایران «چاره‌ای ندارد»، البته «می‌تواند نه بگوید، و ترامپ را امتحان کند. اما کار عاقلانه‌ای نیست.» ویتکاف مصاحبه خود با بریتبارت نیوز را در شبکه ایکس بازنشر کرد و تاکید کرد: «همان طور که قبلا بارها گفته‌ام، هیچ توافقی انجام نمی‌شود که تعهدات آن، تاریخ انقضا داشته باشد.» اشاره او به توافق برجام در دولت باراک اوباما است که دونالد ترامپ با رسیدن به ریاست‌جمهوری در دور اول، از آن خارج شد. نماینده دونالد ترامپ تاکید کرد آمریکا هرگز توافقی را نمی‌پذیرد که در آن تحریم‌ها برداشته شود اما تعهدات ایران تاریخ انقضا داشته باشد. ویتکاف همچنین گفت: «در ایران دیگر نباید برنامه غنی‌سازی وجود داشته باشد. این خط قرمز ماست. این یعنی برچیدن تاسیسات، یعنی نداشتن امکان تولید سلاح، یعنی باید تاسیسات نطنز، فردو و اصفهان، که سه تاسیسات غنی‌سازی آنها هستند، برچیده شوند.» فرستاده ویژه رئیس جمهوری امریکا همچنین گفت که فکر نمی‌کند مذاکرات هفته گذشته «سازنده» بوده باشد «زیرا (اگر بود) باید به تفاهم‌های خاصی با آنها می‌رسیدیم.» استیو ویتکاف با ابراز امیدواری به اینکه طرف‌های ایرانی در این دور از مذاکرات سازنده باشند، گفت: «اگر آنها روز یکشنبه سازنده نباشند، مذاکرات ادامه پیدا نخواهد کرد و ما باید مسیر متفاوتی را در پیش بگیریم.»
به این ترتیب آشکارا ویتکاف از اظهارات خود بعد از سه دور مذاکره قبلی بازگشت و کاملا حرف‌هایی را بر خلاف آن بیان کرد. این اظهارات سبب می‌شود تا نگاهی بدبینانه به مذاکرات پیش رو داشته باشیم، چرا که اگر او بخواهد با همین طرز فکر و با تکرار همین اظهارات وارد گفت‌وگوها شود در حالی که در دورهای قبلی صحبتی از این خواسته‌ها نکرده بود، نمی‌توان انتظار داشت آنچه از مذاکرات به دست می‌آید، امیدوارکننده و نتیجه‌بخش باشد. آنگاه می‌توانیم این گونه برداشت کنیم که او طی سه مذاکره قبلی تلاش کرد طرف ایرانی را بازی و فریب دهد تا با تحمیل فضای خوش‌بینی مورد انتظار امریکا بر افکار عمومی ایران، مذاکره‌کنندگان ایرانی را به گوشه رینگ هدایت کند و آنها را در برابر خواسته حداکثری خود یا تهدید و توقف مذاکرات و تحمیل عواقب آن بر ایران قرار دهد. اگر جز این بود، او که به صراحت طی سه دور مذاکره‌ای قبلی مواضع طرف ایرانی را شنیده بود که گفته بود توقف غنی‌سازی خط قرمز ایران است و درباره دیگر موضوعات نیز تهران به هیچ‌گونه مذاکره‌ای حاضر نیست.
با توجه به تهدید آشکار ویتکاف – هم‌زبان با دیگر همکارانش در کاخ سفید از جمله مارکو ربیو، وزیر امور خارجه امریکا – که می‌گوید در دور بعدی «اگر مذاکرات سازنده نباشد، مذاکرات ادامه پیدا نخواهد کرد» و همچنین تعلل در اعلام زمان برگزاری دور چهارم مذاکرات تا روز جمعه شب (کمتر از ۴۸ ساعت از آغاز دور چهارم در عمان) که آشکارا از بازیگردانی طرف امریکایی برای فشار بر اعصاب و روان و حتی در نگاهی بدبینانه، توهین به طرف ایرانی، حکایت دارد، شاید بد نمی‌بود این بار طرف مذاکره‌کننده ایرانی پیش‌دستی می‌کرد و مذاکرات را ولو برای یک روز به تعویق می‌انداخت تا با این کار هم به بدرفتاری‌ها و تهدیدهای طرف امریکایی پاسخی داده باشد و هم اینکه طرف امریکایی تصور نکند تحت فشار و ارعاب باز هم طرف ایرانی حاضر به گفت‌وگوست.
نظر شما :