تغییر چهره هنگ‌کنگ به دست حزب کمونیست چین

میلتون ازراتی، تحلیلگر نشریه نشنال‌اینترست و اقتصاددان

دیپلماسی ایرانی: پکن روز‌به‌روز هنگ‌کنگ را بیشتر از قبل شبیه چینِ کمونیستی می‌کند. از یک‌سو، این اقدام باید شی جین‌پینگ، رهبر حزب کمونیست چین را راضی نگه‌ دارد. اما این اقدام با به‌حاشیه‌راندن آمریکا و دیگر کشورهای جهان از اهمیت جهانی هنگ‌کنگ کاسته و برخلاف بلندپروازی حزب کمونیست برای اعمال سلطه مالی، اقتصادی و دیپلماتیک عمل می‌کند. هنگ‌کنگ تا امروز موقعیت خود را به‌ عنوان یک قطب مالی جهانی حفظ کرده است.

به گزارش شرق و براساس آمار مراکز مالی جهانی، این شهر در کنار لندن و نیویورک در رده سه شهر برتر جهان قرار دارد. اما شواهد نشان می‌دهند که جایگاه هنگ‌کنگ تنزل پیدا کرده است. درحالی‌که پکن در زیست و تجارت این شهر ریشه دوانده است، مؤسسات و شرکت‌های مالی خارجی بزرگی که هنگ‌کنگ را به یک شهر جهانی تبدیل کردند، در‌حال خروج از آن هستند. دو سال پیش، تعداد شرکت‌های چینی مستقر در این شهر برای نخستین ‌بار از شرکت‌های خارجی پیشی گرفت و این شکاف از آن‌روز بزرگ‌تر شده است. در سال گذشته، شرکت‌های خارجی فقط در ۲۰ درصد از عرضه‌های اولیه عمومی هنگ‌کنگ پذیره‌نویسی کردند که نسبت به دو سال پیش -‌که نیمی از عرضه‌های اولیه عمومی را پذیره‌نویسی کرده بودند- کاهش یافته است.

سلطه عوامل چینی می‌تواند به ‌نوعی مصداق پیروزی پکن باشد، اما باعث فاصله‌گرفتن کشورهای جهان شده است. این روند همچنان شتاب می‌گیرد. به دلیل خروج شرکت‌های خارجی از هنگ‌کنگ، تأمین سرمایه و کسب درآمد در آسیا (به استثنای ژاپن) به پایین‌ترین سطح از سال ۲۰۱۰ رسیده است؛ سالی که به دلیل بحران مالی 2008-2009 و رکود جهانی بعد از آن، با فشار زیادی همراه بود. پذیرش نمادهای جدید در بورس اوراق بهادار هنگ‌کنگ به پایین‌ترین سطح در ۲۰ سال اخیر رسیده است. گلدمن ساکس، مورگان استنلی و یوبی‌اس تاکنون چندین ‌بار از توقف فعالیت‌های خود در آسیا و عمدتا هنگ‌کنگ خبر داده‌اند. شرکت‌های حقوقی بین‌المللی از آنها دنباله‌روی می‌کنند.

ازدست‌دادن فرصت‌های تجاری و متعاقبا جایگاه جهانی، با دوری از تجارت و فعالیت‌های بین‌المللی و تمرکز صرف بر چین همراه بوده است. اینکه مسئولان گزینش شرکت‌ها در هنگ‌کنگ اصرار دارند که متقاضیان به زبان ماندارین مسلط باشند، خود گویای همه‌چیز است. با توجه به گرایش فزاینده بانکداری به سمت کسب‌و‌کارهای چینی، این بخش عملا به دستورالعمل‌های سیاسی ناشی از برنامه‌ریزی اقتصادی متمرکز پکن متکی است.

سرزمین اصلی چین نیز بخش عمده‌ای از سرمایه‌‌‌گذاری‌‌‌ها در هنگ‌کنگ را از آنِ خود کرده است. در گذشته، پذیره‌نویسان انتشارهای جدید وظیفه جذب سرمایه‌گذاران را بر‌عهده داشتند؛ همان‌طورکه در لندن، نیویورک و دیگر مراکز مالی جهان رایج است. اما در هنگ‌کنگ، شرکت‌هایی که قصد عرضه سهام دارند، به ‌طور فزاینده‌ای پیش از انجام پذیره‌نویسی، سرمایه‌گذاران را جذب می‌کنند. این رویه که بانکداران آمریکایی و اروپایی آن را به طور تمسخر‌آمیز رویه «خانواده و دوستان» می‌نامند، باعث عقب‌نشینی سرمایه‌گذاران خارجی، که زمانی نقش بزرگی در جامعه مالی هنگ‌کنگ داشتند، از بخش مالی هنگ‌کنگ  شود.

این تغییرات که بدون توجه به رویه‌های جهانی و در راستای رویکرد چین‌محور انجام گرفته‌اند، از تلاش حزب کمونیست چین برای حرکت در مسیر مورد نظر خود دست‌کم در هنگ‌کنگ حکایت دارند. بااین‌حال این تغییرات -‌شاید به‌طور ناخواسته- بلندپروازی پکن را برای ایفای نقش مهم خود در امور مالی جهانی سرکوب می‌کنند و از جایگزینی دلار آمریکا به ‌عنوان ارز برتر بین‌المللی با یوآن جلوگیری می‌کند. تمایل پکن به پرداخت مخارج ابتکار کمربند و جاده از بلندپروازی این کشور حکایت دارد، همان‌طورکه همکاری مستمر پکن با ابتکارات ارزی کشورهای بریکس -‌برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی- گویای آن است. در راستای تلاش‌ها و اقدامات چین برای دستیابی به سلطه مالی و دیپلماتیک، کشور پویای هنگ‌کنگ که به ارتباط با جهان تمایل دارد، دارایی بزرگی محسوب می‌شود؛ اما این مقصدی نیست که حزب کمونیست چین سعی دارد هنگ‌کنگ را به سمت آن سوق دهد..شرق

منبع:Epoch Times