عبدالفتاح السیسی و انتخابات مصر

دیپلماسی ایرانی: کم‌تر کسی تردید دارد که «عبدالفتاح السیسی» بدون رقابتی چندان دشوار برنده انتخابات مصر خواهد بود که از 10-12 دسامبر در این کشور برگزار می‌شود. السیسی با وجود اتهامات به سرکوب گسترده سیاسی و عملکرد نه چندان درخشانش در عرصه اقتصادی و امنیتی، می‌تواند تا سال 2030 در قدرت بماند.

به گزارش میدل ایست نیوز، با گذشت یک دهه از رسیدنش به قدرت به جای «محمد مرسی» که نخستین رئیس جمهور منتخب مصر بود، عبدالفتاح السیسی همچنان قدرت را در مصر در قبضه خود دارد.

چه در میان مخالفان و چه در میان هواداران وی، پیروزی السیسی در انتخابات ریاست جمهوری آتی برای کمتر کسی جای شک و تردید دارد. او در انتخابات 2018 نیز 96 درصد آرا را به دست آورده بود.

السیسی در سال 2019 قانون اساسی مصر را تغییر داد تا بتواند برای سومین بار هم نامزد انتخابات شود و دوره ریاست را نیز از 4 سال به 6 سال افزایش داد.

عبدالفتاح السیسی کیست؟

عبدالفتاح سعید حسین السیسی زاده منطقه جمالیه قاهره در 19 نوامبر 1954 است. او سه پسر و یک دختر به نام‌های مصطفی، محمود، حسن و آیه دارد.

وی در خانواده‌ای محافظه‌کار با 14 فرزند با پدری تاجر بزرگ شد و خیلی زود تصمیم گرفت که به ارتش بپیوندد. تصمیمی که در کشوری مانند مصر که از زمان سقوط سلطنت نظامیان بر آن حکومت کرده‌اند عجیب نیست.

او تا سال‌ها چهره‌ای شناخته شده نبود تا اینکه در سال 2012 به ریاست ستاد ارتش و وزارت دفاع منصوب شد و ستاره اقبالش درخشیدن گرفت.

این ارتقای ناگهانی به تصمیم محمد مرسی، اولین رئیس جمهور منتخب و غیر نظامی مصر پس از سرنگونی حسنی مبارک انجام شد. در آن زمان روزنامه‌های محلی مصر از وی به «مسلمانی پایبند و هم‌عقیده با اخوان المسلمین» یاد کردند به خصوص که السیسی با عباس السیسی، یکی از شاگردان مطرح «حسن البنا»، بنیان‌گذار اخوان المسلمین پیوند خانوادگی داشت.

السیسی بخشی از دوره‌های آموزشی خود را در انگلستان و امریکا گذرانده و مدتی نیز فرمانده منطقه نظامی شمال مصر بوده و پس از آن نیز رئیس دستگاه اطلاعات نظامی بوده و در این مدت شایستگی خود به عنوان یک چهره مقتدر را ثابت کرده است.

در اوایل ژوئیه 2013، یک روز بعد از تظاهرات میلیونی در سراسر کشور با مطالبه برکناری مرسی، السیسی آخرین هشدار را به رئیس جمهور و رهبران سیاسی داد و بر حمایت از «مطالبات مردمی» تأکید کرد بی آنکه به‌صراحت خواستار کناره‌گیری مرسی شود.

اما نیروهای مسلح مصر که در اساس اداره مرحله انتقالی بعد از سقوط مبارک را بر عهده گرفتند به تدریج از سایه خارج شدند تا نقشه راه خاص خود را اجرا کنند و پرونده انقلاب 2011 را ببندند.

در پی این تحولات، محمد مرسی فورا دستگیر و به زندان افتاد تا اینکه در سال 2019 در زندان درگذشت. همزمان تظاهرات اخوان المسلمین به شدت سرکوب شد و سران اخوان به زندان افتادند.

این گونه بود که عبدالفتاح السیسی، مردی که از نظر هوادارانش مردی فروتن و پرهیزکار و از نظر منتقدانش فردی همیشه مردد است لباس نظامی را کنار گذاشت و با لباس رسمی غیر نظامی در انظار حاضر شد و ریاست کشور را بر عهده گرفت. به نظر مصری‌های مخالف اسلام سیاسی، السیسی کشور را از چنگ اخوان المسلمین نجات داد.

سرکوب و پروژه‌های فرعونی

تکثر صوری، تحت فشار گذاشتن مخالفان، عدالت دستوری، بستن مطبوعات مستقل و مخالف از جمله تهمت‌هایی است که مخالفان لیبرال و اسلام‌گرا و نهادهای بین‌المللی حقوق بشری دولت السیسی را به آن متهم می‌کنند.

اخیرا 6 نهاد حقوق بشری داخلی و خارجی در گزارشی به تاریخ 2 اکتبر «استفاده فراگیر و نظام‌مند از شکنجه از سوی حکومت السیسی» را محکوم کردند و آن را مصداق «جنایت علیه بشریت» دانستند.

از سوی دیگر، السیسی پروژه‌های مهم و عظیمی را در مصر اجرا کرد که در راستای احیای «عظمت مصر» و جلب جریان‌های ملی و قومی در این کشور است.

در این راستا، زیرساخت‌های مواصلاتی و برق در کشور نوسازی شد و پایتخت اداری تازه‌ای در 50 کیلومتری قاهره در حال احداث است تا از ازدحام قاهره بکاهد.

در اوت 2015، السیسی پروژه توسعه کانال سوئز را رونمایی کرد و آن را نمونه روشن تصور خود از «مصر جدید» خواند. این پروژه به هزینه 7.3 میلیارد دلار اجرا شد و حدود یک سال پیش به بهره‌برداری رسید.

در سال مالی 2022-2023، درآمد کانال سوئز با ثبت رکورد جدید به 8.6 میلیارد دلار رسید و در افکار عمومی مصر از معدود وعده‌های دولتی در این کشور به شمار آمد که تحقق یافته است.

بخش گردشگری که از بنیان‌های اصلی اقتصاد مصر است بعد از جنگ اوکراین با چالش جدی مواجه شد. به خصوص که پیش از آن نیز ضربه‌های شدید ناآرامی سیاسی در دوره انقلاب و نیز کرونا را پشت سر گذشته بود. شهروندان روسیه و اوکراین 35-40 درصد گردشگران به مصر را تشکیل می‌دادند و توقف سفر آنها تأثیر جدی بر اقتصاد مصر نهاد. ضمن اینکه مصر به عنوان بزرگ‌ترین خریدار گندم جهان با افزایش قیمت گندم با مشکل کمبود منابع ارزی مواجه شد.

متحد کشورهای غربی

در صحنه سیاست بین‌الملل، السیسی ضامن ثبات و امنیت منطقه شمرده می‌شود و همین باعث شده که انتقادات از عملکرد حقوق بشری او گوش شنوایی در غرب نداشته باشد.

امروز و در سایه جنگ حماس و اسرائیل که از عملیات طوفان الاقصی در 7 اکتبر آغاز شده، اهمیت السیسی در منطقه برای غربی‌ها بیش از هر زمان احساس می‌شود. اکثر اسیران حماس در مرحله آتش‌بس، از طریق مصر به اسرائیل تحویل داده شدند. ورود کمک‌های انسانی به غزه هم تنها با هماهنگی مصر و از گذرگاه مرزی رفح، میان غزه و مصر، ممکن شد.

السیسی که در زمان کودتای خود در سال 2014 با استقبال سرد کشورهای غربی مواجه شده بود، خود را به روسیه و پوتین نزدیک کرد. در آن زمان دولت امریکا به ریاست باراک اوباما از توقف کمک‌های نظامی امریکا به مصر به علت «عدم پیشرفت در پرونده حقوق بشر» خبر داد اما در پاسخ، پوتین اعلام کرد که آماده تحویل سامانه‌های پدافند هوایی و جنگنده‌ و بالگرد نظامی به مصر است.

السیسی که نشان داده استراتژیست ماهری است، به‌خوبی می‌داند که کشورهای غربی نمی‌توانند برای مدتی طولانی پرجمعیت‌ترین کشور عربی را نادیده بگیرند، به خصوص که این کشور میانجی اصلی در مناقشه فلسطین و اسرائیل و متحدی مهم در جنگ با تروریسم است.

در این راستا بود که امریکا خیلی زود مسائل خود را با مصر حل کرد و «دونالد ترامپ» رئیس جمهور امریکا، السیسی را در واشنگتن پذیرا شد و بر حمایت کامل از وی تأکید کرد.

در سال 2017 نیز «امانوئل مکرون» رئیس جمهور فرانسه گفت که نمی‌خواهد به السیسی «درس حقوق بشر» بدهد. مکرون در اولین دیدار خود با السیسی گفت: «رئیس جمهور مصر با چالش مهم ثبات داخلی و مبارزه با تروریسم و بنیادگرایی خشونت‌طلب مواجه است و در چنین بافتی باید حکومت کند و نباید این چالش‌ها را نادیده گرفت».

مصر در سال‌های 2010 تا 2019 بیش از 7.7 میلیارد یورو سلاح از فرانسه وارد کرده است. در سال 2015 مصر اولین کشور خارجی بود که جنگنده رافال فرانسه را خرید.

چالش سینا

السیسی که سابقه نظامی طولانی دارد اهمیت بسیاری به تأمین امنیت مرزهای خود می‌دهد به خصوص که همسایگان مصر، لیبی و سودان و غزه و اسرائیل، همگی درگیر نزاع داخلی و بی ثباتی هستند.

در سینا، دستگاه امنیت داخلی مصر با چالش تروریست‌ها مواجه است که در منطقه صحرایی لانه و برخی از آنها با داعش و القاعده بیعت کرده‌اند.

در سال 2018، السیسی عملیات نظامی گسترده‌ای برای مبارزه با تروریسم در این منطقه اجرا کرد، اما این عملیات بزرگ هم موجب برطرف شدن کامل مشکل نشد و مسئله امنیت همچنان به قوت خود باقی است.

منبع: فرانس 24 / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11