آتش بس غزه و سناریوهای پیش رو

دیپلماسی ایرانی: پس از 49 روز جنگ ویرانگر اسرائیل علیه نوار غزه، آتش بس موقف بشردوستانه با میانجیگری قطر، مصر و امریکا از ساعات اولیه روز گذشته 24 نوامبر 2023 آغاز شد تا حملات اسرائیل علیه غیرنظامیان محاصره شده در این باریکه متوقف شود.

کارشناسان برخی سناریوها را برای مرحله پس از پایان آتش بس موقت در نظر می گیرند که بارزترین آن، این است که ارتش اسرائیل مجددا حملات خود به غیرنظامیان در نوار غزه را پس از پایان 4 روز آتش بس از سر می گیرد.

همچنین انتظار می رود در صورت موفقیت آمیز بودن توافق تبادل اسرا میان مقاومت فلسطین و ارتش اسرائیل، توافقات دیگری برای تبادل اسرا حاصل شود و آتش بس موقت بار دیگر تمدید شود؛ امری که منجر به بهبود اوضاع در غزه می شود.

وزارت امور خارجه قطر 23 نوامبر اعلام کرد که نخستین گروه از اسرا شامل 13 زن و کودک روز جمعه آزاد خواهند شد.

قطر اشاره کرد که طی 4 روز، 50 اسیر در غزه آزاد می شوند و طی این روزها، اطلاعاتی درباره سایر بازداشت شدگان جمع آوری خواهد شد.

وزارت امور خارجه قطر تاکید کرد که این توافق شامل توقف کامل اقدامات خصمانه طی 4 روز می شود و هرگونه از سرگیری آن، نقض آتش بس محسوب می شود.

در سطح اسرائیل، یوآو گالانت، وزیر دفاع اسرائیل، تاکید کرد که پس از آتش بس موقت، درگیری ازسرگرفته خواهد شد و احتمالا دست کم تا دو ماه دیگر ادامه خواهد داشت.

وی اشاره کرد که آتش بس در غزه، طی مدت کوتاهی برقرار است و پس از آن عملیات با قدرت نظامی کامل از سرگرفته خواهد شد.

الی کوهن، وزیر امور خارجه اسرائیل گفت که تل آویو پس از پایان آتش بس، جنگ را تا زمان از بین بردن حماس از سرخواهد گرفت.

سناریوهای احتمالی پس از پایان آتش بس در غزه

میخائیل عوض، نویسنده و تحلیلگر سیاسی تاکید کرد که اسرائیل در جنگ غزه شکست خورد زیرا هیچ یک از اهدافی که اعلام کرده بود را جز افشای تجاوزات نژادپرستانه آشکار که همه قوانین وضعی و آسمانی را نادیده می گیرد، محقق نکرد.

وی در گفت وگویی با الخلیج آنلاین درباره سناریوهای احتمالی پس از آتش بس در غزه احتمال داد که جنگ اسرائیل به جبهه شمال کشیده شود و برای جبران شکست و ناکامی در غزه، لبنان و حزب الله هدف قرار گیرد.

وی افزود که حمله به لبنان، جنگ را به جنگ روز قیامت تبدیل می کند به این معنا که، جبهه سوریه و عراق و غزه و یمن شعله ور خواهد شد و این امری است که اسرائیل آن را تحمل نخواهد کرد و منطقی است که امریکا و اروپا آن را پوشش ندهد و نتانیاهو نیز جرات ورود به آن را نخواهد داشت.

عوض توضیح داد که سناریوی دیگری وجود دارد و آن بازگشت اسرائیل به تشدید تنش در نوار غزه پس از پایان آتش بس موقت است و این به معنای تحمیل جنگ فرسایشی و بازگشت جبهه های سوریه، عراق و دریای سرخ به تاثیرگذاری اما این بار با روند گسترده تر و شدیدتر است.

این تحلیلگر مسائل سیاسی اشاره کرد که ارتش اسرائیل نخواهد توانست پس از آتش بس تغییری در روند جنگ ایجاد کند و اسرائیل نیروهای بیشتری برای تغییر موازنه قوی نخواهد داشت برعکس توانایی و فرصت های مقاومت در جبران مهمات و تلفات خود و بازاستقرار نیروها و یگان های خود برای تقویت خطوط اساسی و تعیین کننده درگیری.

وی از سناریوی دیگری درخصوص تقویت آتش بس و یافتن راه حل های سیاسی و دیپلماتیک تحت عنوان بازگشت به راه حل دو کشوری و طرح عبدالله دوم که در نشست بیروت در سال 2002 اتخاذ شد، خبر داد.

میخائیل عوض معتقد است در صورتی که بر سر خروج نیروهای اسرائیلی به مناطق پیش از هفت اکتبر توافق نشود، عملیات مقاومت فعال و هدف قرار دادن نیروهای اسرائیلی متنوع خواهد شد و مقاومت در کرانه باختری نیز تشدید می شود.

به گفته این تحلیلگر مسائل سیاسی، در اسرائیل نیز، افراط گرایان و احزاب راست گرا، بر نتانیاهو فشار می آورند تا خود و تیم خود را حفظ کند اما تصمیم جنگ دیگر در دست نتانیاهو و فرماندهی ستاد ارتش اسرائیل نیست بلکه به دست امریکا و افسران منسوب شده اش است.

این تحلیلگر سیاسی، گفت که بعید نیست، آتش بس تمدید و به یک آتش بس نسبتا بلندمدت تبدیل شود و تلاش های دیپلماتیک و برگزاری کنفرانس های منطقه ای و بین المللی و نشست های شورای امنیت و سازمان مرتبط برای به جریان انداختن راه حل دو کشوری ادامه داشته باشد.

خسارت های ارتش اسرائیل

ارتش اسرائیل اعلام کرد که از زمان آغاز حمله زمینی در نوار غزه، 72 سربازش کشته شدند و این مساله شک و تردید تحلیلگران را برانگیخته چرا که بنا بر اعلام کتائب القسام، شمار تجهیزات ویران شده اسرائیل به 335 مورد رسیده است.

عیدان گیلمان، رئیس انجمن معلولان ارتش اسرائیل گفت که از هفت اکتبر 1600 سرباز معلول شدند و 400 سرباز نیز در بیمارستان ها قرار دارند.

وی توضیح داد که این تنها شمار مجروحان است و هزاران نفر نیز از اختلال استرس پس از سانحه رنج خواهند برد.

گیلمان تاکید کرد که این عدد در تاریخ اسرائیل غیر قابل تصور و بیش از جنگ یوم الغفران در 6 اکتبر 1973 است.

در پی حمله مقاومت فلسطین و در راس آن حماس در هفت اکتبر، 1200 اسرائیلی کشته و 5431 اسرائیلی مجروح شدند و بیش از 240 نفر به اسارت گرفته شده و 391 سرباز ارتش اسرائیل نیز کشته شدند.

حملات وحشیانه اسرائیل به نوار غزه نیز منجر به شهادت حدود 15 هزار نفر از جمله بیش از 5840 کودک و 3920 زن شده است.

منبع: الخلیج آنلاین / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11