چین میان اصلاحات سیاسی و جنگ

نویسنده: حسام میرو

دیپلماسی ایرانی: منحصربه‌فرد بودن مدل چین محصولی تاریخی و اقتصادی – اجتماعی است که می‌تواند در طول زمان نقاط قوت خود را از دست بدهد و این نقاط قوت به نقاط ضعف تبدیل شود؛ اما درخصوص مدلی مانند چین باید گفت پیامدهای چنین تحولی تنها مشکلی در فضای نظام بین المللی نخواهد بود بلکه فاجعه‌ای خواهد بود که کنترل آن در کوتاه و میان مدت دشوار است و این چیزی است که مجموع کشورهای تاثیرگذار در بازار کار بین المللی و در راس آنها آمریکا از آن خبر دارند.

نگرانی‌های واشنگتن و شرکایش در مورد پیامدهای بین المللی شرایط اقتصادی کنونی چین نگرانی‌های مربوط به انتخاب‌های رهبری چین در برخورد با بحران‌های کنونی این کشور است. در این راستا، بدهی‌های چین حدود 300 درصد از میزان درآمد ناخالص ملی (17 تریلیون دلار) این کشور بوده، رشد اقتصادی 3 درصد در سال گذشته کاهش داشته که یکی از بدترین نرخ‌های رشد چین در طول پنج دهه گذشته بوده است. سطح بیکاری در میان جوان (بین 16 تا 25 سال) 22 درصد افزایش داشته است.

در سایه این چالش‌ها که شاید بتوان گفت چالش‌هایی هستند که به تنهایی بر چین تأثیر نمی‌گذارند بلکه بازتاب های زیادی خواهند داشت، سفر اخیر هنری کیسینجر به پکن و دیدار وی با مقامات ارشد این کشور از جمله رئیس جمهور شی جین پینگ صورت گرفت. استقبال گرم رسانه‌ای از او از سوی پکن و سردی برخورد با سفر وزیر امور خارجه آمریکا به چین این پیام را از سوی چین می‌رساند که به نوعی درک شدن از سوی آمریکا و جامعه بین المللی درخصوص اوضاع خود نیاز دارد و این مسئله در تاریخ برخورد کیسینجر با پکن وجود دارد به این ترتیب که او سرپرست نزدیکی دیپلماتیک با واشنگتن در دهه هفتاد قرن گذشته بود و چه بسا بیشترین درک را از روشی دارد که پکن ترجیح می‌دهد با منافعش برخورد شود به جای سیاست‌های تنش‌زایی که سه رئیس جمهور قبلی آمریکا در پیش گرفتند.

آمریکا و چین کاملا می‌دانند که بحران‌های بزرگ در کشورهای تمامیت خواه نمی‌تواند حل شود یا دور زده شوند یا وقوع آنها به تاخیر بیفتد مگر از طریق فرار به جلو یا به اختصار از طریق ورود به یک ماجراجویی نظامی خارجی که به نظر می‌رسد تمام توجیه‌های آن آماده است و در حمله به تایوان نمود می‌یابد. این اقدام می‌تواند به رهبران چینی زمان لازم برای حل و فصل بحران‌های داخلی را اعطا کند. بحران‌هایی که نخستین آن‌ها بحران اصلاحات سیاسی است.

در سایه بار فزاینده جنگ روسیه و اوکراین بر دوش واشنگتن و غرب و شکست ضدحمله کییف، که غرب برای آن امکانات عظیمی را بسیج کرد، آغاز جنگ جدیدی در منطقه دریای جنوبی چین واشنگتن را وارد میدان می‌کند؛ اما فضای سیاسی کلی در دریای جنوبی چین و جایگاه چین در سطح بین المللی برای مجموع نظام بین المللی حساس‌تر است به ویژه از نظر اقتصادی که با خطرات بی‌سابقه‌ای از زمان رکود بزرگ در دهه سوم قرن گذشته روبه رو خواهد شد.

منبع: الخلیج / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11