آیا اردوغان می تواند جلوی فاجعه هسته ای در اوکراین را بگیرد؟

نویسنده: جیمی گودمن

دیپلماسی ایرانی: رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه در تماس تلفنی اخیری که با ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین داشته است، آمادگی خود را برای میانجی گری بین کی یف و مسکو و برقراری صلحی فراگیر بین دو کشور، اعلام کرده است.

این در حالی است که صرف نظر از علاقه مندی متحدان آلمان در نشست دفاعی مقامات ارشد ناتو در برلین، آلمان برای ارسال تانک های لئوپارد 2 به اوکراین همچنان مردد است. در حالی که علت نشست های اخیر وزرای دفاع کشورهای عضو ناتو و دیگر کشورها، تلاشی برای هماهنگی و همکاری برای حمایت جهان غرب از اوکراین بوده است. حتی رئیس جمهوری ترکیه که در وضعیت سخت داخلی به سر می برد و با نزدیک شدن به زمان انتخابات ریاست جمهوری ترکیه وضعیت داخلی اش سخت تر خواهد شد و طبیعتا باید نگاهش بیشتر معطوف به داخل باشد نیز تلاش دارد همچنان به نقش آفرینی خود در جنگ اوکراین ادامه دهد.

به باور کارشناسان نظامی، حتی در صورت ارسال تانک ها از سوی کشورهای غربی به اوکراین که بیش از همه فشار در این رابطه متوجه آلمان است، این تجهیزات نظامی، به وقوع معجزه و پایان یافتن ناگهانی جنگ بیش از 11 ماهه اوکراین و روسیه نخواهند انجامید. 

در همین هنگام، اخیرا وزیر انرژی اوکراین، درباره تشدید شرایط بحرانی نیروگاه هسته ای زاپوریژیای واقع در جنوب شرقی اوکراین هشدار داده است. این نیروگاه هسته ای به تصرف نیروهای روسی درآمده و عملا توانایی اتمی اوکراین را از کار انداخته است. وی گفت: شرایط بحرانی این نیروگاه به علت توانمندی روانی متخصصان اوکراینی و شرایط تجهیزات این نیروگاه، در حال وخیم تر شدن است. پس از تصرف این نیروگاه هسته ای توسط نیروهای روسی در ماه مارس، برخی از متخصصان اوکراینی در این نیروگاه هسته ای باقی مانده اند. نیروگاه هسته ای زاپوریژیای، بزرگترین نیروگاه هسته ای اروپا محسوب می شود که در حال حاضر در اختیار روس هاست. این نیروگاه هسته ای، آماج حملات و تیرباران نیروهای روسی و اوکراینی قرار گرفته و این مسئله به افزایش نگرانی ها درباره وقوع فاجعه ای هسته ای انجامیده است. طرفین درگیر در این جنگ، همواره یکدیگر را عامل گلوله باران شدید این نیروگاه هسته ای معرفی می کنند. آژانس بین المللی انرژی اتمی برقراری آتش بس و ایجاد فضای امن در اطراف این نیروگاه هسته ای را خواستار شده است. اما واقعیت این است که این نیروگاه به مرکزی برای تبادل آتش دو طرف تبدیل شده و به لحاظ موقعیت استراتژیکش از اهمیت فوق العاده ای برای دو طرف برخوردار است. 

حال سوال این است که نقش آفرینی های افراد صاحب نفوذی چون اردوغان که پیش از این نیز نقش مهمی در میانجیگری میان روسیه و اوکراین به ویژه در بحث امنیت غذایی و صادرات غله از اوکراین داشت، می تواند از وقوع یک بحران بزرگ جلوگیری کند؟

منبع: نشنال / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11