علت تنش های اخیر چیست؟

احتمال آغاز جنگی دوباره میان ارمنستان و آذربایجان

۲۷ مرداد ۱۴۰۱ | ۱۲:۰۰ کد : ۲۰۱۳۹۴۷ اخبار اصلی آسیا و آفریقا
جمهوری آذربایجان امکان دسترسی ارمنستان به قره باغ را فراهم می سازد اما ارمنستان اجازه نمی دهد تا جمهوری آذربایجان از طریق دالان زنگزور به منطقه خودمختار نخجوان که بخشی از خاک این کشور محسوب می شود، دسترسی داشته باشد. 
احتمال آغاز جنگی دوباره میان ارمنستان و آذربایجان

نویسنده: توماس او فالک Thomas O Falk

دیپلماسی ایرانی: آتش بس شکننده بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان، در پی درگیری دو کشور بر سر منطقه قره باغ، از نوامبر 2020 تاکنون ادامه داشته است اما از اوایل ماه جاری میلادی، باکو و ایروان، هر یک طرف مقابل را به نقض مرگبار آتش بس، متهم می کنند. 

از زمان بازپس گیری کنترل بخش اعظم قره باغ توسط جمهوری آذربایجان در جنگ نوامبر 2020، دسترسی ارمنستان به این منطقه فقط از طریق دالان لاچین، امکان پذیر بوده است.  

المار مصطفایف، تحلیلگر سیاسی و استاد دانشگاه خزر در جمهوری آذربایجان، می گوید به تازگی ارمنستان تلاش کرده تا مفاد توافقنامه آتش بس را که توسط رهبران دو کشور و روسیه پس از جنگ 44 روزه  امضاء شده است، زیرپا بگذارد. به گفته این کارشناس، اوایل ماه جاری یک نظامی جمهوری آذربایجان توسط نیروهای مورد حمایت ارمنستان کشته شد و باکو نیز در تلافی این درگیری، به اقدامات متقابل متوسل شد. مقامات جمهوری آذربایجان می گویند که موضع نیروهای این کشور در لاچین که منطقه حایل بین مرز ارمنستان و قره باغ است، توسط نیروهای وابسته  به ارمنستان زیر آتش قرار گرفت. مصطفایف می گوید، ایروان مفاد موافقتنامه آتش بس را محترم نمی شمارد.  

بر اساس موافقتنامه آتش بس، همزمان با خروج نیروهای ارمنستان از منطقه قره باغ، باید نیروهای پاسدار صلح روسیه در مرزهای جمهوری آذربایجان و ارمنستان مستقر شوند و دولت ارمنستان گروه های غیرقانونی مسلح فعال در قره باغ را خلع سلاح کند اما ایروان به تعهدات خود در این باره عمل نکرده است. از جمله دیگر موارد نقض آتش بس از سوی ارمنستان، خودداری این کشور از ساختن جاده دیگری است که ارمنستان را به قره باغ متصل کند. نساختن چنین جاده ای به جای دالان لاچین، باعث شده است که جمهوری آذربایجان نتواند کنترل شهر لاچین را به دست آورد. با اینکه جمهوری آذربایجان ساختن دالان ارتباطی تازه ارمنستان به قره باغ را در خاک خود تقریبا به  پایان رسانده، اما دولت ارمنستان هنوز احداث این دالان جدید را آغاز نکرده است. 

جمهوری آذربایجان امکان دسترسی ارمنستان به قره باغ را فراهم می سازد اما ارمنستان اجازه نمی دهد تا جمهوری آذربایجان از طریق دالان زنگزور به منطقه خودمختار نخجوان که بخشی از خاک این کشور محسوب می شود، دسترسی داشته باشد. 

با وجود چنین مسائلی، مقامات قره باغ، جمهوری آذربایجان را به نقض آتش بس متهم کرده اند. در حمله پهپادهای جمهوری آذربایجان، دو نفر از نیروهای جدایی طلب مورد حمایت ارمنستان کشته و 14 نفر دیگر زخمی شده اند. 

خاچیک مرادیان، استاد دانشگاه کلمبیا و کارشناس مسائل خاورمیانه می گوید که ارمنستان بر اثر شکست در جنگ نوامبر 2020 با جمهوری آذربایجان فلج شده است اما در مقابل، باکو با پیروزی در این جنگ از دستاوردهای ژئوپلیتیک خود سوء استفاده می کند. جمهوری آذربایجان حمله می کند چون می تواند و توجهی به این مساله ندارد که ارمنستان می گوید تا ماه سپتامبر نیروهای خود را از قره باغ خارج خواهد کرد و برای این کار احداث جاده دیگری به جای دالان لاچین را آغاز کرده است. به  گفته این کارشناس، امروزه احتمال بروز جنگ دیگری بین دو کشور از فروکش کردن تنش میان آنها، بیشتر است. 

وزیر امور خارجه ارمنستان از جامعه بین المللی خواسته است به اقدامات تجاوزکارانه جمهوری آذربایجان پایان دهد. دولت روسیه نیز باکو را به نقض آتش بس متهم کرده است. وزیر دفاع روسیه گفت که تدابیر لازم را برای ایجاد ثبات و آرامش بین ایروان و باکو اتخاذ خواهد کرد.  

روز چهارشنبه، اتحادیه اروپا نیز از باکو و ایروان خواست از خود خویشتنداری نشان دهند و بی درنگ درگیری ها را متوقف کنند. 

دولت آمریکا نیز نگرانی عمیق خود را از تشدید مناقشه بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان اعلام کرده و ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه این کشور اتخاذ تدابیر فوری برای فرونشاندن مناقشه بین دو کشور را خواستار شده است.  

مناقشه قره باغ با اعلام استقلال یک جانبه  آن در پی  فروپاشی شوروی سابق در سال 1991 آغاز شد. پس از اعلام استقلال جمهوری آذربایجان و ارمنستان، هر دو کشور مدعی مالکیت این منطقه شدند که 12 هزار کیلومتر مربع وسعت دارد. اما بر اساس قوانین بین المللی، با اینکه اکثر ساکنان قره باغ را ارامنه تشکیل می دهند اما این منطقه بخشی از خاک و قلمرو جمهوری آذربایجان محسوب می شود. 

در جنگی که در سال 1992 بر سر حاکمیت بر این منطقه بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان درگرفت، 30 هزار نفر کشته و صدها هزار نفر نیز آواره شدند. جنگ قره باغ پس از دو سال، با پیروزی ارمنستان پایان یافت. 

در سال 2020، جمهوری آذربایجان بخش قابل ملاحظه ای از منطقه قره باغ را در جنگ با ارمنستان بازپس گرفت. در جنگ 6 هفته ای بین دو کشور دست کم 6500 نفر کشته شدند. این درگیری با میانجیگری روسیه در نوامبر 2020 با امضای موافقتنامه آتش بس پایان یافت اما همواره از سوی هر دو کشور نقض شده است.

منبع: الجزیره / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11

کلید واژه ها: جمهوری آذربایجان آذربایجان ارمنستان آذربایجان و ارمنستان جنگ آذربایجان و ارمنستان قره باغ مناقشه قره باغ


( ۴۸ )

نظر شما :

کامران ۲۷ مرداد ۱۴۰۱ | ۱۳:۳۴
منطقه قره باغ کوهستانی خدود ۴ هزار کیلومتر مربع وسعت دارد ، رقم ۱۲ هزار کیلومتر مربوط به مجموع مناطق اشغالی از جمله هفت شهر پیرامون قره باغ میباشد که ارامنه اشغال کرده بودند، حال انکه نه ارمنی در ان زیست میکرد نه اصولا مربوط به موضوع قره باغ بود،
کباب بناب ۲۷ مرداد ۱۴۰۱ | ۱۶:۰۹
ارمنستان هنوز گیجه نمی دونه چکار باید کنه ضربه ای که دو سال پیش در رینگ خورد دقیقا خورده به گیج گاهش ، نمی تونه به یاد بیاره شمالش جنوبشه یا جنوبش شمالش !
فدوی سابق ۲۷ مرداد ۱۴۰۱ | ۱۹:۰۱
جامعه جهانی وسازمان ملل و شوای امنیت با صدور ۴ قطعنامه مبنی بر به رسمیت شناختن تمامیت ارضی ج. اذربایجان و تعلق بی قید وشرط قره باغ به ج.اذربایجان، و محکومیت ارامنه و الزام رفع اشغال خاکهای ج. اذربایجان چنان سند بین المللی محکمی را تصویب کرده که تا انقراض عالم ارامنه نتوانند منبعد صحبتی از قره باغ کنند ، ولی شیطنت بعضی از دایه های ارامنه که منافعشان را در جنگ ونفاق بین ملل منطقه میجویند سخت در اشتباهند و بیش از ارامنه در اتش شیطنت خود خواهند سوخت.
حاج غلام صدرالوزرای اصل کاشانی به کامران ۲۸ مرداد ۱۴۰۱ | ۰۰:۲۴
من با بیش از سی سال سابقه در اقتصاد آلمان و آگاهی از پشت‌پرده مسائل سیاسی اعلام می‌کنم این مناطق پیرامونی هم به موضوع قره‌باغ ربط دارند. با تشکر، تحلیل‌گر ژرف اندیش و دوست سید علی موسوی خلخالی، حاج غلام صدرالوزرای اصل کاشانی
کیانوش ۲۸ مرداد ۱۴۰۱ | ۱۶:۳۷
غره سو هم بخشی از ایران است. رضاشاه فقط اجازه تردد و رفت آمد آسان را به ترکیه داد. هیچ سند رسمی مبنی بر اینکه این منطقه به ترکیه فروخته شده باشد وجود ندارد.
علی ۲۹ مرداد ۱۴۰۱ | ۰۱:۱۲
مساله فقط اشغال قره‌باغ نبود بلکه ارمنستان علاوه بر آن هفت استان دیگر آذربایجان را اشغال کرده بود.
علی ۰۸ شهریور ۱۴۰۱ | ۱۶:۲۰
یاشاسین آذربایجان
جهانگیر ۱۵ شهریور ۱۴۰۱ | ۰۱:۳۲
این الیوف،هرچی قویتربشه باایران بیشتردشمنی میکنه،چون ترکن،وماهم ترکیم،دلیل نمیشه طرفدارش بشیم،،باید،الیوفو،سرجاش بشونیم