زمستان در اروپا شدید و برای روسیه طولانی خواهد بود

نویسنده: مروان قبلان

دیپلماسی ایرانی: پس از گذشت پنج ماه از وقوع جنگ اوکراین پیامدهای این جنگ بیش از پیش در حال ظهور است و تمام جهان را دربرگرفته است. علی رغم این‌که قاره اروپا امکانات بیشتری برای پایداری در مقایسه با کشورهای فقیر دارد؛ اما هزینه جنگ احتمالا نه فقط در سطح اقتصادی بلکه در سطح سیاسی و اجتماعی به زودی غیرقابل تحمل خواهد شد.

در سطح اقتصادی افزایش تورم که به ده درصد رسیده است، ورود اروپا به وضعیت رکود اقتصادی را هشدار می‌دهد. اروپایی که هنوز از پیامدهای کرونا بهبود نیافته است. این مسئله به معنای کاهش میزان رشد و افزایش میانگین بیکاری و نیز افزایش قیمت سوخت و غذا خواهد بود. این رکود تورمی بخش قابل توجهی از جوامع اروپایی را به آستانه فقر و گرسنگی سوق می‌دهد. 

اما این مسئله تنها دغدغه‌ دولت‌های اروپایی در سال جاری نخواهد بود؛ چرا که بسیاری از کشورهای اروپایی زیر فشار احتمال قطع شدن صادرات گاز روسیه به سرمی‌برند.

پیش بینی می‌شود گاز نقش مهمی در تضعیف وحدت اروپا در مقابل روسیه ایفا کند. در حال حاضر دو اردوگاه در اروپا در حال شکل‌گیری است: اردوگاه نخست خواستار تفاهم با روسیه و پاسخ مثبت دادن به برخی خواسته‌های امنیتی این کشور در اوکراین است. این نظر مجارستان و تا حدودی آلمان، ایتالیا و فرانسه است. اما اردوگاه دیگر خواستار جنگ با روسیه تا آخرین قطره خون اوکراینی‌ها است. لهستان، کشورهای بالکن و نیز انگلیس این دیدگاه را دارند. این دودستگی فقط میان دولت های اروپایی نیست و با تمام شدن صبر شهروندان اروپایی در قبال پیامدهای بحران اوکراین بر شرایط معیشتی جریان‌های راستگرای اروپایی همدل با روسیه قدرتمندتر می‌شوند.

پیش می‌بینی می‌شود با فرارسیدن زمستان کشورهای اروپایی متعددی عملا توصیه های کمیسیون اروپا را درخصوص کاهش 15 درصدی مصرف گاز اتخاذ کنند و این مسئله بر میلیون ها خانواده تاثیر خواهد گذاشت.

اسپانیا و پرتغال با این توصیه به علت افزایش هزینه های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی آن مخالفت کرده‌اند و در طول چند هفته‌ گذشته دولت‌های بلغارستان، اسلوونی و ایتالیا سقوط کردند و نخست وزیر انگلیس نیز کناره گیری کرده است. اگرچه جنگ اوکراین در برکناری شخص او تاثیری نداشته است اما پیش بینی می‌شود با فرارسیدن زمستان دولت‌های بسیار دیگری سقوط کنند.

این شاخص‌ها نشان می‌دهد اروپا در کوتاه مدت به علت جنگ گازی ضرر زیادی می کند، اما در بلندمدت روسیه بزرگترین بازنده خواهد بود؛ زیرا 85 درصد تولید گاز این کشور به اروپا صادر می‌شود؛ اما اروپا تنها 40 درصد از نیاز خود را از روسیه تامین می‌کند. این مسئله به معنای این است که وابستگی روسیه به اروپا دو برابر وابستگی اروپا به روسیه است.

در حالی که اروپا در چند سال آینده موفق می‌شود جایگزین‌هایی برای گاز روسیه پیدا کند، روسیه نخواهد توانست از دست دادن بازار اروپا را در همین مدت جبران کند؛ زیرا ظرفیت صادراتی خط لوله گاز روسیه به چین تنها ده درصد تولید روسیه است و ظرفیت مایع سازی گاز این کشور نیز به ده درصد می‌رسد. این مسئله یعنی این که روسیه 80 درصد سهم خود در بازار را تا ابد به نفع کشورهایی مانند قطر، استرالیا و آمریکا از دست خواهد داد. در نتیجه نقش این کشور به عنوان یک قدرت بزرگ در زمینه سوخت و انرژی پایان می‌یابد.

منبع: العربی الجدید / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11