نقطه جوش نزدیک است؟

دیپلماسی ایرانی: عراق روزهای سختی را می گذراند. بیش از شش ماه از برگزاری انتخابات سراسری در عراق می گذرد و هنوز تکلیف دولت جدید روشن نشده است. در حالی که تلاش تمامی طرف های سیاسی رقیب، برای به شکست کشاندن نقشه و اراده طرف مقابل همچنان با قدرت ادامه دارد. این مساله سبب شده است تا سرخوردگی اجتماعی موجود در عراق عمیق‌تر و نارضایتی ها شدیدتر شود. زمزمه برگزاری تظاهرات در شهرهای مختلف در اعتراض به بن بست سیاسی رفته رفته می رود تا به مطالبه نخست عراقی ها تبدیل شود و انتظار می رود با گرمتر شدن هوا و کاهش خدمات به ویژه در زمینه برق اعتراض ها فراگیر شوند. در این میان باید پدیده خشکسالی را نیز افزود که امسال می رود تا رکورد تازه ای را به ثبت برساند. بسیاری از دریاچه های فصلی و بسیاری از مزارع خشک شده اند و این می تواند به معضلات اجتماعی تازه ای تبدیل شود. بانک جهانی نرخ بیکاری در عراق را در سال گذشته میلادی، 13.7 درصد اعلام کرده بود، حالا پیش بینی می شود این رقم برای امسال به نزدیک 15 درصد و حتی بیشتر برسد.

اختلافات سیاسی را نباید صرفا معطوف به بیت شیعی دانست که به دلیل بزرگی و برخورداری از اکثریت صدایشان بالاتر و جنجالی تر است، بلکه این اختلافات در میان کردها و اهل تسنن نیز شدت گرفته است. نمونه بارز آن، تعلیق نمایندگی مشعان الجبوری، نماینده جنجالی اهل تسنن از استان صلاح الدین عراق و متحد مهم محمد الحلبوسی، رئیس مجلس فعلی است که روز دوشنبه به اتهام جعل مدرک تحصیلی خود در دوره دبیرستان از عضویت در پارلمان تعلیق شد. وی که این حکم را سیاسی دانسته تهدید کرده است که در واکنش به این اتفاق علیه سران اهل تسنن در الانبار و صلاح الدین و نینوا افشاگری خواهد کرد. معروف است که وی پرونده های بسیاری علیه سران اهل تسنن دارد که هر کدام به تنهایی می تواند جنجال گسترده ای به پا کند. مضافا بر این که علی حاتم سلیمان، یکی از رهبران مهم اهل تسنن که به دلیل همکاری با تروریسم از عراق فرار کرده بود نیز به عراق برگشته و رافع العیساوی، یکی دیگر از رهبران اهل تسنن از زندان آزاد شده که بازگشت آنها به صحنه سیاسی عراق می تواند موازنه موجود در میان اهل تسنن را تحت تاثیر قرار دهد.  

در میان کردها نیز وضعیت بهتر نیست. اختلاف میان حزب اتحاد میهنی و حزب دموکرات بر سر ریاست جمهوری چنان عمیق شده که فاضل میرانی، دبیر حزب دموکرات کردستان گفته است که باید مسعود بارزانی، ریش سفیدی کند و بافل طالبانی را مثل عمو و برادرزاده پیش خود فرا بخواند و به طور جدی برای حل اختلافات اقدام کند. اختلافات در درون کردها فقط محدود به رقابت این دو حزب بارز نیست، اختلاف میان مسرور بارزانی، نخست وزیر با پسرعمویش، نچیروان بارزانی، رئیس اقلیم کردستان، به اندازه ای شدید شده که برخی رسانه ها از تلاش های مسعود و مسرور، پسرش، برای کنار زدن نچیروان از قدرت صحبت می کنند. جدای از این که، بسیاری از اعضای حزب دموکرات در گوشی، دائما از رفتارهای مسعود بارزانی گله می کنند و او را به تکروی و بی تدبیری متهم می کنند.

این دعواهای سیاسی در حالی روز به روز جدی‌تر و عمیق‌تر می‎شوند که این دعواها می تواند بر عملکرد دولت عراق که اکنون به لحاظ قانونی، دولت پیشبرد امور محسوب می شود، تاثیر سوء بگذارد و باعث تضعیف آن شود. اکنون دولت نه می تواند لایحه های نیازمند به بودجه مالی را به مجلس ارائه دهد و نه می تواند برای تسهیل امور لایحه ای را به مجلس بفرستد. این در حالی است که به رغم گذشت پنج ماه از سال هنوز بودجه 2022 کشور نیز تصویب نشده است.

عراق روزهای سختی را می گذراند. مردم سرخورده خشمگینند و احزاب سیاسی ناتوان از شکست اراده رقبا نیز می رود تا خشم خود را به خیابان بکشند، این وضعیت با رسیدن فصل گرما و تشدید کمبودهای همیشگی خدماتی مثل برق و آب، می تواند کشور را به نقطه جوش برساند. یعنی همان چیزی که نماینده سازمان ملل در عراق در آخرین گزارش دوره ای خود به شورای امنیت هشدار داده است./اطلاعات