عقب نشینی آمریکا در عراق: سازش با ایران یا تغییر اولویت‌ها؟

نویسنده: عادل النواب

دیپلماسی ایرانی: برخلاف بحران‌های سیاسی پیشین عراق و مشخصا از سال 2006 تاکنون ایالات متحده آمریکا هیچ نقشی در قبال بحران کنونی این کشور در پی اعلام نتایج انتخابات پارلمانی ایفا نمی‌کند. سیاستمداران و ناظران عراقی در بغداد و اربیل علل مختلفی برای نبود نقش آمریکا بیان می‌کنند.

در این راستا یک مسئول عراقی در وزارت امور خارجه در بغداد به «العربی الجدید» گفت که ارزیابی واشنگتن از صحنه کنونی عراق، این کشور را بر آن داشته است تا تصمیم بگیرد در بحران کنونی مداخله نکند؛ چرا که به باور او مداخله آمریکا در این بحران به عنوان طرفداری از صدر و متحدانش دیده می‌شود و این همان مسئله‌ای است که ائتلاف چارچوب هماهنگی شیعیان خواستار آن است.

در همین رابطه مهدی عبدالکریم، یکی از رهبران حزب دموکرات کردستان عراق در گفت وگو با «العربی الجدید» تاکید کرد که ضعیف شدن نقش آمریکا به علل مختلفی بازمی‌گردد که از جمله آنها این مسئله است که دولت کنونی واشنگتن دیگر به پرونده عراق اهمیت نمی‌دهد، از این رو توجه‌ خود را به جزئیات روند سیاسی در عراق کم کرده است. به باور عبدالکریم در حال حاضر نقش انگلیس در مقایسه با آمریکا در عرصه سیاسی عراق بیشتر است. او اشاره کرد که سرگرم بودن آمریکا به جنگ روسیه – اوکراین و چین و مناطق دیگر نیز در این عدم حضور بی‌سابقه نقش داشته است.

محمود خوشناو، عضو پارلمان عراق از حزب اتحادیه میهنی کردستان نیز در گفت و گو با «العربی الجدید» بیان کرد کاهش نقش آمریکا در عراق به ویژه در بحران کنونی به عراق مربوط نیست بلکه به تغییرات منطقه‌ای و جهانی مرتبط است و به باور او نقش ایران و انگلیس به نظر در این بحران بیشتر از آمریکاست؛ اما حضور آمریکایی ها در عراق در سطوح مختلف همچنان وجود دارد علی رغم اینکه مانند گذشته نیست.

در مقابل علی الفتلاوی، عضو برجسته در ائتلاف چارچوب هماهنگی شیعیان گفت که مداخله آمریکا در این بحران بسیار کم است؛ اما به معنای عدم ایفای نقش و مداخله از سوی آمریکا در امور عراق نیست. به گفته او ایران تنها در صورتی که از این کشور خواسته شود، مداخله می‌کند.

با این حال، احمد حقی، فعال سیاسی و عضو جنبش مدنی در بغداد عقب نشینی ناگهانی آمریکایی‌ها در این بحران را به نوبه خود نوعی دیگر از «مداخله» دانست. او گفت: «موضع آمریکا در تنش زدایی با تهران در عرصه عراق به مذاکرات جاری هسته‌ای با ایران و تلاش دولت بایدن برای حل این پرونده مرتبط است». وی افزود که این مسئله در امور متعددی و نه فقط امور سیاسی خود را نشان داده است مانند حمله موشکی ایران به اربیل که یکی از موشک‌های آن در فاصله 2.5 کیلومتری کنسولگری آمریکا سقوط کرد؛ در حالی که هیچ موضع‌گیری قاطعی از سوی آمریکا اتخاذ نشد.

احسان الشمری، رئیس مرکز «تفکر سیاسی» در بغداد نیز در این باره گفت، اولویت های واشنگتن در دولت بایدن به ویژه در قبال عراق و سراسر خاورمیانه تغییر کرده است و عراق اکنون در ضمن اولویت های ایالات متحده آمریکا نیست. روسیه و چین و نیز ساماندهی به امور داخلی آمریکا، برجسته ترین اولویت های کنونی آمریکا هستند.

الشمری در گفت وگو با «العربی الجدید» افزود واشنگتن نمی‌خواهد مستقیما به امور سیاسی عراق و مشخصا موضوع تشکیل دولت جدید وارد شود؛ اما این کشور در عراق نقش دارد علی رغم اینکه این نقش ضعیف است و مشابه نقش ایران نیست.  

به گفته او تهران با تمام وزن خود از زمان قبل از انتخابات پارلمانی و مشخصا از زمان تشکیل ائتلافات انتخاباتی تا زمان حاضر در پرونده عراق حضور دارد. او همچنین پیش‌بینی کرد با رسیدن سفیر جدید آمریکا به عراق یعنی الینا رومانوفسکی بالاخره تغییری در موضع آمریکا صورت گیرد.

منبع: العربی الجدید / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11