روسیه از جان اوکراین چه می خواهد؟

نویسنده ها: اوریسیا لوتسویچ (Orysia Lutsevych) / جان والاس (Jon Wallace)

دیپلماسی ایرانی: حرف اصلی: با وجود تحریم‌های اتحادیه اروپا و ایالات متحده، تلاش‌های دیپلماتیک هماهنگ و مقاومت شدید اوکراین، پوتین هیچ نشانه‌ای از تمایل به مذاکره برای پایان دادن به جنگ خود در اوکراین در دونباس نشان نمی‌دهد.

سؤال اصلی: درگیری های مسلحانه در کریمه و منطقه دونباس و اختلافات بر سر تامین گاز میان اوکراین و روسیه به چه شکل پیش خواهد رفت؟  

استدلال: منشأ درگیری کنونی بین دو کشور را می توان در آرزوی دیرینه روسیه برای کنترل پیرامون خود دانست که توسط ولادیمیر پوتین پس از به قدرت رسیدن در سال 2000 تجسم یافت. پس از آنکه تلاش های اوکراین برای ایجاد روابط سیاسی و تجاری نزدیک تر با اتحادیه اروپا آغاز شد روسیه با آرزوی جلوگیری از تبدیل شدن اوکراین دموکراتیک به بخشی از بازار اتحادیه اروپا، به اقداماتی چون تحریم های تجاری، ممنوعیت واردات کالاهای اوکراینی یا ترانزیت آنها از خاک خود به چین، فشار شدیدی بر یانوکوویچ اعمال کرد. همچنین امنیت اوکراین را تهدید کرد و به ناآرامی در شرق اوکراین و کریمه دامن زده است.

روسیه از اوکراین چه می خواهد؟

روسیه سه هدف اصلی دارد که همگی انگیزه های داخلی قوی دارند:

1.اوکراین یک سرزمین به عنوان "حوزه نفوذ" روسیه، به جای یک کشور مستقل در نظر گرفته شود.

2. پوتین می خواهد از ظهور یک سیستم حکومتی جایگزین و دموکراتیک در مرز روسیه جلوگیری کند.

3. سوم، پوتین از اوکراین استفاده می‌کند تا روایت گسترده‌تری را از روسیه به‌عنوان قلعه‌ای تحت محاصره غرب و نیاز به یک فرمانده کل قوا برای محافظت از «تمدن» خود، ارائه کند زیرا هرج و مرج در اوکراین را به عنوان بخشی از پروژه غربی برای تضعیف روسیه می داند.

اوکراینی‌ها کریمه را موضوعی می‌دانند که تنها در درازمدت قابل حل است، در حالی که روسیه استدلال می‌کند که کریمه همیشه روسی بوده و خود را از طریق رفراندوم روسی اعلام کرده است.

در مورد درگیری در دونباس، استراتژی اوکراین تمرکز بر دستیابی به یک آتش بس پایدار و همکاری با شرکای خود فرانسه و آلمان در فرمت نرماندی است تا دولت روسیه را وادار کند که حمایت از نیروهای نیابتی خود را متوقف کند و امکان ادغام مجدد و ایمن تدریجی منطقه به اوکراین را فراهم کند.

روابط اقتصادی دوجانبه بین روسیه و اوکراین در سال 2014 زمانی که اوکراین خرید گاز از روسیه را متوقف کرد و به خرید گاز از بازار آزاد اروپا، واردات از طریق مجارستان، لهستان و اسلوونی روی آورد و از تأسیسات ذخیره سازی گاز داخلی خود برای حفظ عرضه در طول دوره های پر تقاضا استفاده کرد، به نقطه عطفی رسید. روسیه دیگر نمی تواند تهدید به بستن شیرها برای اعمال فشار مستقیم از طریق انرژی کند.  اما ترانزیت گاز روسیه از سوی اوکراین به اروپا جزء لاینفک امنیت اوکراین است.

گاز همچنان از سراسر اوکراین از میادین روسیه به اتحادیه اروپا ترانزیت می کند، توافقی که تا سال 2024 ادامه دارد. به طور گسترده درک می شود که تا زمانی که این منبع انرژی حیاتی از اوکراین عبور کند، بعید است روسیه به طور مستقیم به اوکراین حمله کند و اتحادیه اروپا مجبور است میانجیگری کند. روسیه محاسبه می‌کند که با ساخت خطوط لوله دیگر در اطراف اوکراین، بهتر می‌تواند فشار بر دولت وارد کند و باعث شده است که  خطوط لوله جدید مانند Nordstream 1, Southstream, and Nordstream 2  را ایجاد کرده و از نوامبر 2021 در انتظار مجوز اروپا برای Nordstream 3   باشد.

به این ترتیب انرژی برای محروم کردن اوکراین از دارایی های استراتژیک خود و افزایش اهرم روسیه در داخل اتحادیه اروپا  مورد استفاده قرار می گیرد اروپا با سرمایه گذاری در نورد استریم3  مسیرها و منابع انرژی را در دست روسیه متمرکز می کند. این امر تحریم های خود علیه روسیه را که در واکنش به الحاق کریمه و جنگ در دونباس اعمال شده اند، تضعیف می کند  اتحادیه اروپا با صدور مجوز برای این خط لوله، از تجاوز روسیه به اوکراین حمایت می کند.

منبع: چتم هوس / ترجمه: نیلوفر جعفری، کارشناسی ارشد دیپلماسی و سازمان های بین المللی