امریکا با ایران به توافق نرسد چیزی تغییر نمی کند

نویسنده: فاطمه یاسین

دیپلماسی ایرانی: پس از خروج سریع آمریکا از افغانستان مشخص شد این کشور به اهدافش در حمله به این کشور دست نیافته است. جورج بوش پسر گمان کرد با بسیج نیروهای تفنگداران دریایی آمریکا در دو کشو خاورمیانه می‌تواند منطقه را از نظر ایدئولوژیکی، سیاسی و اجتماعی تغییر دهد، اما به نظر می‌رسد او از مداخله شوروی در افغانستان خوب درس نگرفته بود. مداخله ای که به رادیکالیسم اسلامی منجر شد. رادیکالیسمی که جهان از مهار یا کاهش شدت آن تا فرارسیدن یازده سپتامبر عاجز ماند و پس از آن بیست سال ورود نیروهای آمریکایی برای این کار کافی نبود.

حمله آمریکا به افغانستان و سپس عراق پیش از آغاز به نظر رسید که واکنشی شتابزده است و هزینه‌هایی بیشتر از دستاوردهای سیاسی‌اش خواهد داشت. پس از گذشت سال ها از حضور آمریکا در این کشور و تبدیل این حضور به عملیاتی پرهزینه این مسئله عملا ثابت شد.

جهان در طول این سالها شاهد ادامه حملات طالبان بود و استفاده از نیروی نظامی و اکتفا به آموزش پلیس و ارتش و انباشتن تسلیحات در تغییر معادله شکست خورد و دیدیم که آمریکا در آخر افغانستان را ترک کرد و به توافقی اکتفا کرد که زیر پا گذاشتن آن از سوی طالبان آسان خواهد بود.

رئیس جمهور بایدن که به اوضاع داخلی اهتمام دارد و دایره مسائل خارجی مورد توجه او به مسائل زیست محیطی جهانی و چین محدود می‌شود احتمالا متوجه شود که خروج از خاورمیانه به صورت کامل آن طور که رویای آن را در سر دارد دشوار است زیرا در این منطقه ثروت نفتی وجو دارد که جهان هنوز تشنه آن است و علی رغم کاهش اتکای آمریکا به آن اما نوسانات تجارت جهانی همچنان به وضعیت سیاسی این منطقه مرتبط است و آمریکا باید به حضور مادی و نظامی خود در آن ادامه دهد.

مسئله دیگر حضور ایران است. این کشور دردسری دیرینه برای امریکا و متحدانش به خصوص در منطقه است که آمریکا تمایل دارد حداقل آن را مهار کند. در واقع توافق باراک اوباما، رئیس جمهوری اسبق امریکا با ایران کافی نبود و رئیس جمهوری کنونی باید به توافقی اصلاح شده شامل موشک های دوربرد این کشور دست یابد و احتمالا حضور آمریکا در عراق و سوریه به دستیابی به توافقی کمک کند که مورد پذیرش کنگره و اسرائیل است. از این رو خروج آمریکا به زودی از خاورمیانه بعید است و نمی‌توان به صورت جدی به آن فکر کرد مگر بعد از امضای توافقی جدید و اجرایی کردن آن.

خروج آمریکا از افغانستان باعث نمی شود منطقه از فهرست توجهات آمریکا خارج شود و فقط جایگاه آن را تغییر می‌دهد. نیروهای آمریکایی همچنان به میزانی منطقی در مرزهای منطقه حضور دارند. افغانستان همچنان در تیررس نیروهای این کشور است.

مهمتر این که افغانستان در تیررس سیاست های این کشور است و آمریکا روابطی قوی با کشورهای نزدیک و دارای روابط محکم با طالبان  دارد که می‌توانند در کاهش رادیکالیسم این جنبش نقش ایفا کنند. این امر باعث می‌شود خزانه آمریکا متحمل هزینه سنگین نشود و جنگجویان این کشور را نیز بازمی‌گرداند. این مسئله همیشه به مثابه بار سیاسی سنگینی بود که اکنون بایدن آن را از دوش خود برمی‌دارد و تصویر بهتری به رای دهندگانش ارائه می‌دهد.

منبع: العربی الجدید/تحریریه دیپلماسی ایرانی/11