شکوفایی میلیونرهای ایرانی در میانه تحریم ها، کووید و انتخابات

نویسنده: آلی اِی. ویلیامز

دیپلماسی ایرانی: اگرچه ایران تحت تحریم های ایالات متحده است و از آسیب های همه گیری کووید 19 رنج می برد، اما شمار میلیونرها در این کشور افزایش قابل توجهی داشته. در سال 2020، شمار افراد با ارزش خالص بالا در ایران رشدی 21.6درصدی داشته که از میانگین 6.3 درصدی جهانی بالاتر بوده است. ثروت جمعی این میلیونرها به دلار هم رشدی 24.3درصدی داشته که رقم قابل توجهی است.

به گزارش روز 29 ژوئن گروه مشاوره کَپجِمینای، «ارزش تجارت بورس اوراق بهادار تهران بین ماه های مارس و ژوئیه در مقایسه با مدت زمان مشابه در سال قبل رشدی 625درصدی داشته است». برای مقایسه، ارزش شاخص سهام «اس.اند.پی.500» در همین بازه زمانی اندکی بیش از 16درصد سود کرده. بسیاری از طبقات ثروتمند و حرفه ای ایران پس از محدود شدن دسترسی به دارایی های بین المللی تحت تحریم ها، پول خود را وارد بازار سهام کردند. بازار صعودی سهام آنها را میلیونر کرد. به گفته کَپجِمینای، در حال حاضر 250هزار میلیونر ایرانی وجود دارد که بیشتر آنها ساکن این کشور هستند. دولت ایران با وارد کردن سرمایه به بورس اوراق بهادار تهران از بودجه عمومی، به این رونق میلیونرها کمک کرده است. دولت در سپتامبر سال گذشته 1درصد از دارایی های صندوق ثروت ملت (صندوق توسعه ملی) را به بازار سهام تزریق کرد و در ماه ژانویه هم از برنامه تزریق 25 تریلیون ریالی (حدود 595.2 میلیون دلار) به بازار بورس خبر داد.

ارزهای رمزنگار یکی دیگر از منابع مالی میلیونرهای جدید ایرانی به شمار می روند. قیمت پایین برق در ایران، یک فضای پر رونق برای استخراج بیت کوین ایجاد کرده است. اشتیاق به استخراج ارزهای رمزنگار آنقدری شدید بود که دولت در ماه می از ممنوعیت 4ماهه انجام این کار خبر داد چرا که استفاده بالا از منابع برق کشور برای استخراج ارزهای رمزنگار به خاموشی انجامیده بود.

یکی از استخراج کنندگان بیت کوین در ایران که خواست نامش فاش نشود، گفت سود این کار دیوانه کننده بالاست و او از استخراج بیت کوین درآمد بیشتری کسب می کند تا اینکه به وکالت بپردازد. کَپجِمینای در گزارش «ثروت جهانی» خود به این مساله اشاره کرده که حدود 72درصد شمار افراد با ارزش خالص بالا در ارزهای رمزنگار سرمایه گذاری کرده اند.

طبق برآوردهای کَپجِمینای، افزایش سریع شمار میلیونرها در ایران این کشور را به 14مین کشور ثروتمند جهان و ثروتمندترین در خاورمیانه تبدیل می کند. ایران اکنون حتی از بزرگ ترین رقیب خود در منطقه یعنی عربستان سعودی که با 210هزار میلیونر در رده 17 قرار دارد، ثروتمندتر شده است.

با این حال ، ثروت میلیونرهای ایران کاملا در تضاد با جمعیت فقیر و اقتصاد ضعیف آن قرار دارد. به گزارش شورای اسلامی کار، بیش از 60درصد جمعیت ایران به دلیل هزینه های زندگی در فقر نسبی زندگی می کنند. هیچ آمار رسمی دولتی درباره فقر وجود ندارد. قیمت اقلام روزمره به دنبال تصمیم دونالد ترامپ برای خروج از توافق هسته ای ایران در سال 2018، افزایش یافته است. نرخ 50درصدی تورم هم به افزایش بیشتر قیمت ها انجامیده و همه گیری کووید 19 که به ایران پیش از اروپا یا آمریکا آسیب وارد آورد، بر شدت بیکاری و فقر افزوده است.

خبرها درباره ثروتمندتر شدن ثروتمندان ایران می تواند مشکلاتی برای ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری منتخب ایران ایجاد کند. رئیسی از مذاکرات در حال انجام در وین درباره بازگشت ایران و ایالات متحده به انطباق با توافق هسته ای پشتیبانی می کند. اگر مذاکرات موفق باشند، می توانند به معنای لغو یا تسهیل تحریم ها تمام شوند که به نوبه خود، به معنای فراهم آمدن امکان بازگشت سرمایه گذاری های خارجی به کشوری است که اقتصاد متنوع آن می تواند به فقیر و غنی به طور یکسان سود برساند.

منبع: فوربز / تحریریه دیپلماسی ایرانی 34