تهران از تحریم های واشنگتن جان سالم به در می برد

دیپلماسی ایرانی: مقامات و تحلیلگران می گویند، ایران احتمالا از طوفان تحریم های نفتی ایالات متحده جان سالم به در می برد و اگرچه دچار رکود اقتصادی خواهد شد، اما باتوجه به افزایش قیمت نفت خام و اختلافات عمیق میان ایالات متحده و دیگر قدرت های بزرگ جهانی، این رکود به فروپاشی اقتصاد نخواهد انجامید. یک دیپلمات اروپایی که خواست نامش فاش نشود، گفت: «وضعیت ایران بهتر از سال های پیش از 2016 است به این دلیل که قیمت نفت بالاست و ایالات متحده این مرتبه منزوی شده است.»

ایران اوایل سال 2016 در پی توافق با قدرت های جهانی بر سر محدودسازی برنامه هسته ای خود، از چندین سال تحریم های بین المللی رهایی یافت. اما دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا در ماه مه با اعلام اینکه توافق هسته ای به نفع ایران تنظیم شده، ایالات متحده را از آن خارج کرد و از اعمال مجدد تحریم ها در دو مرحله خبر داد که تحریم های آسیب رسان نفتی و بانکی از 5 نوامبر اجرایی شدند. هدف ترامپ این است که ایران را به پذیرش محدودیت های بیشتر در ارتباط با برنامه هسته ای، متوقف کردن برنامه موشکی و کاهش حمایت ها از نیروهای منطقه ای در درگیری ها در یمن و سوریه وادار کند.

اما جبهه گسترده و متحد جهانی که پیشتر تحریم ها را علیه ایران اعمال و این کشور را به محدود سازی برنامه هسته ای وادار کرده بودند، از زمان روی کار آمدن ترامپ از هم پاشیده چراکه رئیس جمهوری آمریکا بر سر مسائل گوناگون از تجارت گرفته تا امینت با متحدان دیرینه درگیر می شود.

آلمان، فرانسه، بریتانیا، اتحادیه اروپا، روسیه و چین که دیگر طرف های توافق هسته ای هستند، ترامپ را در پی خروجش از توافق محکوم کرده اند. اتحادیه اروپا حتی در حال آماده سازی مکانیزمی است تا امکان پرداخت به ایران در برابر معاملات نفتی و دیگر معاملات را بدون دلار آمریکا فراهم آورد.

یک دیپلمات دیگر گفت: «دوره دشواری خواهد بود، اما اقتصاد ایران به دلایل مختلف آن را پشت سر خواهد گذاشت. از جمله این موارد، تحریم های آمریکا و اتحادیه اروپا علیه روسیه، مشکلات سیاسی و مالی عربستان سعودی و جنگ تجاری بین چین و ایالات متحده هستند.» نبود یک جبهه متحد جهانی و اقدامات اتحادیه اروپا برای دور زدن تحریم های ترامپ به تهران روحیه داده است.

آندرین سکلند، تحلیلگر راهبردها در موسسه فیتچ می گوید اگرچه فشارها احتمال به رکود اقتصادی ایران در سال آتی خواهد انجامید، اما ایران می تواند از طریق ادامه حجم کاهش یافته اما قابل توجه صادرات نفتی، از فروپاشی اقتصاد خود ممانعت کند: «تهران احتمالا میزان قابل توجهی از درآمد خود به ارز خارجی را حفظ خواهد کرد و این امر تهران را قادر می سازد تا به واردات کالاهای اساسی مورد نظر خود ادامه دهد و هزینه ها را پایین نگه دارد و در نتیجه، تورم را محدود کند.» صادرات نفت خام ایران در ماه اکتبر حدود 1.82 میلیون بشکه در روز برآورد شده است. چین، هند، کره جنوبی، ژاپن، ایتالیا، یونان، تایوان و ترکیه که سال گذشته در مجموع 80 درصد از نفت ایران را خریداری کرده اند، از تحریم ها معاف شده اند.

در همین حال صندوق بین المللی پول پیش بینی کرده اقتصاد ایران به دلیل کاهش درآمدهای نفتی تا پایان سال جاری میلادی 1.5 و در سال آتی 3.6 کوچک خواهد شد. بانک جهانی هم پیش بینی کرده نرخ تورم در ایران که در سال مالی 2017 و 2018 برابر با 9.6 درصد بوده، در 2018 و 19 به 23.8 درصد برسد و در 2019 و 2020 به 31.2 درصد افزایش بیابد.

تحریم ها سبب شده منابع مالی ایران کاهش و نرخ تورم و نرخ بیکاری در این کشور افزایش یابد و شرایط زندگی را برای ایرانی ها دشوار ساخته است. از ماه مه که ترامپ تصمیم خود مبنی به خروج از توافق هسته ای را اعلام کرد، قیمت نان، روغن خوراکی و سایر کالاهای اساسی افزایش و ارزش ریال به شدت کاهش یافت. کاهش ارزش ریال همچنین به افزایش قیمت بسیاری از کالاهای وارداتی منجر شده و فرصت های شغلی در بسیاری از کارخانه و کارگاه ها در پی تعطیلی آنها به دلیل کمبود مواد اولیه یا هزینه بالای واردات آنها از دست رفته است.

با این وجود، ایران همچنان در برابر تحریم ها مقاومت می کند و اگرچه مردم در شرایط دشواری به سر می برند، اما روحانیون و نهادهای امنیتی و تجارت های جهانی سعی دارند اقتصاد را سر پا نگه دارند.

منبع: ایندیپندنت آنلاین / تحریریه دیپلماسی ایرانی 34