لطفا جلوی خطرناکترین مرد خاورمیانه را بگیرید

نویسنده: سیمون تیسدال

دیپلماسی ایرانی: در منطقه ای که جنگ افروزان و ستمگران بسیاری دارد، کدام یک از همه خطرناکتر است؟ نه بشار اسد منزوی، نه محمدبن سلمان بی آبرو و نه حتی رجب طیب اردوغان زن ستیز بلکه بنیامین نتانیاهو که شایسته عنوان "مرد خطرناک" در منطقه خاورمیانه است: او به جنگ با ایران تهدید می کند، دستور حملات خرابکارانه می دهد، دانشمندان ارشد را ترور می کند، ابتکارهای بین الملی را مختل می سازد و با آمریکا، که متحد غیرقابل جایگزین کشور اوست، سرشاخ می شود.

اجماع خرد جمعی در اسرائیل این است که نتانیاهو، به عمد به تنش با ایران دامن می زند تا با ایجاد یک بحران امنیت ملی، سمت و سوی جریان سیاسی داخلی را به سود خود دگرش دهد و همچنین در گفت وگوهای ایران و آمریکا، سنگ اندازی کند.

جو بایدن هم با بریتانیا و اتحادیه اروپایی موافق است که بهترین راه برای کسب اطمینان از اینکه ایران بر سر حرفش در صلح آمیز بودن برنامه هسته ای می ماند، همان توافق 2015 یعنی برجام است. اما نتانیاهو به خوبی می داند که اگر یک جنگ به راه اندازد، چه بسا اروپایی ها هم مجبور شوند که آشکارا طرف اسرائیل را بگیرند و رویکرد شکننده کنونی شان برای ایجاد توازن دیپلماتیک را بشکنند؛ همان طور که هفته گذشته، فرانسه، آلمان و بریتانیا، افزایش سطح غنی سازی ایران را محکوم کردند اما حتی اشاره ای هم به خرابکاری در نطنز نداشتند.

ایران مجبور شد با اعلام افزایش سطح غنی سازی تا 60 درصد و نصب هزار سانتریفیوژ تازه، واکنش نشان دهد. واکنش ایران می توانست بدتر از این هم باشد اما رهبر معظم ایران، آیت الله خامنه ای، تندروها را نادیده گرفت و به مذاکره کنندگان ایران در وین دستور داد که از گفت وگوها کنار نکشند. حتی رهبر معظم ایران که دشمنی آشکار و صریحی با آمریکا دارد هم، متوجه تله ای شد که نتانیاهو کار گذاشته بود. در حال حاضر، امنیت اسراییل عملا به خویشتنداری ایران بسته است.

نتانیاهو با علنی ساختن نقش اسرادیل در عملیات و حملات علیه ایران، عمدا یک جنگ سایه را به جنگی آشکار تبدیل می کند تا این جنگ، سرکش تر و مهارناپذیرتر شود. این کار تاثیری منفی بر لبنان، سوریه و غزه خواهد داشت که شاهد جوشش ستیزهای نیابتی هستند و نیز می تواند روند پل زدن اسرائیل با کشورهای عربی خلیج فارس را نیز با پسرفت روبه رو کند. همچنین به تقویت تندروها در ایران بیانجامد. یعنی پیامدهای قطبی سازی نتانیاهو می تواند همه اسرائیلی ها را در خطر اندازد.

کردارهای نتانیاهو، یک هماوردی شخصی با بایدن هم هست. هیچ علاقه ای میان این دو وجود ندارد. آنها به شدت بر سر مسئله فلسطین با هم در اختلافند. بایدن به دوستان سعودی نتانیاهو اعتمادی ندارد. اهانت ها و توهین های نتانیاهو در زمان اوباما و همپیالگی بیش از حدش با دونالد ترامپ، رئیس جمهوری سابق امریکا و جمهوریخواهان را هم فراموش نکرده است. بایدن کسی نیست که به یک منازعه تازه در خاورمیانه کشیده شود.

فرد کاپلان، تحلیگر اسلیت می نویسد: "بایدن در بهترین موقعیت است تا نتانیاهو را در سه کنج قرار دهد. او از هر رئیس جمهوری دیگری در آمریکا از موقعیت مناسبتری برخوردار است تا روشن کند که منافع آمریکا را نمی توان زیرسایه راهبردهای سیاست داخلی یک نخست وزیر قرار داد حتی نخست وزیر اسرائیل."

چنین تحریکاتی یک هشدار است. نتانیاهو می گوید که کشورش به هیچ توافقی که دیگران، حتی بهترین دوستانش، با ایران برسند، پایبند نیست. اما اسرائیل نمی تواند برای همیشه از حسن نیت آمریکا سوء استفاده کند. تازه ترین ارزیابی اطلاعاتی آمریکا، به شکلی بنیادین با دیدگاه های نتانیاهو در تضاد است؛ این ارزیابی به هیچ شواهدی نرسیده است که ایران در پی ساخت یک بمب هسته ای باشد. هرچند ایرانِ تضعیف شده، زخمی، آشفته و بی سامان، دچار شکاف، کرونازده، درگیر فساد و دچار سوء مدیریت همچنان یک تهدید خواهد بود اما از منظر سیاسی، اکنون بنیامین نتانیاهو بزرگترین سرچشمه خطر است. اسرائیلی ها باید این سرچشمه را پیش از آنکه آسیب بیشتری وارد کند، بخشکانند.

منبع: گاردین / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11