احیای برجام و انتخابات ۱۴۰۰

نویسنده: پرستو بهرامی راد

دیپلماسی ایرانی: از زمان ورود جو بایدن به کاخ سفید به عنوان رئیس جمهوری آمریکا روند احیای برجام هر روز پیچیده تر از قبل می شود. با این حال به نظر می رسد این روند آهسته و پیوسته به سمت توافقی میان ایران و آمریکا برود.

اروپایی های امضا کننده برجام نیز سعی دارند که احیای برجام صورت بگیرد و تنش بین تهران و واشنگتن ادامه پیدا نکند. تا جایی که کشورهای اروپایی طرف برجام، پیش نویس قطعنامه انتقادی خود علیه ایران را در آژانس بین المللی انرژی اتمی پس گرفته اند. در واقع با این کار نشان دادند که به دنبال آرام کردن شرایط برای احیای برجام هستند.

آمریکایی ها سعی دارند قبل از بازگشت خود به برجام، ایران را مجاب به بازگشت به تعهدات برجامی خود بکنند؛ اما از آنجایی که دونالد ترامپ، رئیس جمهوری پیشین آمریکا از برجام خارج شد، ایران می خواهد اول واشنگتن به برجام بازگردد و به تحریم های علیه ایران پایان دهد. این دعوای به اصطلاح «اول تو» گره احیای برجام را کور کرده است.

در این بین شاهد واسطه گری اروپایی ها و حتی کشورهای منطقه در خصوص احیای برجام هستیم. قطر این روزها بیش از هر زمانی سعی دارد با قدرت بیشتری این میانجی گری را دنبال کند. البته در این بین به نظر نمی رسد واشنگتن عجله خاصی برای بازگشت به برجام داشته باشد؛ اما به دلیل شرایط داخلی آمریکا و روابط واشنگتن و پکن به نظر نمی رسد جو بایدن و خاورمیانه پر تنش بخواهد. 

اما سوال اصلی این است که آیا احیای برجام قبل از انتخابات 1400 روند بهبودی را طی می کند یا به بعد از انتخابات ریاست جمهوری موکل می شود؟

توافق بعد از انتخابات 1400؟

نوع برخورد کشورهای امضا کننده برجام و مخصوصاً آمریکای بعد از ترامپ نشان از این دارد که واشنگتن و دیگر اعضای قراداد برجام خواستار احیای این قرارداد هستند. با این حال این که این روند تا چه زمانی طول خواهد کشید، برای ایران از اهمیت زیادی برخوردار است.

تا به امروز آمریکا با موافقت به آزادسازی پول های ایران در کره جنوبی، ژاپن و عراق و  همچنین پس گرفتن درخواست مکانیسم ماشه را از سازمان ملل سعی داشته کمی از تنش های ایجاد شده بین ایران و آمریکا کاهش دهد. حتی این موضوع که وزیر دفاع آمریکا اعلام کرده حمله به عین‌الاسد را به موقع می دهند و در شرایط حال حاضر واکنشی نداده اند، همه نشان از این دارد که دولت بایدن خاورمیانه ای ناآرام نمی خواهد و به دنبال تنش با ایران نیست.

با این حال به نظر می رسد جو بایدن سعی دارد در خصوص پرونده برجام گام به گام قدم بردارد.  با این شرایط و گره کوری که تا امروز در پرونده احیای برجام بوجود آمده است، بی شک روند احیای برجام تا قبل از انتخابات ریاست جمهوری 1400 به نتیجه قطعی نخواهد رسید. بر همین اساس سیاست خارجی و احیای برجام بی شک از مسائل مهم و کلیدی نامزدهای انتخابات ریاست 1400 خواهد بود.