هدف از ترور فخری زاده ضربه به دیپلماسی بود

نویسنده: الکساندر بلوف

دیپلماسی ایرانی: احتمال دارد، ترور محسن فخری زاده نه فقط اهداف اصلی اش را به همراه نداشته باشد، بلکه غیر سازنده نیز شود، زیرا می تواند، به کاتالیزوری برای متقاعده شدن سیاستمداران تهران به ضرورت داشتن قوه راهبردی بازدارنده از راه تولید سلاح هسته ای تبدیل شود.

در پی ترور محسن فخری زاده، مقالات بسیاری در رسانه های گروهی منتشر شده است. او شخصیت بسیار مهمی در حکومت ایران بود. فخری زاده همچنین تا سال 2004 شخصیت مهم و اصلی در فعالیت ساخت موشک بود. او در سایه نقشش در برنامه سری «عماد» در اوایل سال های 2000 به شخصیت جالب برای آن دست از افرادی تبدیل شد که تلاش می کنند، به روند برنامه هسته ای ایران پی ببرند. نقشی که فخری زاده در میان زبدگان دفاعی ایران ایفا می کرد، باعث شد تا پرسش هایی پیرامون ماهیت تحقیقات وی مطرح شود.

فخری زاده معاون وزیر دفاع و فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بود. این سمت ها باعث شد تا او اختیارات بسیاری را مانند سردار قاسم سلیمانی برعهده داشته باشد. از این رو، تعجب آور نیست که اسرائیل را مقصر اصلی در ترور فخری زاده می دانند. تل آویو از تجربه، امکانات و انگیزه های قابل توجهی برای ترور فخری زاده برخوردار است. این احتمال نیز مطرح است که امریکا چراغ سبز به اسرائیل برای ترور فخری زاده نشان داده باشد.

باید خاطر نشان کرد که برخی تفاوت ها میان سطح ظرافت در ترور فخری زاده و دیگر دانشمندان هسته ای مطرح است و می توان گفت که شیوه ترور فخری زاده متفاوت تر بوده است. در ترورهای قبلی، یک یا دو نفر شرکت داشتند که ماده منفجره را به خودروی قربانیان می چسباندند و یا از فاصله بسیار کم فرد قربانی را هدف شلیک قرار می دادند. اما، در ترور فخری زاده، چند نفر شرکت داشته اند و در ابتدا، خودروی جلویی منفجر شده و سپس، فخری زاده پس از خروج از خودرو از فاصله زیادی مورد شلیک قرار می گیرد.

ترور فخری زاده از ماهیت نمادینی برخوردار است. او شخصیت اول در برنامه هسته ای ایران بود. این ترور دقیقا زمانی اتفاق افتاد که انتقال دولت در امریکا در جریان است و از ازسرگیری توافق هسته ای سخن در میان است. به احتمال بسیار زیاد دیدار مایک پومپئو، وزیر امور خارجه ایالات متحده با بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل و محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی در روز 22 ماه نوامبر اتفاقی نبوده است.

اثبات و شواهدی مبنی بر فعالیت ایران در راستای ساخت بمب هسته ای وجود ندارد. ترور فخری زاده اقدام سیاسی بشمار می رود که مانع از پیشرفت برنامه هسته ای ایران نمی شود. اگرچه، برخی معتقدند که فخری زاده نقش اصلی را در فعالیت هسته ای ایران ایفا می کرده، اما باید گفت که برنامه هسته ای فقط متعلق به یک نفر نیست. هدف از این ترور، خدشه وارد کردن به دیپلماسی بوده است و نه ممانعت از پیشرفت برنامه هسته ای ایران.

این احتمال مطرح است که هدف از ترور فخری زاده، از میان بردن شانس ها برای ازسرگیری همکاری ها با ایران در زمینه برنامه هسته ای و ازسرگیری مشارکت امریکا در برجام بوده باشد.

منبع: رگنیوم روسیه / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11