اسرائیل با سد «النهضه» محاصره امنیتی مصر را تکمیل کرد

نویسنده: محمد الشبراوی

دیپلماسی ایرانی: سیطره بر آب رودخانه نیل، در رأس اهداف قدرت هایی بوده که درصدد محاصره مصر و بی ثبات و ناامن کردن آن و سیطره بر مصر به عنوان دروازه سیطره بر منطقه کشورهای عربی بوده اند. در رأس این قدرت ها، اسرائیل و حامی آن ایالات متحده آمریکا هستند که اسیر اهداف اسرائیل شده است.

مسئله آب همیشه یکی از ارکان راهبرد اسرائیل و سیاست های آن در خصوص کشورهای حوزه نیل و آفریقا به ویژه اتیوپی بوده است. اسرائیل سیطره بر منابع آب کشورهای عربی را بخشی از امنیت ملی خود و یکی از ابزارها برای تحقق هدف بزرگ خود یعنی برپایی «اسرائیل بزرگ» از نیل تا فرات می داند.

یکی از اصول ثابت امنیت ملی مصر و یکی از ارکان اصلی دکترین راهبردی مصر این بوده است که باید با هر چیز که دسترسی مصر به آب نیل را کاهش دهد یا متوقف کند، با شدیدترین شکل برخورد کرد. ظاهرا این حساسیت در امضای توافقنامه اصولی درباره سد النهضه (رنسانس) در سال 2015 رعایت نشد و به این ترتیب راه به روی اتیوپی باز شد تا با جدیت به احداث این سد ادامه دهد که برای امنیت آبی مصر فاجعه بار محسوب می شود.

حضور اسرائیل در آفریقا و دیگر کشورهای پیرامون منطقه عربی بر اساس دکترین امنیت اسرائیل صورت می گیرد که دیوید بن گورین آن را تحت عنوان «هم پیمانی پیرامونی» معرفی کرد. محور این سیاست را محاصره امنیت ملی مصر و دیگر کشورهای عربی از طریق برقراری روابط نزدیک با کشورهای پیرامون منطقه عربی و شکستن انزوای سیاسی اسرائیل تشکیل می دهد.

اتیوپی زمانی که ساخت سد النهضه را آغاز کرد، آن را با ویژگی های سد احداثی در کشوری که آبریزگاه رودخانه است نه کشوری که سرچشمه یا گذرگاه رودخانه، طراحی کرد. این مسئله نشان می دهد اهدافی که در پشت احداث این سد قرار دارد برخلاف ادعای اتیوپی، فراتر از اهداف توسعه ای است بلکه اهدافی سیاسی در پشت آن نهفته است. به این ترتیب اتیوپی به مرکز ثقل سیاسی در قاره آفریقا و تهدیدی برای امنیت ملی مصر تبدیل می شود. اتیوپی در این مسیر از حمایت جدی اسرائیل که همواره به دنبال فشردن گلوی مصر و کنترل آن بوده، برخوردار است.

مصر اکنون در تنگناست و جایگاه سیاسی و تاثیر منطقه ای آن به شدت کاهش یافته و دولتمردان آن به اسرائیل متمایل شده اند. همچنین رویکرد راهبردی کشورهای عربی حامی مصر به سمت اسرائیل، این خطر را برای مصر به وجود آورده است که به گروگان اهداف و جاه طلبی های کشورهای عربی حامی خود تبدیل شود که داوطلبانه اسیر اهداف اسرائیل و آمریکا شده اند. این کشورهای عربی از حامیان بزرگ اتیوپی و احداث سد النهضه هم هستند و در حمایت از حقوق تاریخی مصر از آب نیل، گامی برنداشته اند.

روشن است که تلاش های مصر برای حل دیپلماتیک بحران سد النهضه به پایان خط رسیده و احتمال برخورد نظامی افزایش یافته است. شاید یک اقدام نظامی از سوی مصر، راه نجاتی برای آینده مصر و مردم آن و راهی برای به شکست کشاندن توطئه های اسرائیلی و صهیونیسم در حوزه نیل باشد که موجب احیای ابهت مصر خواهد شد.

منبع: عربی 21 / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11