دیپلماسی در جهان مثلثی است نه صفر و صدی

نویسنده: محمد حسین ادیب، اقتصاددان و استاد دانشگاه

دیپلماسی ایرانی: در دوران جنگ سرد (جهان قبل از سال ۱۹۹۰ )، سه قدرت رقیب وجود داشت؛ ایالات متحده آمریکا، شوروی و چین که هر سه با هم دشمن بودند.

هنری کیسینجر، وزیر امور خارجه آمریکا در آن دوران می نویسد سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا مثلثی است یعنی با وجودی که دشمن شوروی و چین است اما شاید به چین و شوروی نزدیک تر باشد تا چین و شوروی به هم.

اکنون سیاست خارجی روسیه در خاورمیانه مثلثی است که سه قدرت منطقه ای در خاورمیانه است؛ ایران، اسرائیل و عربستان سعودی. کشور روسیه تلاش می کند به ایران، اسرائیل و عربستان نزدیک تر باشد تا این سه دولت به یکدیگر.

سیاست انگلیس در خاورمیانه مثلثی است تلاش دارد به ایران، عربستان و اسرائیل نزدیک تر باشد تا این سه دولت به یکدیگر.

به صورت عجیب امارات متحده عربی هم به صورت ضعیف تر دیپلماسی مثلثی دارد.

فضای حاکم بر تلگرام در تحلیل سیاست، به چهل سال قبل تعلق دارد، هنوز تصور می کند که سیاست صفر و یکی است و نه مثلثی، یعنی اگر امارات دوست عربستان سعودی است پس باید به همین نسبت دشمن ایران باشد و وقتی امارات تلاش می کند نشان دهد دوستی با عربستان به معنای دشمنی با ایران نیست، در تحلیل دچار اشکال می شوند.

در فضای تلگرام و در تفکر سیاسی کسانی که از دوران شاه به خارج مهاجرت کرده اند، تفکر سیاسی صفر و یکی است؛ یعنی اگر آمریکا دشمن ایران است پس دوست عربستان است در حالی که اصلا اینگونه نیست، آمریکا گونه ای دیپلماسی مثلثی خاص خود را دارد.

تفکر بنجل سیاسی حاکم بر فضای تلگرام که به شدت صفر و یکی است، بر اساس این گونه تحلیل از سیاست، دست به پیش بینی نرخ ارز می زند و وقتی پیش بینی صفر و یکی از سیاست غلط از آب درآمد، واکنش های هیجانی در نرخ ارز نشان می دهد.

عده ای در فضای تلگرام با گفتن اینکه اوضاع این قدر که می گویند بد نیست بلکه بدتر از این است، ابتدا برای مطالب خود مشروعیت ایجاد می کنند و سپس تفکرهای صفر و یکی خود از سیاست را به خورد مردم می دهند و در گام سوم که تصور می کنند دیگر چیزی نیست که ندانند به پیش بینی نرخ ارز در یک سطر می پردازند.