حمله به تاسیسات نفتی عربستان و زبانه کشیدن شعله های تنش در منطقه

نویسندگان: اندرو انگلند (Andrew England)، نغمه بزرگمهر، سیمون کئر (Someon Kerr)

دیپلماسی ایرانی: حمله اخیر به تاسیسات نفتی عربستان سعودی نگرانی ها بابت خطر رویارویی منطقه ای بین آمریکا و متحدان عربی آن با تهران را افزایش داده است. امیل هوکایم (Emile Hokayem)، کارشناس مسائل خاورمیانه در موسسه بین المللی مطالعات راهبردی (IISS)، با جدی دانستن تنش اخیر، می گوید: «این (حملات) قابلیت های هدف گیری حوثی ها را بهتر نشان می دهد و بیانگر این است که آنها راهبردی فکر می کنند، دو هدف را همزمان مورد حمله قرار می دهند و به آنچه برای عربستان سعودی بیش از همه اهمیت دارد – یعنی زیرساخت معتبر این کشور برای صادرات نفت – آسیب می زنند.»

از زمان شروع راهبرد "فشار حداکثری" از سوی دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده امریکا علیه ایران، بسیاری از تحلیلگران و دیپلمات ها نسبت به پاسخ غیرمستقیم تهران از طریق گروه های شبه نظامی منطقه ای هشدار داده اند. آنها می گویند این تاکتیکی است که به تهران قابلیت انکار باورپذیر را می دهد و مزیت دور نگه داشتن آتش تنش ها از مرزهای جمهوری اسلامی را دارد.

هوکایم می گوید: «حوثی ها دلایل خود را برای حمله دارند، اما ایران احتمالا دومین ذینفع بدیهی این حملات است.»

تهران بارها هشدار داده که اگر تحریم های آمریکا مانع صادرات نفت ایران شود این کشور نیز در جریان صادرات نفت و پتروشیمی از سراسر منطقه اختلال ایجاد خواهد کرد. پیام ایران روشن است: «متحدان عربی آمریکا به ویژه عربستان سعودی و امارات نیز باید هزینه دشمنی دولت ترامپ با جمهوری اسلامی ایران را بپردازند.»

تصاویر ماهواره ای و داده های اطلاعاتی حاکی از آن است که خسارت یورش اخیر با حملات پیشین یمن علیه عربستان تفاوت دارد. ریاض و واشنگتن این یورش را به عنوان بخشی از مبارزه گسترده تر با ایران می بینند. به گفته تحلیلگران رابطه ایران با حوثی ها بیش از آنکه رابطه ای ایدئولوژیک باشد، فرصت طلبانه است.

ایران در ماه های اخیر حمایت خود از شورشیان یمن را آشکارتر کرده که دیدار سفیر تازه منصوب شده حوثی ها در تهران با آیت الله خامنه ای، رهبر ایران، از جمله نشانه های آن است. حسین شیخ الاسلام، دیپلمات ارشد پیشین ایرانی، امسال در گفت وگو با فایننشال تایمز ضمن بیان این که ایران به یمن موشک ارسال نمی کند. گفته بود: «اگر فکر می کنید تخصصی که اکنون در یمن وجود دارد از ایران آمده، حدس شما درست است.»

سعودی ها تا کنون درباره حملات اخیر اتهامی را علیه ایران مطرح نکرده اند. مقامات سعودی می گویند گرچه طرفدار فشار حداکثری آمریکا هستند اما می خواهند از هر گونه تنش بیشتر با ایران پرهیز کنند. پادشاه عربستان سعودی به ترامپ گفته کشورش می تواند با این حملات تروریستی مقابله کند.

این حملات می تواند بار دیگر هدف نهایی ترامپ از راهبرد "فشار حداکثری" را زیر سوال ببرد. هوکایم می گوید: «عدم پاسخگویی ایالات متحده می تواند شرکای منطقه ای را دلسرد کند و شکاف (بین آمریکا و متحدانش) زمانی اتفاق می افتد که مردم در ریاض، ابوظبی یا سایر مناطق فکر کنند که آمریکایی ها نمی خواهند هزینه واقعی (اتحاد با کشورها) را پرداخت کنند.»

یک تحلیلگر سعودی گفت این حملات می تواند به عنوان بیدارباشی برای جامعه بین المللی باشد. وی مدعی می شود: «این می تواند نشان بدهد که آنچه عربستان می گوید درست است و حوثی ها عروسک خیمه شب بازی و دست نشانده ایران هستند. زمانی که قیمت نفت به تدریج افزایش یابد، مردم این حقیقت را خواهند فهمید.»

منبع: فایننشال تایمز / تحریریه دیپلماسی ایرانی