نکاتی درباره یورش معترضان به برهم صالح

دیپلماسی ایرانی: سفر برهم صالح به موصل برای ابراز هم دردی با اهالی این شهر در پی حادثه واژگونی کشتی تفریحی با حاشیه هایی همراه شد. از جمله در جریان حضور برهم صالح در میان مردم عده ای با سر دادن شعارهایی در راستای اعتراض به وجود فساد در کشور به او یورش بردند و با این کار به دولت عراق اعتراض کردند. 

منطقا نمی توان دلیلی برای این یورش آورد، چرا که نه مدرکی دال بر داشتن پرونده فساد علیه برهم صالح منتشر شده و نه عموم رسانه ها پرونده ای علیه او در این زمینه منتشر کرده اند، در عین حالی که او تازه به کرسی ریاست جمهوری نشسته و انتظار معجزه داشتن از دولتی که تنها شش ماه است قدرت را در دست گرفته، دور از منطق است. وانگهی جایگاه رئیس جمهوری در عراق بعد از سقوط صدام حسین، به گونه ای تعریف شده که رئیس جمهور اختیارات اجرایی ندارد و عموم این اختیاراتِ مرتبط با امور اجرایی در اختیار نخست وزیر است. بنابراین تنها دلیلی که می تواند این یورش را توجیه پذیر کند، خشم و عصبانیت مردم از حادثه پیش آمده است که از لحاظ روانی مردم داغ دیده موصل را تحت تاثیر قرار داده است. و البته مساله فساد مساله ای است که نه تنها مردم موصل بلکه همه مردم عراق با طوایف گوناگون آن اعم از کُرد و سنی و شیعه و مسیحی و ایزدی از آن رنج می برند و به انحای مختلف نسبت به آن معترض بوده اند. فساد در عراق مانند هر کشوری که در آن فساد وجود دارد، ارکان کشور را در تمامی سطوح تحت تاثیر قرار داده و به آن آسیب زده و به مردم هزینه تحمیل کرده است. برهم صالح در جایی در میان مردم موصل خود پلاکارد یکی از معترضین را که روی آن "نه به فساد" نوشته شده بود برداشت تا با این حرکت نمادین ثابت کند که خود نیز در صف مخالفان با فساد است و به مبارزه با آن اعتقاد دارد. 

ناگفته نماند در این شش ماهه دولت نوپای عادل عبدالمهدی که برهم صالح نیز رئیس جمهور آن است، به گفته خود مقامات عراقی، اقدامات در خور توجهی در جهت مبارزه با فساد انجام شده است. 

اما در این جا یک نکته انتقادی نیز وجود دارد. در طول تاریخ عراق هیچ گاه سابقه نداشته که مردم در اعتراض هایشان شخص رئیس جمهور را مورد انتقاد قرار دهند یا حتی به او یورش ببرند و فیلم این یورش را هم منتشر کنند و این فیلم را دست به دست بچرخانند بدون این که از سوی نهاد امنیتی یا سیاسی یا طرفداران یک جریان یا حزب آسیبی به کسی وارد شود یا فردی در عقوبت این کار مورد اذیت و آزار قرار بگیرد. البته که این اتفاق از دستاوردهای مهم دموکراسی در عراق رنج دیده است که در خور تقدیر و ستایش است. اما اهالی موصل خوب می دانند تا همین یک سال پیش به واسطه حضور گروه های تروریستی داعشی که در حقیقت بسیاری از اعضای آنها بعثی های زخم خورده ای بودند که انتقام از دست رفتن قدرت را از مردم می گرفتند، جرات نفس کشیدن نداشتند در حالی که ناموس و جان و مالشان را به تاراج می بردند. یا در زمان صدام حسین، دیکتاتور مخلوع عراق، هیچ گاه مردمان این شهرها اعتراضی نسبت به رفتارهای نژادپرستانه، خشن و سرکوبگرانه حکومت وقت نمی کردند. 

اهالی شمال غرب و غرب عراق از جمله اعراب اهل تسنن، همچنان بسیاری از مسائل را از عینک طایفه ای و نژادی می بینند. آنها همچنان نسبت به دیگران از جمله کردها نگاه تبعیض آمیز دارند و با وجود جان فشانی هایی که برای نجات آنها از دست تروریست ها داشته اند، همچنان با آنها تبعیض آمیز برخورد می کنند، حتی اگر آن شهروند کُرد، فرد برجسته ای چون رئیس جمهوری عراق باشد.

اعتراض حق مردم است. در جوامع دموکراتیک در تمامی کشورهای جهان معترضین حق دارند فارغ از هر دیدگاهی نسبت به مقامات حاکم بر کشورشان اعتراض کنند اما پرسشی که مطرح می شود این است که اگر جای برهم صالح یک سنی عرب بود نیز با او چنین رفتاری می شد؟!