آثار داعشی که هنوز آزار می دهند

دیپلماسی ایرانی: با گذشت پنج سال از شکست داعش، عراقی‌ها همچنان هزینه فیزیکی و مادی سلاح‌های انفجاری مورد استفاده در مناطق شهری را می‌پردازند. برای درک ضرورت حفاظت از غیرنظامیان، در عراق و جاهای دیگر، در برابر بمباران، به ملاقات آنها رفتیم.

پس از چهار دهه جنگ، عراق یکی از آلوده ترین کشورهای جهان است. بقایای مواد منفجره در بین جنگ‌ها پاک نشده اند و حتی پنج سال پس از جنگ با داعش، باتری های بمب های دست ساز، مواد انفجاری دست ساز هنوز فعال هستند!

بمب های دست ساز تنها دشمن مین روب ها نیستند. همچنان مهمات بلژیک، ایتالیا یا امریکا از بمباران علیه داعش پیدا می شوند که منفجر نشده اند. این آلودگی زدایی باید تسریع شود، زیرا داعش همچنان در منطقه فعال است و به کشتار چوپانان و اعضای نیروهای امنیتی ادامه می دهد.

مقیاس این کار با توجه به منابع فنی و انسانی بسیار دلهره آور است. در این کشور، حدود 3هزار و 225 کیلومتر مربع از زمین هنوز مواد منفجره را در خود جای داده که تهدیدی مرگبار برای 8.5 میلیون نفراست. یوسف و تیمش 132 هزار متر مربع را در سال 2021 برای ساکنان منطقه پاکسازی کردند و به آنها بازگرداندند.

ریم، مادر سه فرزند، می گوید: «بسیاری از خانه ها در بمباران  ویران شده اند و بسیاری از آنها هنوز مملو از مواد منفجره داعش یا مهمات منفجر نشده هستند و کودکان می روند و در این خانه ها بازی می کنند. در  این جا همه افراد کم و بیش نزدیکی را می شناسند که با این ماشین های مرگ مجروح یا کشته شده اند. آخرین فردی که شکسته شد 11 ساله بود.»

زندگی در غرب موصل از سر گرفته شده است. اما جنگ هنوز در گوشه و کنار قابل مشاهده است. مسجد النوری که ابوبکر البغدادی چهارم ژوئیه 2014 «خلافت» داعش  را اعلام کرد و سه سال بعد ویران شد، در حال بازسازی است. اما اطراف آن به طور کامل پاکسازی نشده است. کارگری در خرابه های مجاور هشدار می دهد: «مراقب باشید، مسیر اصلی را ترک نکنید».

بر اساس گزارش سازمان ملل، شصت و پنج درصد خانه ها و ساختمان های موصل در اثر بمب های ائتلاف آسیب دیده اند. جمعیت و زیرساخت‌های عمرانی باید در فهرست «قربانیان جانبی» ثبت شوند.

الهال، مکانیک 65 ساله سابق، هنوز نمی‌داند که چگونه از همسر، پسر، خانه و پای چپش محروم شد. او به یاد می آورد: «در حال باغبانی و آبیاری باغ سبزی خود بودم که این اتفاق افتاد. انفجار ناشی از انفجار من را چند متری از خانه پرت کرد.» خاطراتش مبهم است. او یک چشم خود را از دست می دهد، از ناحیه دست دچار سوختگی شدید می شود. اکنون الهال مستمری دریافت می کند و از مراقبت های توانبخشی ارائه شده توسط هندیکپ بین المللی بهره می برد. اما به علت دیابت  نمی تواند پروتز بزند.

احمد که در 25 سالگی می گوید تمام امیدش را از دست داده است. زندگی او در ژانویه 2017 تغییر کرد. او می گوید: «من با دو پسرعمویم  تازه خانه ام را ترک کردم تا بنزین بگیرم. یک تک تیرانداز داعش که در مسجد مستقر شده بود به مین بزرگی شلیک کرد که منفجر شد.» پسر عموی 16 ساله اش کشته شد، دیگری که 27 ساله بود، ترکش دریافت کرد. احمد به 15 متری پرتاب شد. فوراً متوجه شد که پایش پاره شده است. به بیمارستان اربیل منتقل شد. از شش نفری که در آمبولانس بودند، فقط او زنده ماند.

منبع: لاکروا (ایتالیا) / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11