خلاء امنیتی در عراق و سوریه به کام داعش

 نویسنده: اسامه الشریف

دیپلماسی ایرانی: همزمان با بحران شیوع بیماری عالمگیر کرونا، نشانه هایی از ظهور هولناک دوباره داعش به ویژه در مناطق بیابانی سوریه و عراق به چشم می خورد. هفته گذشته، مصطفی الکاظمی، نخست وزیر جدید عراق اعلام کرد که نیروهای این کشور توانسته اند عملیات گسترده داعش را خنثی و یکی از سرگردگان اصلی این گروه به نام عبدالناصر قارداش را که گفته می شود جانشین ابوبکر البغدادی شده است، دستگیر کنند. البغدادی در اکتبر سال گذشته در استان ادلب سوریه توسط نیروهای آمریکایی کشته شد.

گفته می شود که گروه های پراکنده ای از داعش به ویژه در ماه مبارک رمضان در عراق فعال شده و در هفته های اخیر به چندین هدف نظامی و غیر نظامی در غرب و مرکز عراق حمله کرده اند. ژنرال تحسین الخفاجی، فرمانده عملیات مشترک نظامی عراق گفت حملات عوامل داعش به علت اختصاص یافتن منابع و امکانات دولت به مبارزه با کرونا، افزایش یافته است.

اوضاع در سوریه از عراق هم خطرناک تر است. داعش تا کنون مسئولت چندین حمله به گروه های شبه نظامی وابسته به دولت بشار اسد و نیروهای مخالف دولت دمشق  را بر عهده گرفته است. گروه ناظر بر تحولات سوریه اعلام کرد در خلال چند هفته گذشته حد اقل 60 نفر از نیروهای دولتی سوریه در حمص و دیر زور کشته شده اند و داعش مسئولیت چندین حمله را بر عهده گرفته است. روز جمعه گذشته فرماندهی مرکزی ارتش آمریکا اعلام کرد در حمله هوایی به دیرالزور دو نفر از سرکردگان داعش کشته شدند.

عراق در سال 2017 پیروزی بر داعش را اعلام کرد اما کشمکش های سیاسی، دخالت های ایران در امور داخلی این کشور و نقش بحث انگیز نیروی های بسیج مردمی هوادار ایران، مانع از آن شد که نیروی های عراقی بتوانند صدها نفر از اعضای در حال فرار داعش را بازداشت کند.

تنش بین ایران و آمریکا، به ویژه در پی ترور قاسم سلیمانی باعث شده است که اعضای داعش بتوانند گروه بندی کنند و حملات تروریستی به راه اندازند. تردیدی وجود ندارد که داعش نیز همانند القاعد تاکتیک های خود را تغییر داده و خود را با واقعیت های جدید ژئوپولیتیک سازگار ساخته است.

با توجه به دستور کار متقاوت روسیه، ترکیه، آمریکا و ایران در سوریه و آشفتگی های اقتصادی و سیاسی در عراق  که این کشور را فلج ساخته است، شبه نظامیان داعش از فرصت حداکثر استفاده را می کنند.

آنچه نگران کننده است این است که ایدئولوژی اهریمنی که داعش تبلیغ می کند همچنان داوطلبانی را در سطوح مختلف به این گروه جذب می کند. پیدا نشدن راه حل سیاسی برای بحران سوریه به تشدید فاجعه انسانی در این کشور انجامیده و به داعش این امکان را داده است تا به جذب نیرو مبادرت کند.

حکومت ناکارآمد و فرقه گرای عراق نیز نتوانسته است به فساد مالی و درگیری های قومی و فرقه ای در این کشور پایان دهد در نتیجه زمینه برای دخالت خارجیان در عراق فراهم است. افزون براین، ائتلاف بین المللی که علیه داعش شکل گرفته بود به علل مختلف از هم گسیخته است. عراقی ها خواستار خروج نیروهای آمریکایی و متحدان عضو ناتو واشنگتن از کشور خود هستند و در ضمن از تهران نیز می خواهند تا از دخالت در امور داخلی کشورشان خودداری کند.

حتی با پایان یافتن کرونا نیز منطقه خاورمیانه همچنان از جنگ های داخی، دخالت خارجی و درگیری های فرقه ای رنج خواهد برد، عواملی که به بی ثباتی، بی عدالتی و پیامدهای افراطی خواهد انجامید.

با اینکه داعش دیگر هرگز نخواهد توانست موفقیت های گذشته و جنایت علیه بشریت را تکرار کند اما دولت ها نباید از شکل گیروی دو باره این گروه غافل بمانند چون نادیده گرفتن تحرکات داعش در این مقطع زمامی، ممکن است فاجعه بار باشد.

منبع: عرب نیوز / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11