آیا روحانی تمام شده است؟

نویسنده: صادق ملکی، کارشناس و تحلیلگر ارشد سیاسی

دیپلماسی ایرانی: در ایام و ضرروت روزهای  همدلی، نالیدن از دوست دشوار و به نوعی خودزنی است. اما نگفتن و سکوت نیز شاید فرصت اندک اصلاح را به قربانگاه مصلحت ببرد. ترامپ گفته بود از برجام خارج می شود و شد. آقای روحانی، می دانیم که شما معادل همه نظام نیستید، با این وجود عملکرد دولت شما در مواجهه با این اقدام و... در این ماه های بحرانی چه خروجی جز افزایش نگرانی مردم و دامنه بحران داشته است. دولت شما قرار بود در سیاست داخلی و خارجی تبلور تدبیر و امید  و مظهر عقلانیت و نمود برخورد با رانت ها و... شود نه شریک رانت هایی که سبب شده است ایران امروز با جدی ترین سقوط ارزش پول خود مواجهه شده و سخت ترین شرایط برای کشور ایجاد شود.

در بن بست انتخاب، ما خطا کردیم. اعتراف به اشتباه تلخ است و سخت. سخت تر از آن اعتراف، دادن فرصت  به رقبای انتخاباتی است که احساس کنند در کارزار انتخاباتی، راه آنان صیحیح و راه منتهی به انتخاب روحانی، غلط بوده است.

آقای روحانی آنانی که در گذشته از خاتمی عبور کردند، از امید به آینده عبور نکردند. اما بدانید عبور از شما می تواند سبب عبور از امید شود.

روحانی بر خلاف هاشمی نشان داد که مرد روزهای سخت نیست. هرچند که تجربه سیاسی و امنیتی او باید بیش از همه، وی را مرد دوران بحران می کرد.

روحانی پس از مدت ها غیبت و سکوت، در حالی که جامعه نگران اوضاع ناشی ازخروج امریکا از برجام و بازگشت تحریم ها بود، در حالی بر پرده تصویر ظاهر شد که چیزی برای گفتن نداشت.

به نظر می رسد روحانی تمام شده است. در وضعیت بغرنج ایران که حل معظلات متنوع و متعدد آن به اعجاز نیاز دارد از این روحانی نه تنها نباید انتظار معجزه داشت، بلکه از روحانی به تصویر کشیده شده حتی  نمی توان انتظار مدیریت مناسب  بحران پیش رو را داشت.

روحانی در واکنش به پرسش مجلس گفته است نمایندگان حق دارند از او سئوال کنند و او نیز حق دارد به مردم حقایقی را بگوید. آقای روحانی این حقایق چرا باید در گرو سئوال مجلس باشد. آقای رئیس جمهور گروکشی متقابل شما و مجلس برای سکوت دو طرف، آیا قربانی ای جز مردم و منافع کشور خواهد داشت؟ کاش هم مجلس سئوال کند و هم روحانی  سخن بگوید. شاید استیضاح و نمایش ربیعی در مجلس، در تکرار و وسعتی بزرگتررخ داده و بتواند ایران را به سوی اصلاحاتی ساختاری و سیستمی هدایت کند.

می توان به کارگیری ادبیات تهدید و سکوت، تداوم خطبه و گفتار درمانی و عدم قطعیت در تصمیم به هنگام را نشانه تمام شدن روحانی دانسته و شاید نه تنها باید از او عبور کرد بلکه باید برای خداحافظی از وی آماده بود. عذرخواهی خاتمی در این چارچوپ قابل تعمق است.

تردیدی نیست که با تمام شدن نان برجام و آغاز نان تحریم، سال های پیش رو سال های بسیار دشواری باشد که نیاز به مجموعه مردان و مدیرانی دارد که مبرا از خطای محاسباتی و سیاست گذاری بوده و با درک راهبردی فقط و فقط به ایران بیاندیشند. تکرار اشتباهات ماه های گذشته در زمان باقی مانده از ریاست جمهوری روحانی، نه تنها تداوم ریاست جمهوری وی را بلکه می تواند بقای ایران را تهدید کرده و کشور را  با فاجعه ای ملی مواجه کند. البته تغییرات اساسی در شیوه مدیریت روحانی و تغییر چیدمان کابینه، خصوصا تیم اقتصادی شاید بتواند نقطه امید شود.

 روحانی به مردم آسیب دیده از هاله  نور، وعده تدبیر، امید و تحول داده بود. در ماه های اخیر عملکرد دولت وی و اخبار درج شده از میزان و وسعت سوءاستفاده ها و رانت ها، مردم را دچار عوارض ناشی از افسردگی فریب کرده است.

به نظر می رسد روحانی بیش از همه به مردم ایران یک عذرخواهی با صدای بلند بدهکار است. نه روحانی و نه دولت او نتوانسته است به وعده های انتخاباتی خود نزدیک شده و در شان فداکارهای مردم ایران ظاهر شوند. من اگر جای روحانی بودم قبل از همه چیز از مردم عذرخواهی کرده و با واقعیت های کشور بدون ملاحظه  آنان را  آشنا کرده و پس از آن، از مردم طلب همراهی می کردم. اگر جای روحانی بودم اول با خود آغاز کرده و اطرافیان مسئاله دار در کابینه و حاشیه های آن را بدست عدالت سپرده و با این حرکت، امتحان صداقت می دادم. من  اگر جای روحانی بودم بابت تاخیر در برخورد با صندوق های غیر مجاز، تاراج ارز، سقوط ریال عدم آمادگی در مواجهه شدن با تحریم و... از مردم عذرخواهی می کردم.

و اما چون من جای او نیستم بنوبه خود از مردمی که تحت تاثیر یاداشت ها و مصاحبه هایم  به او رای دادند، عذرخواهی می کنم. هر چند همچنان براین باور هستم که در آن شرایط راهی جز رای به روحانی نبود.

نکته آن که ایران در فقدان احزاب، کماکان در رنج دولت های شایسته جایگزین است. در حالی که در دموکراسی ها برگزاری انتخابات زودرس راه خروج از بن بست و اصلاح است، تغییرات در کشور ما به علت محدودیت انتخاب پرهزینه و مسئله ساز می شود. برای فردا و روزهای دشوار پیش رو می شود با روحانی ادامه داد به شرطی که شیوه ها و بسیاری از مدیران فعلی تغییر کنند و الا روزهای سخت تری با روحانی و تیم فعلی او پیش روی کشور خواهد بود.