عربستان مسائل ژئوپولتیک را به جام جهانی کشاند

جیمز ام. دورسی

دیپلماسی ایرانی: عربستان سعودی، همزمان با ورود تیم ملی فوتبالش به زمین برای مسابقه ی آغازین جام جهانی 2018 در مسکو، نگران مسائل بسیاری بود.

عربستان سعودی پس از بیش از یک دهه، در مسابقات جام جهانی حضور پیدا کرد در حالیکه پادشاهی عربستان برای نفود بیشتر در مدیریت جهانی و منطقه ای این ورزش در تلاش است.

در دنیایی که انجمن های ورزشی بین المللی، سرسختانه معتقد هستند که ورزش از سیاست جدا است، قیصرِ ورزش عربستان، ترکی آل شیخ، وزیر ورزش و دوست نزدیک شاهزاده محمد بن سلمان، به طور صریح گفته که تصمیماتش بر اساس "بهترین منافع (سیاسی) عربستان سعودی" بوده است.

تنها 24 ساعت قبل از شروع مسابقه فوتبال، عربستان سعودی از اظهارات آل شیخ دفاع کرد و گفت سیاست های ورزشی بین المللی پادشاهی، بر اساس اصل جورج دبلیو بوش پس از حادثه 11 سپتامبر،" شما یا با ما هستید یا علیه ما" اتخاذ می شوند.

تجزیه و تحلیل آرای کشورهای عربی در مراسم رای گیری فیفا که بر اساس آن مراکش فرصت میزبانی سال 2026 را از دست داد و میزبانی به طور مشترک به آمریکا، کانادا و مکزیک رسید، به خوبی نشان دهنده ی اختلافات عمیق در جهان عرب بر سر جدال های منطقه ای، از جمله بایکوت سیاسی و اقتصادی قطر از جانب عربستان و امارات و دشمنی عربستان با ایران است.

در کمپینی موفقیت آمیز عربستان توانست کشورهای عربی و اسلامی را متقاعد به شکستن اصل اتحاد بین کشور های عرب، آفریقایی و مسلمان کند و در نتیجه به جای اینکه به مراکش رای دهند به آمریکای شمالی رای دادند. مقامات مراکش ادعا کردند که این رای ممکن است موجب عمیق تر شدن اختلافات بین دو پادشاهی شود.

آل شیخ بیان داشته است که آمریکا "بزرگترین و قدرتمند ترین متحد ما است"، او یادآور شد زمانی که در سال 1994 جام جهانی در 9 شهر آمریکا برگزار شد، تیم آمریکا "یکی از تیم های محبوب ما بود و هواداران زیادی در آنجا بودند و تیم عربستان هم نتایج خوبی به دست آورد."

رای گیری فیفا در آستانه جام جهانی آخرین بخش از تلاش عربستان سعودی برای افزایش نفوذ در مدیریت فوتبال بود.

محرومیت از دسترسی قانونی به پخش تلویزیونی مسابقات برای هواداران عربستان، ساعاتی قبل از شروع مسابقه، سایه سنگینی بود که بر موفقیت عربستان در حضور در جام جهانی فرو افتاد.

عربستان باید با کانال ورزشیِ شبکه تلویزیونی الجزیره که متعلق به قطر است و دارای حق پخش است به توافق برسد.

کشورهایی که قطر را تحریم کردند، از کشورهای حوزه ی خلیج فارس، از قطر می خواهند که این کانال را ببندد و یا حداقل گزارش ها و گفت وگوهای آزادانه ی آن را که معمولا سیاست های کشورهایی مثل عربستان سعودی و امارات را به چالش می کشد محدود کند.

قطر که نمی تواند از اقدامات عربستان به دادگاه عربستان شکایت کند، از فیفا خواسته است تا از دزدی هوایی عربستان (پخش غیرقانونی مسابقات) جلوگیری کند.

اخیرا شبکه های عربستان شروع به دزدی از شبکه های ماهواره ای و پخش غیرقانونی مسابقات کرده اند. بر همین اساس، فدراسیون فوتبال آفریقا، این حرکت را محکوم کرده و آن را ضربه ای مهلک بر صنعتشان خوانده است.

پیش از این عربستان سعودی و امارات در تلاش بودند تا فیفا را مجاب کنند که قطر را از حق میزبانی سال 2022 محروم کند. اکنون نیز برای سخت تر کردن شرایط برای قطر، خواستار این هستند که تعداد کشورهای شرکت کننده در جام جهانی از 32 کشور به 48 کشور برسد. مسئله ای که برای جام جهانی 2026 برنامه ریزی شده اما آنها می خواهند که در سال 2022 نیز عملی شود. فیفا هنوز بر سر این مسئله تصمیمی نگرفته است.

اگر این اتفاق بیافتد قطر مجبور می شود که حق میزبانی را با کشورهای منطقه تقسیم کند. ایران پیش از این به قطر پیشنهاد کمک داده است.

تمایل همکاری عربستان با فیفا اقدامی است در جهت نادیده گرفتن جایگاه کنفدراسیون فوتبال آسیا که 47 کشور در آن عضو هستند و سلمان بن ابراهیم الخلیفه، که عضوی از خاندان حکومتی بحرین و یکی از قدرتمند ترین افراد در فوتبال جهان است، ریاست آن را برعهده دارد.

به همین منظور عربستان به طور یک جانبه فدراسیونی جدید در منطقه به نام فدراسیون فوتبال آسیای غربی به وجود آورده است که احتمالا ناقض قوانین فیفا و ای اف سی خواهد بود.

منبع : لوبلاگ / ترجمه تحریریه دیپلماسی ایرانی / 33