چرا محمد بن سلمان از هولوکاست حمایت می کند؟

مصطفی مطهری، دکترای علوم سیاسی و کارشناس مسائل شبه جزیره

دیپلماسی ایرانی: هولوکاست از جمله واژگانی است که همگان دست کم در شکل حداقلی با آن آشنا هستند؛ به نوعی که هر فردی حداقل یک بار آن را شنیده و یا در سطح نوشتاری با آن برخورد بصری داشته است. هولوکاست به عنوان یک مفهوم یا واژه و یا واقعه با نام یهودیان گره خورده است که صهیونیست ها در مسیر قبولاندن جهانی رفتارها و اعمال ضدیت با یهودیان و مظلومیت ساختگی آنها (آنتی سیمیتزم) از سوی اروپائیان در دنیای شکل گرفته بعد از جنگ دوم جهانی باب کردند؛ در واقع باب شدن این موضوع از سوی صهیونیست ها به مثابه ابزاری برای حصول به مقاصدی بود که دال بر حقانیت و اهدافی است که آنها بدنبال آن هستند. 

اما آنچه در این یادداشت دنبال می شود پرداختن و تحلیل چرایی حمایت سعودی از هولوکاست در طی چند روز گذشته است. در واقع در ذیل واکاوی انگیزه های حمایتی سعودی ها از هوکاست باید به عوامل متعددی از حضور محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی در راس سازمان قدرت و سیاست در عربستان از یک سو و رویه های اتخاذ شده از سوی وی برای ایجاد تغییرات در این ساخت پیر و فرسوده قدرت اشاره کرد که ساحت دینی و مذهبی وهابیت را نیز شامل می شود را مبنا قرار داد. به طوری که می توان در یک نگاه جامع علت اصلی در دفاع از هوکاست را کانون سیاست و تصمیم گیری در عربستان سعودی یعنی ولیعهد (محمد بن سلمان) دانست.

با این حال اگر به سیاست های منطقه ای ملک سلمان از زمان بدست گیری زمام پادشاهی و سلطنت در عربستان سعودی نگاهی بیندازیم به راحتی در خواهیم یافت که روابط عربستان سعودی و اسرائیل در نزدیک به سه سال اخیر با حضور  ملک سلمان به سوی همکاری های راهبردی در حرکت بوده است؛ به عبارت دیگر اینکه این روابط از سطح دوجانبه صرف به سمت و سوی روند رو به رشد راهبردی در حال تغییر بوده و هست. به طوری که در نزدیک به یک سال اخیر این روابط ابعاد متنوعی به خود گرفته است؛ به نحوی که رسانه ها از احتمال عادی سازی روابط میان آنها خبر می دهند. بطور مثال افزایش همکاری های اطلاعاتی – امنیتی میان آنها در مناطق بحرانی در منطقه خاورمیانه از یمن تا سوریه نمونه ای از این نزدیکی های بی سابقه و کم نظیر حداقل در طی چند دهه اخیر است؛ اگر چه می توان گفت که دلیل اصلی این همکاری ها به محمد بن سلمان و سیاستگذاری های وی در عرصه خارجی بر می گردد.

از آنجا که محمد بن سلمان در دوران گذار خود برای تبدیل به قدرت بلامنازع در عربستان، در عرصه های چندگانه سیاست و قدرت در جامعه سعودی قرار دارد حساب ویژه ای را روی حمایت های همه جانبه ترامپ به عنوان رییس جمهور ایالات متحده آمریکا باز کرده؛ از این رو در تلاش است با دادن امتیازهای خارق العاده و شگفت انگیز به ترامپ از قراردادهای نظامی گرفته تا حمایت های معنوی از متحد ویژه منطقه ای آمریکا یعنی اسرائیل، حمایت های ترامپ را خریداری کند. به عبارت دیگر این که همان طور که محمد بن سلمان موجودیت خود را در منصب ولیعهد سعودی مدیون ترامپ و حمایت های وی می داند و افزایش قدرت خود و احاطه بر سازمان های سنتی قدرت در داخل سعودی را نیز در شرایط فعلی که بگیر و ببندهای های خود را برای پاکسازی های درونی در درون خاندان سعودی آغاز کرده است را مبتنی به قدرت و موجودیت ترامپ می داند، از هیچ گونه تلاشی برای رضایتمندی ترامپ دریغ نخواهد کرد. از رو این نوع روابطی که وی با آمریکا و اسرائیل بر قرار ساخته پیرو آنچه است که در سطور مذکور به آن اشاره شد.

با نگاه تحلیلی به این گونه سیاست ها و روابط خارجی برخاسته از سیاست خارجی در دوره ملک سلمان بطور عام و محمد بن سلمان بطور خاص است که می توان دلیل حمایت های سعودی ها حتی در نزد مراکز دینی و مفتی های وهابی که در خدمت اهداف و سیاست های ابلاغی محمد بن سلمان در عرصه داخلی و خارجی هستند را درک کرد. بطوریکه در شرایط کنونی که محمد بن سلمان به دنبال رفرم های چندگانه اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و دینی - مذهبی در داخل است و در عرصه خارجی درگیر بحران های نفس گیر مانند آنچه در یمن در حال روی دادن است می باشد بشدت نیازمند حمایت های مادی و معنوی ترامپ است. و از جمله کوتاهترین راه ها برای استمرار و تداوم دادن به این حمایت ها که بطور غیر مستقیم محمد بن سلمان را همچنان در زیر چتر حمایتی ترامپ تعریف کند نزدیکی و همکاری با اسرائیل است. در واقع استفاده از ابزار اسرائیل برای محمد بن سلمان به مثابه دریافت حمایت های نه تنها آمریکا بلکه اسرائیل را نیز شامل شود.

هدف محمد بن سلمان و نهادهای سعودی در عرصه های مختلف سیاسی - اقتصادی – دینی که خدمتگزار منافع محمد بن سلمان هستند، حمایت از هولوکاست است تا از این طریق (دفاع از هولوکاست) حمایت های بیشتر آمریکا را در شرایط کنونی (مرحله گذار) کسب کند. در واقع بن سلمان تلاش دارد با تبعیت از سیاست های آمریکا در مورد اسرائیل مسیر رسیدن به پادشاهی خود را امن کند و هر گونه تهدید در این مسیر را از میان بردارد. به نوعی که می توان گفت حمایت های بی وقفه ترامپ از اسرائیل باعث شده تا بن سلمان نیز در این مسیر قدم بردارد؛ به طوری که در این راستا عربستان پیرو سیاست های آمریکا در مورد اسرائیل است.

در مجموع باید گفت سیاست های کنونی محمد بن سلمان بر مبنای دوری و یا نزدیکی به ایالات متحده آمریکا و رژیم اسرائیل معنا پیدا می کند؛ به طوری که در دوره کنونی باید هر تصمیم و اقدامی از سوی دولت عربستان را با متغیر توجه به آمریکا و اسرائیل مورد توجه قرار داد؛ حمایت از هولوکاست نیز بر همین اساس و مبنا قابل تحلیل است. به علاوه از جمله نکات مرتبط با این رویکرد اتخاذی در قالب سیاست خارجی عربستان سعودیِ با هدایت محمد بن سلمان که با نگاه ویژه ای به ایالات متحده آمریکا پی ریزی شده است سفر آتی وی به آمریکا به عنوان اولین سفر او بعد از تصدی ولایتعهدی سعودی در ماه مارس است که دالی بر وابسته بودن رفتارهای موجود در سیاست خارجی سعودی ها در عرصه های مختلف از جمله منطقه ای است.