همه شیطنت های ترامپ تا یک سالگی

دیپلماسی ایرانی: با فرا رسیدن 20 ژانویه، یک سال از آغاز به کار دونالد ترامپ به عنوان رییس جمهوری ایالات متحده آمریکا می گذرد، یک سال پر از اتفاقات متعدد که در آن شاهد نوعی چرخش عظیم در سیاست خارجی آمریکا بودیم. زمانی که دونالد ترامپ در بین شگفتی و ناباوری مردم و سران جهان، گوی سبقت را از هیلاری کلینتون ربود و به قدرت رسید، برخی از تحلیلگران ابراز امیدواری کردند که او نیز همچون بسیاری از رؤسای جمهور دیگر با خارج شدن از فضای رقابتهای انتخاباتی و قرار گرفتن در جایگاه قانونی یک رییس جمهور، الزامات آن را درک کند و درصدد تحقق شعارهای انتخاباتی هنجار شکن و ضد همکاری جویانه خود نباشد، تحلیلی که درست از آب درنیامد و به عملیاتی شدن تحلیلهای رقیب انجامید.

دونالد ترامپ بعد از نشستن بر کرسی ریاست جمهوری و در یک سال اخیر، عزم خود را جزم کرد تا تک تک شعارهای انتخاباتی اش را محقق کند؛ هر چند این رویکرد به ذائقه اکثریت مردم و رسانه های آمریکا و نیز افکار عمومی و سران جهان خوش نیاید. یکی از شعارهای مهم ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری «اول آمریکا» بود. او همچنین قول داده بود که چهره سیاسی آمریکا را عوض کند، قدرت را به «مردم» بازگرداند و با جلوگیری از سیل ورود مهاجران، وضعیت اشتغال مردم آمریکا را بهبود ببخشد؛ اما دوازده ماه بعد از ریاست جمهوری، او چه دستاوردی داشته است؟

در عرصه داخلی در همین یک سال گذشته دونالد ترامپ دو فرمان مهاجرتی صادر کرد که شرایط اخذ ویزا را برای شهروندان بسیاری از کشورها، بویژه کشورهای اسلامی دشوارتر یا حتی ناممکن کرده است. با این وجود او که زمانی ادعا کرده بود میزان بیکاری واقعی در آمریکا بیش از ۴۰ درصد است، حالا با همان آماری رو به روست که زمانی آن را رد کرده بود. پیش بینی های اولیه اقتصادی در دوران ریاست جمهوری ترامپ مانند وضعیت دوران اوباما بوده است.

از سوی دیگر طرح بیمه درمانی اوباما و تغییر آن یکی  دیگر از آزمون های عملکرد ترامپ در قبال وعده های کارزار انتخاباتی اش بود. طرح بیمه خدمات درمانی باراک اوباما بیست میلیون آمریکایی را که از هیچ نوع بیمه درمانی برخوردار نبودند، تحت پوشش قرار داد، اما این طرح با مشکل افزایش حق بیمه رو به رو شد و ترامپ گفته بود که بلافاصله آن را لغو و یک طرح جدید را جایگزین آن خواهد کرد.

مجلس نمایندگان آمریکا با اکثریت شکننده ای طرح لغو بیمه درمانی دوران باراک اوباما و جایگزینی آن را با یک بیمه درمانی جدید تصویب کرد؛ اما طرح بیمه جدید، در سنای آمریکا با تردیدهایی از سوی نمایندگان دو حزب رو به رو شد و به این ترتیب آینده این طرح همچنان مبهم است.

اما در کنار اشتغال و بیمه ای که هنوز محقق نشده، مردم آمریکا همواره به وجهه و اعتبار کشورشان در عرصه بین المللی می بالیدند که البته در یک سال گذشته، این «اعتبار» قربانی اصلی سیاست ها و جهت گیری های دونالد ترامپ بوده است.

ترامپ با اتخاذ سیاست یک جانبه گرایی و تک روی در عرصه بین المللی که در مواردی همچون خروج از پیمان اقلیمی پاریس، خروج از یونسکو و تلاش برای نابود کردن توافق بین المللی هسته ای قدرت های جهانی با ایران (برجام)، نمود یافته، صدای اعتراض سران کشورها و افکار عمومی جهانی را درآورده و آمریکا را در نوعی تنهایی استراتژیک و انزوا قرار داده است.

در واقع، ترامپ در همین یک سال آغاز کار خود، آمریکا را در عرصه بین المللی به کشوری عهد شکن و بی توجه به حقوق و هنجارهای بین المللی تبدیل کرده که دیگر مورد احترام کشورهای جهان نیست، طرح های جانبدارانه اش در شورای امنیت با تمسخر و مخالفت کشورهای عضو مواجه می شود و سفر رییس جمهورش به کشورهای اروپایی از جمله بریتانیا که سال ها هم پیمان استراتژیک آمریکا به حساب می آمد، نیز به دلیل مخالفت مردم این کشورها، بارها به تعویق می افتد.

بنابراین بی راه نیست که میزان محبوبیت و حمایت از ترامپ حتی در میان رای دهندگان اصلی‏ اش از جمله سفیدپوستان بدون تحصیلات دانشگاهی و آمریکایی های روستایی نیز رو به کاهش بوده و در میان روسای جمهور دهه های اخیر آمریکا نیز از کمترین ها است. بر اساس آمار موسسه گالوپ، میزان محبوبیت ترامپ پس از دوازده ماه به ۳۹ درصد کاهش پیدا کرده و این در حالی است که باراک اوباما (۵۰ درصد)، بیل کلینتون (۵۴ درصد) جورج دبلیو بوش (۸۳ درصد) در رتبه های بالاتر از او بودند.

 بنابراین شاید بتوان گفت دستاورد یک ساله رییس جمهور آمریکا احیای نوعی جدال قدیمی در عرصه مناسبات بین المللی بوده است؛ جدال بین دو نگرش و فرهنگ که در یک سوی آن رویکرد منفعت طلبی، سودجویی یک جانبه و پشت پا زدن به همه تعهدات برای تأمین منافع حداکثری شخصی قرار دارد و در سوی دیگر آن فرهنگ تعامل، نوع دوستی، همکاری بین المللی، وفای به عهد و توجه به میراث مشترک بشریت!

جامعه جهانی تا کنون و بویژه در قضیه برجام نشان داده است که به راحتی در برابر حاکمیت ترامپیسم خودمحورانه تسلیم نمی شود و اجازه نمی دهد دستاوردهای جهانی بواسطه امیال قدرت طلبانه یک فرد نابود شود، اما باید منتظر ماند و دید ترامپ در سه سال دیگر پیش روی خود تا چه حد برای نابودی فرهنگ تعامل گرا و همکاری جویانه تلاش می کند و مقاومت جامعه جهانی در مقابل او به چه اندازه خواهد بود!