القاعده به زودی به آمریکا ضربه خواهد زد

علی سوفان

دیپلماسی ایرانی: با رخ دادن فاجعه غم انگیز 11 سپتامبر، این حادثه وحدت دلگرم کننده ای را در مردم آمریکا بیدار کرد؛ به طوری که جناج چپ و راست، همه در این جریان دست به دست هم دادند. انسجام اجتماعی یکی از بهترین شاخصه ها برای پیش بینی میزان مقاوت یک اجتماع در مقابله با تروریسم است.

در مقابل، اهداف اصلی تروریسم ایجاد و بزرگنمایی اختلاف و چندگانگی در جامعه هدف است. القاعده مدتها تلاش کرده است تا چنین هدفی را بر روی ایالات متحده پیاده کند: اسامه بن لادن در سال 2010 متوجه نارضایتی مردم آمریکا از جنگ با عراق و افغانستان شد و به فرماندهان خود دستور داد به دنبال راه های برای بهره برداری هرچه بیشتر از نارضایتی های موجود باشند. تقریبا در همان زمان، انور العولقی، خطیب یمنی-آمریکایی سازنده فیلم های تبلیغاتی القاعده برای انگلیسی زبانان، با رضایت آشکاری اعلام کرد: "غرب در نهایت بر ضد شهروندان مسلمان خود شورش خواهد کرد". این نقل قول، بار دیگر با اجرای دستور ترامپ مبنی بر محدود کردن ورود افراد مسلمان، سر و صدا کرد.

اگر امروز العولقی زنده بود، از اختلافات به وجود آمده در آمریکا خوشنود می شد. اکنون اسلام هراسی رو به افزایش است و سیاستمداران آمریکا به اندازه ای که باید، آن را محکوم نمی کنند. آمریکایی ها حتی نمی توانند بر سر اینکه چه چیزی را دشمن اصلی کشور بنامند، به توافق برسند و بحث های بیشماری بر سر استفاده از اصطلاحاتی مانند "رادیکال" و "اسلامی" در گرفته است.

در همین حال، جامعه آمریکایی به افراط گرایی آلوده شده است: بین سال های 2008 و 2016، گروه های نفرت پراکن داخلی تقریبا دو برابر حملات اسلام گرایان خرابی به بار آورده اند. قتل عام در شارلوتزویل، که در آن یک متعصب راست افراطی با خودروی خود افراد زیادی را زیر گرفت، یادآور تلخ این مسئله است که تروریسم داخلی به اندازه گروه های خارجی می تواند خطرناک باشد.

در واقع آن قدر اختلافات در کنگره بالا گرفته است که اگر 11 سپتامبر یک بار دیگر اتفاق بیافتد، این احتمال وجود دارد که سیاستمداران آمریکا آن چنان درگیر انداختن تقصیر بر گردن این نژاد و آن گروه مهاجران باشند که نتوانند به موقع اقدامات لازم را برای مقابله با تهدید انجام دهند.

در جوامع بین المللی، نیز ایالات متحده وجهه خوبی ندارد. حمله به عراق و گزارش ها مبنی بر سوء استفاده در زندان ابوغریب و دیگر نقاط، بسیاری از مسلمانان سراسر جهان را خشمگین کرد و روایت افراطیون مبنی بر "جنگ علیه اسلام" را باورپذیر کرد. دیدار دولت ترامپ با عربستان سعودی برای شرکت در نشست سران اسلامی آمریکایی در ماه مه فرصت مناسبی برای مطرح کردن موضوعات پیرامون رشد میلیون ها کودک مسلمان پناهنده در محیط های ناکارآمد، بدون فرصت تحصیل و به شدت آسیب پذیر نسبت به تبلیغات افراطی بود.

 اما در عوض دولت تصمیم گرفت "سرمایه گذاری بزرگ عربستان در آمریکا" را برجسته ساخته و به 110 میلیارد دلار اضافی برای صرف هزینه های سلاح در آمریکا بپردازد.

ایالات متحده از ارتکاب چنین اشتباه های بزرگی، ضربه خواهد خورد، چرا که تهدیدی که این کشور را 16 سال پیش فلج کرد، هنوز از بین نرفته است. ایدئولوژی بن لادن بین گروه های سرتاسر جهان، از جمله داعش، گسترش پیدا کرده است. و در عین حال، القاعده همچنان نیرویی قوی است. بسیاری از فرماندهان قدرتمند آن حالا از زندان آزاد شده اند و دوباره به سمت های رهبری رسیده اند. در همین حال، اردوگاه های پناهندگان در سوریه و نقاط دیگر، نقش مجموعه ای عظیم از نیروهای جدید احتمالی را بازی می کنند.

با اینکه مدتی است شاخه های مختلف القاعده ظاهرا سعی حمله مستقیم به آمریکا ندارند در و ترجیح می دهند در مناطق جنگی مانند سوریه، یمن، لیبی و افغانستان به کسب قدرت بپردازند، اما احتمال آن می رود که این دوره استراحت و عضوگیری به پایان رسیده و به زودی جای خود را به خشم علیه آمریکا بدهد. فرماندهان آگاه و فرصت طلب القاعده بدون شک همانند بنیانگذار آن، از شکاف های عمیق موجود در حامعه آمریکا مطلع هستند و به دنبال راهی برای بهره گیری از آن هستند.

آنچه باعث شده القاعده در طول سال ها تا این حد مقاوم باشد، قدرت مسموم بودن پیام آن است. همان طور که ایمن الظواهری، رهبر کنونی گروه، اشاره کرده، امروزه القاعده در وهله اول یک ایدئولوژی است تا یک سازمان. برای پیروز شدن باید ایدئولوژی محکم تری داشته باشیم. مردم آمریکا باید بار دیگر ارزش های مشترک خود را به همه نشان دهند و برخلاف گذشته، از آنها چشم پوشی نکنند.

منبع : آتلانتیک/ ترجمه تحریریه دیپلماسی ایرانی/ 33