چرا فساد در دولت اسرائیل زیاد است؟

نویسنده: مارک شولمن

دیپلماسی ایرانی: جارد کوشنر به جیسون گرین بلات در اسرائیل پیوسته تا مقدمات برای خواسته دولت ترامپ در جهت برقراری صلح بین اسرائیل و فلسطینی ها را آماده کند. گرین بلات به وضوح یکی از موجه ترین اعضای دولت ترامپ است اگر چه تجربه دیپلماتیک به نظر چیزی است که او کم داشته باشد، با وجود این که او سال ها به عنوان وکیل فعالیت کرده و دانشی شخصی درباره اسرائیل دارد.

بیشتر اسرائیلی ها برای او آرزوی بهترین ها را دارند اما انتظار زیادی از او ندارند. اسرائیلی ها در کنار اکثر ناظران مستقل می دانند که سرنوشت مذاکرات صلح در نهایت چگونه خواهد بود. با اینکه بسیاری از مردم از سرنخ ماجراها و آینده آگاهی دارند اما هنوز اسرائیلی ها می خواهند بگذارند که ترامپ تلاش خود را بکند.

شاید، فقط شاید، این حقیقت که بخشی از تیم ترامپ را یهودیان ارتدوکس تشکیل می دهند، این ویژگی چنین توانایی هایی را به تیم مذاکره کننده می دهد که نمایش بهتری نسبت به گذشتگان ارائه دهد. اولین حرکت کوشنر و گرینبلات در اسرائیل برقراری تماس تلفنی با پلیس زن کشته شده اسرائیلی و عرض تسلیت بود. در این حین، افکار عمومی اسرائیل درگیر ماجرای شائول الوویچ، سهامدارد شرکت ارتباطات راه دور بزگ بود. الوویچ و تعداد دیگری از سهامدران، با اتهام سواستفاده شخصی از اموال از سوی کمیسیون امینت و ارتباطات اسرائیل بازداشت شدند. هنوز جزئیات زیادی از این ماجرا در دست نیست اما الوویچ از قراردادهای شرکت بزگ و تلویزیون ماهواره ای اسرائیل به میزان نامحدودی بهره می برده است.

باید اشاره کرد که 5 سال پیش «انقلاب فیبری» جزء قول های دوران کاندیداتوری بنیامین نتانیاهو بود. او وعده داده بود که کابل های فیبر نوری را به خانه های همه ساکنان اسرائیل برساند. از آن زمان تاکنون تنها تعداد انگشت شماری از خانه ها به چنین فناوری هایی دسترسی پیدا کرده اند و اتصال اسرائیلی ها به اینترنت پایین تر از میانگین کشورهای پیشرفته است.

علاوه براین، نخست وزیر بنیامین نتانیاهو خود زمانی به عنوان وزیر ارتباطات کار کرده بود ووقتی مجبور شد از این وزراتخانه دست بردارد که دوستی نزدیک او با الوویچ از پرده ها بیرون افتاد. در حال حاضر هیچ اتهامی مبنی بر دخالت نتانیاهو در رسوایی های اخیر مطرح نشده اما با لیست طولانی از اتهامات این چنینی باید به این سوال برسیم: «اسرائیل چطور به اینجا رسید؟»

از نظر کسب وکار، الوویچ تنها رهبر سرمایه داری نیست که از قانون سوءاستفاده کرده است. نوکی دانکر، که چهار سال پیش رهبر بزرگترین شرکت هرمی اسرائیل بود، در حال حاضر دوران محکومیت خود را به خاطر دستکاری در اسناد سپری می کند. الیزر فیشمن، که گروهی بزرگ از شرکت ها را اداره می کرد این روزها در برابر قاضی ها اعلام ورشکستگی کرده است. در دنیای سیاست وضعیت پیچیده تر است. چهار وزیر کابینه، تحت تعقیب برای جرم های مختلف هستند و وزیر دفاع فعلی، آویگدور لیبرمن، به تازگی از تحقیقات پلیس رهایی پیدا کرده چرا که دادستان کل اعلام کرد مدارک کافی برای پیگرد قانونی او وجود ندارد.

البته همه چیز به این جا ختم نمی شود. نخست وزیر سابق، ایهود اولمرت در زندان است و فهرستی بلندبالا از شهردارانی وجود دارد که با اتهامات مختلف فساد محکوم شده اند. این گزارش ها درحالی به گوش می رسد که بسیاری به دموکراسی در اسرائیل افتخار می کنند و معتقدند که همه در برابر قانون برابر هستند. اما این سوال ها شروع شده است که چرا بسیاری از سیاستمداران و تاجران پیشرو، مورد اتهام واقع شده یا مجرم شناخته شده اند.

پاسخ آسانی وجود ندارد. من سال هاست بحثی طولانی را با دوستی آغاز کرده ام که جزء مقامات بلندپایه دولت بود: آیا امروز فساد در اسرائیل بیشتر شده یا اینکه این فساد از قبل وجود داشت و پلیس این روزها کار خود را بهتر انجام می دهد؟ رویدادهای سال گذشته این بحث را به سرانجام رساند. امروز فساد بیشتری وجود دارد. پس این سوال به وجود می آید: چرا؟

بخشی از پاسخ بدون شک در این واقعیت نهفته است که طی بیست سال گذشته اسرائیل از کشوری با دولتی مسئولیت پذیر در قبال شهروندانش به کشوری تبدیل شده که در آن شکاف میان فقیر و غنی بسیار زیاد است. این شکاف از میانگین شکاف موجود در کشورهای پیشرفته بیشتر است. در این کشور بسیاری از شرکت های دولتی خصوصی شده و به اشخاص واگذار شده اند و فساد دولتی بدون شک بخشی از این پروسه بوده است. در آمریکا بسیاری از سیاستمداران ابتدا صاحب شرکتی موفق هستند و بعد دوران سیاسی خود را آغاز می کنند اما در اسرائیل برخلاف آمریکا، آنها ابتدا سیاستمدارند و بعد شرکتی موفق راه می اندازند.

دلیل فساد هرچه باشد کاملا واضح است که این مساله بیشتر از همه تاثیری منفی بر اقتصاد و اعتقاد مردم به دولتشان داشته است. اسرائیل کشوری بود که دولت آن از نظر اخلاقی متعهد به فداکاری برای منافع مشترک مردم خود بود اما با فساد گسترده ظهور کرده در طی سالیان اخیر، این باور طولانی مدت در معرض تهدید است.

منبع: نیوزویک/ مترجم: روزبه آرش