زمان نگرانی برای تهران فرا رسیده است

نویسنده: جان آیریش

دیپلماسی ایرانی: عربستان سعودی و اسرائیل هر دو برای بهبود منافع خود، روز یکشنبه گذشته اعمال فشارهایی جدید علیه ایران را اعلام کردند. قانون گذاران ایالات متحده نیز وعده دادند که تحریم های جدیدی علیه قدرت مسلمان شیعه یعنی ایران وضع خواهند کرد. با رد درخواست محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران برای همکاری بیشتر کشورهای عربی سنی حاشیه خلیج فارس با تهران برای کاهش خشونت در سراسر منطقه، ترکیه نیز به جبهه متحد عربستان و اسرائیل پیوسته است.

در حالی که عربستان سعودی و اسرائیل به لحاظ تاریخی در تقابل با یکدیگر قرار می گیرند اما وزرای این دو کشور در کنفرانس امنیتی مونیخ مجازات ایران را برای حضور در سوریه، نجات دولت اسد، توسعه برنامه موشک های بالستیک و تامین بودجه جدایی طلبان در یمن، خواستار شدند.

تحریم های بین المللی یک سال پیش در پی توافق هسته ای ایران با قدرت های جهانی برداشته شد اما سناتورهای جمهوریخواه در این کنفرانس اعلام کردند که تهران را برای اقداماتش درباره موشک ها و فعالیت هایش در بی ثبات کردن خاورمیانه تحت فشار قرار خواهند داد.

عادل الجبیر، وزیر امور خارجه عربستان سعودی، تهران را حامی مالی تروریسم جهانی و نیروی بی ثبات کننده خاورمیانه خواند. او از پاسخ دادن به سوالی درباره علاقه اسرائیل به اقدامی هماهنگ با کشورهای سنی عرب طفره رفت تا به گمانه زنی ها در حال رشد درباره عادی سازی روابط دو کشور و پیوستن به یکدیگر در مخالفت با تهران، در کنار ترکیه، بیفزاید.

شش کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس، به ویژه عربستان سعودی ایران را به استفاده از فرقه گرایی برای دخالت در کشورهای عربی و ایجاد حوزه نفوذ در خاورمیانه، متهم می کنند. عادل الجبیر به نمایندگان حاضر در کنفرانس امنیتی آلمان گفت: «ایران تنها حامی تروریسم در جهان است. آنها مصمم به برهم زدن نظم در خاورمیانه هستند. تا زمانی که این کشور رفتار خود را تغییر ندهد معامله به این شکل بسیار سخت خواهد بود.» الجبیر گفت که ایران از دولت بشار اسد در جنگ داخلی حمایت کرده، بودجه جنبش حوثی در یمن را تامین می کند و به خشونت در سراسر منطقه دامن می زند. لازم است که جامعه بین المللی به صورت روشن «خط قرمزی» برای توقف اقدامات ایران ترسیم کند. او گفت که خواستار محدودیت های بانکی، سفر و تجارت با هدف تغییر رفتار تهران است.

آویگدور لیبرمن، وزیر دفاع اسرائیل نیز گفت هدف نهایی ایران تضعیف ریاض است و آنها خواستار گفت و گو با کشورهای عربی سنی برای شکست عناصر رادیکال در منطقه هستند. لیبرمن به نمایندگان گفت: «تقسیم واقعی مسلمان، یهودی و غیره نیست. بلکه افراد میانه رو در برابر افراد رادیکال است.»

مولود چاووش اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه با انتقاد از آن چه «سیاست های فرقه ای ایران» خواند هدف این کشور را تضعیف بحرین و عربستان سعودی نامید. او گفت: «ترکیه مخالف هر نوع تقسیم مذهبی یا فرقه ای است. این خوب است که ما در حال عادی سازی روابط خود با اسرائیل هستیم.»

ظریف جلسه روز یکشنبه را با صحبت درباره «نگرانی های منطقه» آغاز کرد. این صحبت ها در ادامه بازید حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران از عمان و کویت در هفته گذشته و تلاش برای بهبود روابط ایراد شد. این اولین سفر او به کشورهای حوزه خلیج فارس از زمان کسب قدرت در سال 2013 بود.

وقتی از ظریف درباره پیش بینی ایران از گفت وگوی منطقه ای شامل اسرائیل پرسیده شد او پاسخ داد که تهران به دنبال رویکردی میانه رو است. او گفت: «من روی کشورهای خلیج فارس تمرکز کرده ام. ما به اندازه کافی در این منطقه مشکل داریم بنابراین می خواهیم گفت وگو با برادران مسلمان خود را ادامه دهیم.» ظریف هر گونه علاقه کشورش برای توسعه سلاح های هسته ای را رد کرد. هنگامی که از او در مورد شعارهای تند دولت جدید ایالات متحده برای بازنگری در توافق هسته ای پرسیده شد او گفت که تهران پاسخی به تهدیدها یا تحریم ها نداده است.

لیندزی گراهام، سناتور جمهوریخواه از کارولینای جنوبی گفت که او و دیگر سناتورها آماده می شوند تا تحریم قانونی علیه ایران را برای نقض قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل در مورد برنامه توسعه موشکی و دیگر اقدامات، کلید بزنند. او گفت: «زمان آن است که کنگره به طور مستقیم در مورد ایران و آن چه خارج از چارچوب های برنامه هسته ای انجام داده اند، عمل کند.»

سناتور کریستوفر مورفی، عضو دموکرات کمیته روابط خارجی سنا گفت: «واشنگتن باید تصمیم بگیرد که آیا می خواهد در درگیری های منطقه ای نقش گسترده تری داشته باشد یا نه. ما باید تصمیم بگیریم که آیا می خواهیم در جنگ نیابتی در حال ظهور و بزرگ تر شدن در منطقه بین ایران و عربستان سعودی، درگیر شویم یا خیر.»

منبع: رویترز/ مترجم: روزبه آرش