لطفا با بهانه تراشی برجام را به خطر نیندازید

نویسنده: گرگ تیلمان

دیپلماسی ایرانی: پرواز آزمایشی موشک بالستیک میان برد ایران در تاریخ 29 ژانویه به اخطار شوم بی درنگ مایکل فلین، مشاور امنیت ملی ایالات متحده در تاریخ 1 فوریه منجر شد: «از امروز به طور رسمی به ایران هشدار می دهیم.» از آن جایی که امریکا با بحران های بین المللی دیگری مواجه است، دادن جایگاهی برجسته به آزمایش موشکی ایران عجیب به نظر می رسد. آزمایشی که هیچ تهدیدی برای ایالات متحده و هم پیمانان آن به شمار نمی آید. مطابق توافق هسته ای آزمایش های موشکی ایران ممنوع نشده است و براساس هیچ یک از رفتارهای بین المللی، نادرست تلقی نمی شود.

مشکل این نیست که چرا دولت ترامپ برای کنترل رفتارهای بی ثبات کننده ایران و مهار برنامه موشک های بالستیک این کشور تلاش می کند. این هدفی است که هر دو حزب دموکرات و جمهوریخواه سال هاست دنبال می کنند. مشکل این است که تیم ترامپ در اولویت بندی تهدیدات جدی در حال حاضر با مشکل مواجه است و با انحراف فعلی، فرصت های موجود برای کاهش تهدیدات با خطر روبه رو است.

دولت اوباما با هدف منع گسترش سلاح هسته ای، محدود کردن توانایی ایران در تولید مواد شکاف پذیر را بالاترین اولویت خود قرار داده بود. این هدف، حمایت جامعه بین المللی در تحریم های شدید ایران را در پی داشت و دیپلماسی ایران را به سمت رسیدن به توافقنامه ای در مسیر قطع دستیابی به بمب هسته ای حداقل برای 15سال، تغییر داد.

دولت ایالات متحده به درستی نتیجه گرفت که موشک های بالستیک ایران بدون کلاهک هسته ای، تهدیدی قابل تحمل و قابل کنترل به حساب می آید. اگرچه دولت اوباما خود به تصویب شدن قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد در سال 2010 برای قدغن شدن آزمایش موشک های بالستیک کمک کرد، اما این کار در آن زمان در درجه اول به عنوان ایجاد انگیزه ای در تهران برای مذاکره درباره محدود کردن برنامه هسته ای، صورت گرفت.

وقتی برجام به دست آمد، قطعنامه جدید تا حد زیادی عناصر موجود در قطعنامه قبلی را که وابسته به تولید مواد هسته ای بود، کنار گذاشت. در واقع دلیل و اشتیاقی برای شش کشور دیگر عضو برجام برای اشاره به موشک های بالستیک در قطعنامه شورای امنیت وجود نداشت. زبان اشاره به فعالیت های موشک های بالستیک که ایالات متحده موفق شد در قطعنامه بگنجاند به جای اجبار به شکل نصیحت بود. در نتیجه ایران می تواند عادلانه اتهام به انجام این عمل را انکار کند و مطابق با قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل عمل نقضی انجام نداده است.

در واقع شورای امنیت سازمان ملل انجام هر گونه فعالیت مربوط به موشک های بالستیک طراحی شده که قادر به حمل سلاح هسته ای هستند را ممنوع کرده است. این بند اجازه تفاسیر متفاوتی را فراهم می کند و بر این اساس مقامات ایرانی آزمایش حال حاضر را نقض قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل یا مفاد برجام نمی دانند. ایران معتقد است که موشک های طراحی شده آنها قادر به حمل سلاح های هسته ای نیستد. ایالات متحده و متحدانش اما ادعا می کنند که هر یک از این موشک های بالستیک می توانند 500 کیلیوگرم بار حمل کنند و موشک های تست شده که بیشتر از 300 کیلومتر حمل می کنند، توانایی حمل کلاهک هسته ای را دارند. این مساله روح قطعنامه تصویب شده درباره ایران را نقض می کند.

نادیده گرفتن تفاوت های ظریف حقوقی در بسیاری از تفاسیر ایالات متحده در مورد فعالیت های ایران، خصمانه و نادرست است. باب کورکر، رئیس کمیته روابط خارجی مجلس سنا خواستار این شد که آزمایش موشکی ایران نقض قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد اعلام شود. ویپ استنی هویر، از اعضای دموکرات مجلس اعلام کرد که «آزمون ایران یادآور استهزای قوانین بین المللی است.» نیکی هالی، سفیر ایالات متحده در سازمان ملل متحد می گوید که «جهان باید درباره این آزمایش ها احساس خطر کند.» سفیر سابق، مارک والاس برچسب «عمل غیرقابل قبول و تجاوزکارانه» را روی آزمایش ایران می گذارد.

حالا زمان این است که ایالات متحده برخی بحث های واقع گرایانه را در مورد موشک های ایران به میان آورد:

اول، یک سال پس از اجرای موفقیت آمیر برجام و گذشت یک سال دیگر بدون هیچ آزمایش موشکی دوربرد، این سلاح ها را نمی توان در رده بالای فهرست تهدیدات واقعی برای ایالات متحده قرار داد. این موشک ها به اندازه موشک های روسی تهدید آمیز و به اندازه موشک های چینی ویرانگر نیستند. موشک های ایران به اندازه موشک هایی که کره شمالی در اختیار دارد برای آمریکا و متحدانش در منطقه تهدید آمیز به حساب نمی آیند.

دوم، موشک های ایران بیشتر نشانه ای از یک نگرانی برای گسترش سلاح های منطقه ای هستند. در حالی که در طول جنگ هشت ساله و تجاوز عراق، ایران بیشترین قربانی موشک های بالستیک مرگ بار بود. ایران علی رغم زرادخانه موشکی غنی اش، فاقد موشک های بالستیک دوربرد است. درحالی که سه تن از همسایگان ایران این توانایی را در اختیار دارند. ایران نیروی هوایی بزرگ و مدرنی ندارد در حالی که در مقابل نیروی هوایی عربستان سعودی و اسرائیل طراحی نوینی دارند.

بنابراین توصیه صحیح به تیم امنیتی جدید در واشنگتن این است: شما می توانید به استقرار سپر دفاعی در برابر موشک های ایران ادامه دهید یا اقداماتی را برای ایجاد مانع در جهت توسعه برنامه موشکی این کشور در پیش بگیرد، اما لطفا دستاوردهای منع گسترش سلاح و برجام را به مخاطره نیندازید چرا که در غیر این صورت باید پریشانی برخورد با تهدیدات امنیتی بزرگ تر را تجربه کنید.

منبع: لوب لاگ/ مترجم: روزبه آرش