عدم مشروعیت دولت،‌ مشروعیت بخشی به نیروهای بیگانه

دکتر سید وحید ظهوری حسینی، استاد دانشگاه و رییس موسسه الکوثر افغانستان

دیپلماسی ایرانی: دولت وحدت ملی افغانستان در شرایطی به وجود آمد که تقریبا این کشور دچار چالش سیاسی بزرگی شده بود و این احتمال وجود داشت به سمت جنگ داخلی پیش برود. از این رو میانجی گری برخی کشورها باعث شد در نهایت موافقتنامه ای با عنوان دولت وحدت ملی صورت گیرد. در این موافقتنامه شروطی برای دولت و همکاری آن با گروه های مخالف و همچنین مخالفان افغانستان و تشکیل و گسترش شورای عالی صلح افغانستان درج شده بود، تا دولت بر اساس آن بتواند امنیت را در افغانستان تامین کند.

اما متاسفانه پس از گذشت دو سال از عمر دولت وحدت ملی عملا شاهد هیچ گونه پیشرفتی در حوزه امنیت و همچنین وحدت ملی نبودیم و نه تنها این مفاد عملی نشد بلکه در یک ماه گذشته چالش های این دو گروه به اوج خود رسید. از طرفی بر اساس موافقتنامه عملا دولت وحدت ملی پس از گذشت دو سال از مشروعیت سلب شده است. مشروعیت نداشتن دولت وحدت ملی شرایطی را به وجود آورد که حتی با توجه به نزدیکی به زمان انتخابات پارلمان، اما مهیا نبودن بستر برگزاری، در خرداد ماه این امر میسر نشد. در واقع پس از گذشت یک سال باید شاهد برگزاری انتخابات پارلمانی می بودیم که این گونه نشد. در حال حاضر هم دولت وحدت ملی، هم پارلمان و هم قوه قضاییه که زیر نظر ریاست جمهوری اداره می شود و به نحوی حاکم بر افغانستان است، از مشروعیت کافی برخوردار نیستند. در حال حاضر همه سازمان های دولتی بر اساس همان انتخابات گذشته به فعالیت خود ادامه می دهند. این امر موجب شده حاکمیت نسبت به مطالبات مردم پاسخگو نباشد. در این راستا طالبان نیز عملیات خود در نقاط مختلف افغانستان را گسترش داده است. انفجارهای پی در پی و عملیات انتحاری در راستای فعالیت های طالبان در مقابل ضعف دولت است. از سویی دیگر نیروهای خارجی نیز برای مشروعیت بخشیدن به حضور خود، با نیروهای طالبان همکاری می کنند. آمریکا، ناتو و به خصوص عربستان و نفوذ وهابیت به منظور حمایت از نیروی های تندرو در راستای مساعدسازی بستر مشروعیتشان در افغانستان حضور دارند. امروز افغانستان صرفا شاهد حضور دخالت بیگانگان است. این حضور نیز در راستای مشروعیت نداشتن دولت حاکم و حتی پارلمان این کشور می تواند تحلیل شود.

مشروعیت نداشتن دولت وحدت ملی، زمینه ساز حضور داعش در افغانستان به عنوان یک نیروی فرامنطقه ای غیربومی با همکاری طالبان را فراهم آورد. آنها توانستند حتی در برخی مناطق فعالیت های خود را شروع و امروز حتی به مرزهای شمالی افغانستان نیز گسترش پیدا کنند. اما زمانی که فعالیت های داعش گسترش یافت، طالبان احساس خطر کرد و داعش را رقیبی برای خود دانست. از این رو به مقابله با داعش پرداختند که شاهد برخی درگیری ها در برخی مناطق هستیم. گروه های تندرو به هر نحوی برای ثبت حضور خود سعی در انجام جنایت های بزرگ دارند تا از یک سو کشورهای خارجی را به سوی خود برای مقابله با داعش جلب و از سویی دیگر بتوانند خود را گزینه مناسبی در مقابل داعش معرفی کنند تا داعش تقویت نشود. در این میان گروه های میانه روی طالبان سعی در  برقراری ارتباط با دولت دارند. آنها در قالب حزب اسلامی حکمتیار حتی در دولت نیز حضور دارند. 

انتشار اولیه: سه شنبه 5 بهمن 1395 / انتشار مجدد: دوشنبه 18 بهمن 1395