ترامپ با ایران، روسیه، عربستان و داعش چگونه رفتار خواهد کرد؟

اندیشکده کارنگی نوشت: با انتخاب شوکه کننده ترامپ به عنوان 45مین رییس جمهور آمریکا به ناگاه احساسی از وحشت بر سازمان سیاست خارجی واشنگتن سایه انداخت که به زودی برای ساکنان بسیاری از بخش های جهان عرب قابل درک خواهد بود. در خلال رقابت های انتخاباتی ترامپ در خصوص خاورمیانه حرفهای خوفناکی زده بود. البته او در مورد خیلی از مسائل حرفهای خوفناکی زده بود.

به گزارش «انتخاب»؛ درباره مبارزه با تروریسم: در مورد تروریست ها شما باید خانواده های آنها را بگیرید و تا زمانی که این تروریست ها را نگرفتید نباید آنها را آزاد کنید

درباره ورود مسلمانان به آمریکا: دونالد ترامپ خواستار خروج و عدم ورود همه مسلمانان به آمریکاست تا زمانی که نمایندگان ما بفهمند چه خاکی باید به سرشان بریزند

در مورد عراق: من سه چهار سال پیش گفته بودم که باید به کشورهای نفت خیز حمله کرد و ثروت آنها را گرفت. به نفتشان حمله کنیدو نفت ها را برای خودتان نگه دارید.

با خواندن این جملات اسفناک زیاد خودتان را ناراحت نکنید. اینها بازتابی از هیاهوهای یک شارلاتان است که بینش ضعیفی درباره تصمیم گیری های سیاسی دارد. ستاد انتخاباتی ترامپ تخصص را تحقیر میکرد و درک توهمی ای نسبت به فرهنگ آمریکایی داشت. این ستاد از هیچ مشاور سیاست خارجی ای بهره نمیبرد و هیچ پلتفورم سیاست خارجی مشخصی نداشت در نتیجه در واری ادعاهای او درباره تجدید نظر در معاملات تجاری و توسعه ارتش آمریکا و شکست داعش هیچ فکری نبود.

حالا آینده روابط آمریکا با خاورمیانه چطور به نظر میرسد؟ پاسخ کمی رعب آور است. در اینجا چگونگی برخورد دولت احتمالی ترامپ را طی ماه های آینده در این موضوع بررسی میکنیم.

سوریه و روسیه:ترامپ مسکو را برای مداخله در درگیری های سوریه تحسین میکند و بارها ادعا کرده که روسیه بر حمله به داعش در حلب تمرکز داشته است. او گفته بود که دولتش رااز جنگ سوریه دور نگه میدارد و احتمالا به حمایت نظامی از شورشیان سوریه نیز پایان خواهد داد. او همدردی کمی را در مسائل بشردوستانه با مردم سوریه نشان داده است بنابراین جربان پناهجوهای سوری به سمت آمریکا که همین الان هم کمتر شده است در زمان او متوقف خواهد شد.

به طور خلاصه پیروزی ترامپ خبر فوق العاده ای برای بشار اسد بود. در این شرایط حوزه نفوذ او در سوریه به نظر پایدار تر میرسد و میتوان یک پیروزی نظامی را برای بشار اسد متصور نمود.

پیروزی ترامپ به ولادیمیر پوتین خبر خوبی بود. حوزه نفوذ روسیه در سوریه نیز از وضع بهتری برخوردارد است . توانایی روسیه در ایجاد نفوذ گسترده تری در منطقه بدون فعالیت های دیپلملتیک پیچیده یا فروش اسلحه اغراق آمیز به نظر میرسد.

داعش و مبارزه با تروریسم: با وجود انتقادهای ترامپ از تلاشهای دولت اوباما در شکست داعش و تلاش ماه های اخیر آن ها در عراق به ویژه در آزاد سازی موصل اما در نهایت بازپسگیری موصل با آغاز دولت ترامپ همزمان خواهد شد تهدید ترامپ برای دزدیدن نفت عراقی ها و کشتن خانواده تروریست ها خوشبختانه به تصویب نخواهد رسید اما ائتلاف موفق در عراق میتواند ترامپ را با فرصت هایی در عراق مواجه کند و او را در جرکت به سمت داعش در سوریه راهنمایی کند. با توجه به افزایش همکاری های ضد تروریستی با روسیه ترامپ به زودی خواهد فهمید که بمباران داعش راحت تر از هر کار دیگری است. حتی شیطان هم خواستار پیچیده تر شدن وضعیت خاورمیانه و دامن زدن به آتش درگیری های فرقه ای در این منطقه نیست.

ایران: توافق هسته ای ایران یکی از مهمترین دستاوردهای دولت اوباما در معرض خطر جدی قرار دارد. ترامپ دائما از پاره کردن این توافق افتضاح حرف زده است. با این حال بعید به نظر میرسد که او به راحتی زیر بار لغو این توافق برود اما این کار میتواند به سرعت دوران ریاست جمهوری اش را وارد بحران هسته ای کند. هم تهران و هم واشنگتن از توافق هسته ای منتفع شده اند و هر اقدامی علیه توافق هسته ای میتواند به بازدارندگی شکننده حاصل از توافق هسته ای آسیب وارد کند.

با این حال احتمالا او به از بین بردن تدریجی توافق از طریق اقدامات پایاپای فکر می کند. احتمال دیگر هم این است که تهران از این فرصت برای کاستن تنش ها با آمریکا استفاده کند چرا که ترامپ به روسیه گرایش دارد و در مساله سوریه مواضع نرم تری دارد و به تشدید حملات علیه داعش فکرمیکند. این چیزهایی است که برای تهران هم مطلوب به نظر میرسد البته این چشم انداز کمی بعید به نظر میرسد.

متحدان منطقه ای: ریاست جمهوری ترامپ احتمالا فرصت های بالقوه ای در تجدید انرژی در مشارکت با شرکای سنتی آمریکا در منطقه فراهم میکند . این شرکا شامل عربستان و اسرائیل خواهد بود. در کوتاه مدت او ممکن است در برخی زمینه ها پیروزی هایی نیز کسب کند و این از طریق دیدارهای او با افراد بلند پایه در عربستان و اسرائیل در سال 2017 خواهد بود و این دو طرف نیز هر دو به شروع ریاست جمهوری ترامپ امیدوار خواهند شد. اما ترک تدریجی خاورمیانه از سوی آمریکا ادامه خواهد داشت و حتی تسریع خواهد شد و این آغاز تنش ها در روابطه با این کشورها خواهد بود.

این به ویژه در خصوص عربستان صادق است . پیامد های رویکرد های ترامپ در سوریه بیش از هرچیز بر عربستان تاثیر خواهد گذاشت.

نتانیاهو در اسرائیل نیز دلایل بیشتری برای علاقه به دولت ترامپ دارد و این شامل بی علاقگی ترامپ در مداخله در درگیری های اعراب و اسرائیل است. اما همچنان در صورتی که ترامپ تصمیم به عدم مداهخله بگیرد خطراتی را نیز به همراه خواهد داشت. علاوه بر این در آستانه احیای مجدد احساسات ضد یهودی ترامپ قاعدتا از دریافت هرگونه حمایت مردمی از سوی جامعه یهودی آمریکا که میتواد به عنوان روابط پنهان آمریکا و اسرائیل قلمداد شود سرباز خواهد زد.

دیکتاتوریهای عرب : رویکردهای عقلایی اوباما دیگر تمام شده است. دونالد ترامپ با ادبیات بدوی قدرت درباره برخی از رهبران این دیکتاتوریهای عرب حرف میزند . با توجه به انتشار همیشگی استاد حقوق بشری و مساله تمرکز بر حکمرانی خود در این کشورها نشلن دهنده نگرانی همیشگی واشنگتن نسبت به وضعیت دموکرداسی در این کشورهاست اما این نگرانی دیگر رنگ باخته است. خبرخوب برای دیکتاتوری های عرب این است که روند گذشته دیگر تمام شده اما این یه سختی خبر خوبی به نظر میرسد چراکه ادامه روند اقتدارگرایی در منطقه میتواند افراط گرایی را تشدید کند.

آنهایی که امیدوار بودند انتخابات روز سه شنبه آمریکا آتش درگیری ها در خاورمیانه را خاموش کند امروز به شدت سرخورده شده اند. اما سابقه آمریکایی ها در دهه های گذشته در منطقه نششان میدهد که آنها از 20 ژانویه به طور کامل باید از این اننظاراتشان نا امید شوند. مردم آمریکا پیغامی را به خاورمیانه فرستادند و آن اینکه: اگر منطقه ای باثبات تر ساخته شود انگیزه های واشنگتن نیز کمتر خواهد شد.