عملیات موصل روی دیگری هم دارد

دیپلماسی ایرانی: ارتش سوریه، حزب الله و متحدان ایران خود را برای حمله گسترده ده ها هزار تن از شبه نظامیان فراری داعش از موصل عراق آماده می کنند. از نگاه ارتش سوریه، هدف اصلی عملیات پرطمطراق و برنامه ریزی شده آمریکا برای آزادی موصل، فراری دادن انبوهی از تروریست های داعش از موصل به مقر کوچکتر آنان در رقه سوریه است.

هفته هاست که رسانه های غربی و تحلیل گران آمریکایی علاقه خاصی دارند این پیش بینی را تکرار کنند که "کشتار داعش در داخل موصل چیزی شبیه نبرد استالینگراد خواهد بود" یا این که "یک پیروزی سریع بر داعش باعث بالا گرفتن اختلافات داخلی بر سر کنترل موصل خواهد شد و این یعنی آغاز جنگ فرقه ای در عراق."

سازمان ملل هم نسبت به موج عظیمی از آوارگان که در موصل محاصره شده اند هشدار داده است. اما سوری ها که شاهد سقوط ناگهانی پالمیرا و تخلیه شهر از طرف داعش بودند، فکر می کنند داعش خیلی راحت موصل را ترک کرده است و در بخش هایی از سوریه که هنوز کنترلش را در دست دارد، ماوا خواهد گرفت.

همین حالا هم سازمان اطلاعات ارتش سوریه گزارش هایی دریافت کرده مبنی بر این که داعش از شهرها و روستاهای جنوب حسکه ـ شهری که در کنترل نیروهای اسد و کردها است ـ خواسته است مقدمات پذیرش و حمایت از جنگجویان داعشی را فراهم کنند. به عبارت دیگر، اگر موصل سقوط کند نیروهای داعش پیکان جنگ خود را به سوی دولت اسد و متحدانش خواهند گرفت؛ سناریویی احتمالی که اتفاقا واشنگتن هم چندان به آن بی میل نیست. وقتی که شهر فلوجه به دست ارتش عراق و نیروهای بسیج مردمی (حشد الشعبی) سقوط کرد، بسیاری از اعضای داعش در آن زمان وارد سوریه شدند.

سید حسن نصرالله، رهبر حزب الله لبنان که هزاران تن از نیروهای خود را برای مبارزه با داعش و جبهه نصره به سوریه اعزام کرده و مردان زیادی را هم در این راه از دست داده، هفته گذشته در سخنرانی خود به مناسبت روز عاشورا گفت که آمریکایی ها قصد دارند توطئه فلوجه را دوباره تکرار کنند. در آن زمان با تصرف فلوجه آمریکایی ها راه را برای فرار داعش به سوی شرق سوریه باز کردند. نصرالله هشدار داده این بار هم در موصل قرار است که همان داستان تکرار شود. به عبارت دیگر، شکست داعش در موصل می تواند تروریست ها را ترغیب کند که به دنبال شکست رژیم بشار اسد در سوریه باشند.

این شک و ظنین وقتی تقویت می شود که به برخی اظهارنظرهای ژنرال های آمریکایی و منابع نظامی ایالات متحده در چند هفته گذشته توجه می کنیم. ژنرال استفان تونسند، فرمانده جدید نیروهای آمریکایی در منطقه (سوریه و عرق)، مغرورانه با نهایی خواندن عملیات موصل گفته که "با این عملیات نه تنها موصل که شهر رقه در سوریه نیز تصرف خواهد شد." اما چه کسانی قرار است که رقه در سوریه را تصرف کنند؟ ارتش سوریه پس از تلاش ناموفق اوایل سال جاری ـ که دلیل این عدم موفقیت بیشتر سیاسی بود تا نظامی ـ در نظر دارد که به مبارزه خود از  طرف غرب رقه و جاده نظامی دمشق ـ حلب ادامه دهد و نمی خواهد به این زودی شهر را تصرف کند. روسیه هم که ظاهر ترجیح داده بر گروه های تروریستی دیگر مانند جبهه نصره تمرکز کند.

مسکو و دمشق متوجه هستند که جبهه نصره ـ گروهی که به امید پاک کردن سابقه خود و اتحادش با القاعده نامش را جبهه فتح الشام تغییر داده است ـ این روزها بیش از همیشه از طرف سیاستمداران غربی و خبرنگاران به عنوان گروهی شورشی و هم ردیف با مخالفان مسلح بشار اسد در نظر گرفته می شوند. هم روسیه و هم سوریه جبهه نصرت را به اندازه داعش خطرناک می دانند (اما آمریکا که از هدف قرار گرفتن این گروه در حلب خوشنود نیست به دنبال راهی برای توقف حملات روسیه است؛ و چه راهی بهتر از فراری دادن داعشی ها به سوریه.)

یک مقام آمریکایی ماه گذشته، از این که نیروهای شیعه عراقی بتوانند شهر تلعفر در مرز سوریه و عراق را تصرف کنند ابراز نگرانی کرده بود. او گفته بود که اگر نیروهای شیعی بتوانند تلعفر را بگیرند احتمالا از فرار اعضای داعش به سوریه جلوگیری خواهند کرد.

نشریه آنلاین میلیتاری تایمز، چاپ ایالات متحده که گفته می شود به پنتاگون نزدیک است، هم مدعی شده ژنرال تونسند که بیش از پنج هزار نیروی آمریکایی در عراق و شمال سوریه تحت فرماندهی او هستند، باید داعش را در خاک سوریه هم تعقیب کند، جایی که ایالات متحده متحدان کمی در آن دارد. البته خود ژنرال تونسند هم بارها جنگ موصل را نبردی طولانی و دشوار خوانده است.

ارتش بشار اسد که در جنگ پنج سال گذشته بیش از 65 هزار قربانی داشته، توسط آمریکایی ها در دیرالزور هدف حمله قرار گرفته است. در جریان این حملات حداقل 60 نظامی سوری کشته شدند و واشنگتن آن را یک اشتباه خواند. آمریکایی ها حالا با حمله به موصل و فراری دادن داعشی ها به سوریه، بار دیگر خود را برای به چالش کشیدن ارتش اسد آماده می کنند. سید حسن نصرالله در سخنرانی هفته گذشته خود به این موضوع اشاره کرده است. او گفته که اگر نیروهای داعش در موصل شکست بخورند، نیروهای شیعی احتمالا مجبور خواهند شد که برای مبارزه با این گروه تروریستی به سوی شرق سوریه حرکت کنند. با توجه به چنین احتمالی، ارتش سوریه و متحدان روسی آنها مجبور می شوند با داعش مقابله کنند؛ پس جای تعجب نیست اگر که پیشروی و ادامه تصرف حلب از طرف شرق را پیش از سقوط موصل متوقف کنند.

منبع: ایندیپندنت / تحریریه دیپلماسی ایرانی /30