اعراب و ترکیه به جانشین اوباما امید بسته‌اند

نویسنده: سمیح صعب

دیپلماسی ایرانی: از گفت وگوهای منقطع در یمن گرفته تا گفت وگوهای به چالش خورده در سوریه، تا موفقیت محدود حکومت وفاق ملی در لیبی، به نظر می رسد بحران های کش آمده منطقه بیش از آن که رو به آرامش باشند و راه حل سیاسی را در پیش گرفته باشند، بیشتر در حال تشدید شدن هستند. به نظر می رسد این بحران های معلق مانده به این زودی ها آن هم در حالی که زمان کمی از دوران ریاست جمهوری باراک اوباما باقی مانده است، حل نشوند. این در حالی است که بر کسی هم پوشیده نیست که روسیه با همه قدرت خود تلاش می کند تا راه حلی برای اداره این بحران ها بیابد اما به نتیجه نمی رسد چرا که مواضع امریکا تحت تاثیر سیاست های دولت آینده این کشور قرار گرفته است.

اما تمایل روسیه که عجله دارد راه حلی برای بحران منطقه بیابد نیز هیچ بازخوردی در منطقه نداشته است. چرا که رهبران منطقه منتظر دولت آینده امریکا هستند و امیدوارند که مواضع دولت جانشین اوباما بیشتر تمایل به استفاده از قدرت نظامی برای تحقق مصالح ایالات متحده داشته باشد. کشورهای عربی حوزه خلیج فارس به همراه ترکیه روی این حساب کرده اند که سیاست های اوباما در سوریه در زمانی که جانشین او وارد کاخ سفید شود، تغییر کند. همچنین جانشین او مواضع تندتری در برابر ایران خواهد داشت با وجود این که توافق هسته ای به واقعیتی انکارناپذیر تبدیل شده است و رئیس جمهوری آینده امریکا نمی تواند به آسانی از آن خلاص شود.

کشورهای عربی حوزه خلیج فارس و ترکیه حداقل می خواهند در یمن رئیس جمهوری (مستعفی) عبد ربه منصور هادی به صنعا بازگردد و حوثی ها شکست سختی بخورند، حتی اگر این مساله به قیمت افزایش نفوذ القاعده و داعش تمام شود. همچنین خود همین طرف ها می خواهند که امریکا در عملیاتی نظامی حکومت بشار اسد در سوریه را سرنگون کند بدون این که توجه چندانی برای جانشین آن، داعش یا القاعده، کند. ناگهانی نیست که رسانه های غربی بر مساله آماده شدن جبهه النصره برای اعلام امارتی در سوریه و ارسال نخبگانی از سوی ایمن الظواهری، رهبر القاعده به سوریه با هدف توطئه اعلام امارتی امن برای این شبکه تروریستی به جای پاکستان و افغانستان متمرکز شده اند. آن هم در حالی که القاعده در سال های گذشته ضربات سختی از سوی امریکا در افغانستان و پاکستان خورده و توانایی های آن تضعیف شده است. امارت جدید این شبکه در سوریه می تواند به معنای احیای دوباره آن و آغاز فعالیت های جدید آن تعبیر شود.

این تحولات امید چندانی باقی نمی گذارد که گشایش در بحران های جاری در منطقه به وجود آید. به ویژه که داعش می رود در سرت قدرت تازه ای برای خود رقم بزند و با نزدیک تر شدن به اروپا و طرابلس خطر جدی تری را برای جهان غرب ایجاد کند. با نزدیک شدن خطر تروریسم به اروپا، رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه وارد بازی بی ثبات کردن قاره اروپا زیر سایه اعزام موج جدیدی از پناهندگان به سواحل اروپا خواهد شد. اگر اروپا موفق شود خودش را از دست داعش نجات دهد نمی تواند خود را از دست طمع های اردوغان نجات دهد.

به این ترتیب ضرورتا دخالت امریکا در منطقه به معنای بازگشت امید به حل مشکلات برای جانشین اوباما نخواهد بود. شاید بهتر باشد برای حل مشکلات منطقه دست به دامن روسیه شویم.


منبع: النهار / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11